فیبر نوری از پالس‌های نور برای انتقال داده‌ها از طریق تارهای سیلیکون بهره می‌گیرد. یک کابل فیبر نوری که کمتر از یک اینچ قطر دارد می‌تواند صدها هزار مکالمه ی صوتی را حمل کند. فیبرهای نوری تجاری ظرفیت ۲٫۵ گیگابایت در ثانیه تا ۱۰ گیگابایت در ثانیه را فراهم می‌سازند. فیبر نوری از چندین لایه ساخته می‌شود. درونی‌ترین لایه را هسته می‌نامند. هسته شامل یک تار کاملاً بازتاب کننده از شیشه خالص (معمولاً) است. هسته در بعضی از کابل‌ها از پلاستیک کا ملاً بازتابنده ساخته می‌شود، که هزینه ساخت را پایین می‌آورد. با این حال، یک هسته پلاستیکی معمولاً کیفیت شیشه را ندارد و بیشتر برای حمل داده‌ها در فواصل کوتاه به کار می‌رود. حول هسته بخش پوسته قرار دارد، که از شیشه یا پلاستیک ساخته می‌شود. هسته و پوسته به همراه هم یک رابط بازتابنده را تشکیل می‌دهند که با عث می‌شود که نور در هسته تا بیده شود تا از سطحی به طرف مرکز هسته باز تابیده شود که در آن دو ماده به هم می‌رسند. این عمل بازتاب نور به مرکز هسته را (بازتاب داخلی کلی) می‌نامند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

فیبر نوری قطر هسته و پوسته با هم حدود ۱۲۵ میکرون است (هر میکرون معادل یک میلیونیم متر است)، که در حدود اندازه یک تار موی انسان است. بسته به سازنده، حول پوسته چند لایه محافظ، شامل یک پوشش قرار می‌گیرد.
یک پوشش محافظ پلاستکی سخت لایه بیرونی را تشکیل می‌دهد. این لایه کل کابل را در خود نگه می‌دارد، که می‌تواند صدها فیبر نوری مختلف را در بر بگیرد. قطر یک کابل نمونه کمتر از یک اینچ است.
از لحاظ کلی دو نوع فیبر وجود دارد:
تک حالتی single-mode
چند حالتی multi-mode
فیبر تک حالتی یک سیگنال نوری را در هر زمان انتشار می‌دهد. (نظیر تلفن)
فیبر چند حالتی می‌تواند صدها حالت نور را به طور هم‌زمان انتقال بدهد . (نظیر شبکه‌های کامپیوتری)
فیبرهای تک حالته دارای یک هسته کوچک (تقریباً ۹ میکرون قطر) بوده و قادر به ارسال نور لیزری مادون قرمز (طول موج از ۱۳۰۰ تا ۱۵۵۰ نانو متر )می باشند.
فیبرهای چند حالته دارای هسته بزرگتر (تقریباً ۶۲.۵ میکرون قطر) و قادر به ارسال نور مادون قرمز از طریق LED می باشند.
فیبر چند مدی با ضریب شکست پله ای :
ضریب شکست هسته: ۴۸/۱ =n۱
ضریب شکست غلاف: ۴۵۶/۱ =n۲
قطر هسته: ۵۰ الی ۴۰۰ میکرون
قطر غلاف: ۱۲۵ الی ۵۰۰ میکرون
قطر روکش: ۲۵۰ الی ۱۰۰۰ میکرون
تضعیف: ۱db/km الی ۵۰db/km
پهنای باند: ۶MHZ.km الی ۲۵MHZ.km
روزنه عددی: ۰.۱۶الی ۰.۵
فیبر تک مدی با ضریب شکست پله ای :
ضریب شکست هسته: ۴۶۰/۱ = n۱
ضریب شکست غلاف: ۴۵۶/۱ = n۲
قطر هسته: ۳ الی ۱۲ میکرون
قطر غلاف: ۵۰ الی ۱۲۵ میکرون
قطر روکش محافظ: ۲۵۰ الی ۱۰۰۰ میکرون
تضعیف: ۲db/km الی ۵db/km
پهنای باند: ۵۰۰MHZ.km و تا حدود ۲۰۰GHZ.km
روزنه عددی: ۰۸/۰ الی ۱۵/۰ (معمولاً حدود ۱/۰)
فیبر چند مدی با ضریب شکست مرحله ای :
ضریب شکست هسته: ۴۸/۱ = n۱
ضریب شکست غلاف: ۴۶/۱ = n۲
قطر هسته: ۳۰ الی ۱۰۰ میکرون(در مخابرات ۵۰ میکرون)
قطر غلاف: ۱۰۰ الی ۱۵۰ میکرون (در مخابرات ۱۲۵ میکرون کاربرد دارد)
قطر روکش محافظ: ۲۵۰ الی ۱۰۰۰ میکرون
تضعیف: ۷db/km الی ۱۰db/km
پهنای باند: ۱۵۰MHZ.km الی ۲GHZ.km
روزنه عددی: ۲/۰ الی ۳/۰
۱-۸دی ان ای و ساختار آن
۱-۸-۱ساختار دی‌ان‌ای
دی‌ان‌ای یک ساختار دو رشته ایی متشکل از ۴ نوکلئوتید است. این نوکلئوتیدها عبارتند از (A) آدنین، (G) گوانین، © سیتوسین و تیمین (T). ساختار شیمیایی دی‌ان‌ای به صورت پیوند مشخصی از دو دنباله خطی از این ۴ نوکلئوتید می‌باشد. که این اتصال‌ها فقط به صورت (A-T) , (T-A) , (C-G) , (G-C) وجود دارند.
۱-۸-۲کشف ساختار دی‌ان‌ای
در پایان سده نوزدهم یک بیوشیمی‌دان آلمانی بنام اسوالد اوری نشان داد که اسیدهای نوکلئیک دارای قند، اسید فسفریک و چند باز نیتروژن‌دار می‌باشند. اندکی بعد مشخص شد که قند موجود در اسیدهای نوکلئیک می‌تواند ریبوز یا دئوکسی ریبوز باشد. پس، اسیدهای نوکلئیک به دو دسته DNA DeoxyriboNucleic Acid)) که قند موجود در آنها دئوکسی ریبوز است و RNA RiboNucleic Acid)) که قند موجود در آنها ریبوز است تقسیم می‌شوند.
در سال ۱۹۴۸ لینوس پاولینگ کشف کرد که بسیاری از مولکول‌های پروتئینی به شکل یک مارپیچ هستند، و کم و بیش شکلی همانند فنر دارند. در سال ۱۹۵۰ نیز اروین شارگاف نشان داد که اگرچه آرایش بازهای موجود در ساختار DNA بسیار گوناگون است، ولی همواره نسبت باز آدنین و باز تیمین موجود در آن با هم برابر است و همین طور نسبت باز سیتوزین با باز گوانین. این دو یافته نقش مهمی را در آشکار شدن ساختار مولکول DNA داشتند. در دهه ۱۹۵۰ همچنان رقابت برای یافتن ساختار DNA ادامه داشت. در دانشگاه کمبریج فرانسیس کریک و جیمز واتسون برپایه کارهای پاولینگ کوشش داشتند تا با آرایه مدل‌های فیزیکی ساختارهای احتمالی ممکن برای DNA را محدود کنند تا سرانجام به ساختار درست دست یابند. گروه دیگری در برگیرنده موریس ویلکینز و رزالین فرانکلین نیز در کالج کینگ لندن همزمان سرگرم مطالعه DNA بوند. روش کار این گروه با گروه پیشین متفاوت بود. آنها کوشش داشتند تا با روش آزمایشگاهی به ویژه با بکارگیری تصاویر پراش اشعه X از مولکول DNA، ساختار آن را معین کنند. رزالین الیس فرانکلین دانشمند زن انگلیسی در بیست وپنجمین روز ژوئیه ۱۹۲۰ در ناتینگ هیل لندن متولد شد.رزالین در ۱۵ سالگی و درحالی که اروپا از زنان و دختران جز خانه داری انتظار دیگری نداشت تصمیم می گیرد دانشمند شود اما با مخالفت پدر روبرو می شود با اینحال او در ۱۸ سالگی وارد دانشگاه کمبریج لندن می شود و سه سال بعد در رشته شیمی از کالج نینونهام در کمبریج فارغ التحصیل میشود. وی برای تحقق بخشیدن به اهدافش وارد مرکز تحقیقات زغال لندن شد وبررسی های خود را برای اخذ مدرک دکترادر زمینه ریز ساختمان گرافیت وکربن ادامه داد. رزالین فرانکلین جوان ۴سال بعد و در ۲۵ سالگی موفق به اخذ مدرک دکترا در زمینه بیوفیزیک ملکولی از دانشگاه کمبریج گردید.وی پس از جنگ جهانی دوم به مدت سه سال به فرانسه رفت ودر یک آزمایشگاه دولتی شیمی در پاریس مشغول به کار شد در آنجا با تکنیک پراش اشعه ایکس آشنا شد و در سال۱۹۵۰ مجدداً به انگلستان و به کمبریج برگشت تا مقامی درآزمایشگاه فیزیک شیمی کینگزکالج که بخشی از دانشگاه کمبریج لندن است به دست آورد. در دانشگاه همزمان با موریس ویلکینز اما در دو گروه جداگانه اقدام به بررسی روی مولکول DNA نمود. وی بعد از آزمایشات سخت و طولانی سرانجام مجموعه‌ای از تصویر پراش پرتوی ایکس با کیفیت بالا، از بلور DNAتهیه کرد که البته هیچگاه به نام او به ثبت نرسید. ۳ سال بعد به آزمایشگاه کالج بریک بک رفت و در آنجاشروع به مطالعه روی ویروس موزائیک تنباکو کرد . او ثابت کرد که RNAویروس یک مارپیچ یگانه است وی همچنین روی پولیو ویروسها کار دیگری را آغاز کرد به عنوان مثال پس از آن او به مطالعه ی بسیار خطرناک روی ویروس های زنده ی فلج اطفال پرداخت در همان زمان بود که دو محقق انگلیسی یعنی واتسون و کریک معروف با بهره گرفتن از عکس هایی که رزالین تهیه کرده بود مدل ساختار دورشته ای مولکول DNAرا بدون اینکه اسمی از رزالین ببرند ارائه دادند. رزالین الیس فرانکلین جوان پس از سالها تلاش در راه علم زیست شناسی به علت قرار گرفتن به طور مستقیم در معرض اشعهx و کریستالو گرافی مبتلا به سرطان شد و سرانجام در سال۱۹۵۸ در۱۶ آوریل در چلسی بعد از دوسال دست و پنجه نرم کردن با سرطان و در۳۸ سالگی درگذشت. ۴سال بعد از مرگ فرانکلین واتسون و کریک و موریس ویلکینز جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی را ازآن خود کردند.
در سال ۱۹۵۱، فرانکلین دریافت که DNA با نگرش به میزان نم هوای پیرامون، می‌تواند دو شکل متفاوت داشته باشد و بنابراین نتیجه گیری کرد که بخش فسفات مولکول در سمت بیرونی آن قرار دارد. اندکی بعد او با بکارگیری تصاویر اشعه X فهمید که DNA در حالت «نمناک» از همگی ویژگی‌های یک مارپیچ برخوردار است؛ این احتمال که حالت دیگر مولکول DNA نیز به شکل مارپیچی باشد به ذهن او خطور کرد، ولی نمی‌خواست تا زمانی که شواهد پایانی برای این حدس پیدا کند آن را اعلام نماید. در ژانویه ۱۹۵۳ ویلکینز که از به نتیجه رسیدن تحقیقات ناامید شده بود، نتایج تحقیقات فرانکلین را بدون اطلاع و خشنودی او، با واتسون در میان گذاشت. واتسون و کریک با بکارگیری این نتایج مدلی بسیار شگفت انگیز را برای ساختار DNA پیشنهاد نمودند. آنها مولکول را به گونه دو زنجیر مارپیچی در برگیرنده نوکلئوتیدها تصور کردند که یکی از آنها بالا می‌رفت و دیگری پایین می‌آمد. کریک که به تازگی یافته‌های شارگاف را هم مطالعه کرده بود کوشش کرد با بکارگیری آنها روش قرار گرفتن بازها را در مولکول DNA مشخص کند. او اظهار کرد که بازها در میانه این مارپیچ دوتایی دو به دو به هم متصل می‌شوند تا فاصله میان دو مارپیچ ثابت بماند. آنها ادعا کردند که هر یک از این دو مارپیچ مولکول DNA می‌تواند به نام قالبی برای ایجاد دیگری بهره گیری شود. در تقسیم سلولی این دو رشته از هم جدا می‌شوند و بر روی هر یک از آنها یک نمونه جدید همانند رشته مقابل پیشین ساخته می‌شود. با این روش بدون اینکه ساختار DNA عوض شود، یک DNA همانند آن فرآوری می‌شود. در اندک مواردی که در این روند خطایی پیش بیاید، گواه «جهش» خواهیم بود. مدل آنها چنان با اطلاعات برآمده از آزمایش‌ها مطابقت داشت که بی درنگ مورد قبول همه واقع شد. کشف ساختار DNA را می‌توان مهمترین یافته زیستی در صد سال گذشته دانست. در سال ۱۹۶۲ واتسون، کریک و ویلکینز موفق به دریافت پاداش نوبل شدند، ولی فرانکلین در گذشته بود.
فصل دوم
روش ها و انواع کاربردها
۲-۱روش SPR(Surface Plasmon Resonance)
تشدید پلاسمونی سطح،جمع آوری نوسانات الکترونی در یک سطح جامد یا مایع بوسیله ی پرتو نور فرودی است.شرایط تشدید وقتی ایجاد می شود که فرکانس فوتون های نور با فرکانس طبیعی الکترون های نوسان کننده یکی باشد.الکترون هایی که علی رغم وجود نیروی بازگرداننده ی هسته های مثبت نوسان می کنند.SPRاندازه نانو متری دارد و به آن تشدید پلاسمونی نقطه ای سطح نیز گویند.
این روش پایه ی بسیاری از ابزارهای اندازه گیری میزانabsorption مواد در سطوح فلزیمانند طلاو
نقره و یا سطوح نانو ذرات فلزی است.همچنین این روش اساس کار بسیاری از بیو سنسورها با پایه ی رنگی است.
ساختار پلاسمونی سطح شامل امواج الکترومغناطیسی هستند که به صورت موازی با سطح مقطع فلز- دی الکتریک یا فلز خلا منتشر می شوند.از آنجایی که این امواج مرز بین فلز و محیط خارجی (آب یا هوا)هستند این نوسانات به تغییرات این مرز بسیار حساس است. شرایطی مانند جذب مولکولها در سطح فلز و …
برای توصیف وجود و مشخصات این ساختارها می توان از روش های گوناگونی مانند مدل نظریه ی کوانتومی،مدل دروده و… استفاده کرد.ساده ترین راه برای دست یابی به مسئله این است که رفتار هر ماده را به صورت همگن و پیوسته و با احتساب گذردهی نسبی مستقل از فرکانس بین سطح ماده و سطح خارجی بررسی کنیم.این پارامتر همان ثابت دی الکتریک سطح است زیرا این پارامتر نمایانگر توصیف وجود پلاسمون های الکترونی سطح است.
قسمت حقیقی ثابت دی الکتریک برای فلز باید منفی باشد و مقدار آن نیز از آنچه برای یک عایق در نظر گرفته می شود بزرگتر است.
مثلا این شرایط در سطح جدایی فلز و هوا و یا آب در محدوده ی امواج مادون قرمز قرار دارد.(که در آن بخش حقیقی ثابت دی الکتریک فلز منفی بوده و ثابت دی الکتریک آب و هوا مثبت است) LSPR یا همان SPR نقطه ای نیز جمع شدن بار الکترونها ی نوسان کننده روی نانو ذرات فلزی است که بوسیله ی نور بر انگیخته شده اند.این میدان کاملا روی سطح نانو ذره متمرکز شده و به دلیل پراکندگی بلند برد ذرات به سرعت از سطح مقطع نانوذره –عایق به سمت زیر لایه ی عایق پراکنده می شود.شدت نور یکی از مهمترین پارامترها در این روش است.متمرکز بوده یعنی اینکه
LSPRدقت و کیفیت بسیار بالایی دارد که فقط اندازه ی نانو ذره روی آن اثر می گذارد.
به دلیل امکان اندازه گیری دامنه ی میدان اثراتی که مربوط به تغییر دامنه هستند مانند اثرات اپتیکی- مغناطیسی به روش SPRوLSPRبررسی می شوند.
روش تشدید کریشمان(Kretchmann configuration )برای بر انگیختن پلاسمون های سطحی به کار می رود که در آن از یک پرتو الکترونی یا نوری (طیف مریی یا مادون قرمز)استفاده می شود.تکانه ی پرتو ورودی طوری انتخاب می شود که از تکانه ی پلاسمون ها بیشتر باشد و این در حالتی است که از نور پلاریزه ی p استفاده شود.(پلاریزاسیون موازی با سطح صفحه ی فرودی).
ممکن است با عبور نور از داخل تیغه ی شیشه ای طول موج یا تکانه افزایش پیدا کند وپدیده ی تشدید در طول موج در زاویه ی خاصی اتفاق بیفتد.نور پلاریزه یs (پلاریزاسیون عمودی بر سطح صفحه ی فرودی ) نمی تواند پلاسمون های الکترونی سطح را بر انگیخته کند.پلاسمون های الکتریکی و مغناطیسی سطح با روابط زیر توصیف می شوند:

تا اینجا به تعریف مالکیت و عناصر مالکیت و ویژگیهای آن پرداختیم و برای ادامه مباحث کفایت می کند، هرچند که تعریف مالکیت اینقدر محدود نیست.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

مبحث دوم: قاعدۀ تسلیط
یکی از قواعد مهم فقهی، قاعده تسلیط است، که گاهی به آن «قاعدۀ تسلط»یا «قاعدۀ تسلیط» تعبیر می کنند. اما در عبارت فقها به قاعدۀ سلطنت معروف است.
گفتار اول : تعریف قاعده تسلیط
قاعده تسلیط، قاعده ای است که بیان کنندۀ آن است که مالک در ملک خود می تواند هرگونه تصرفی اعم از مادی و حقوقی داشته باشد، و هیچ کس نمی تواند اورا بدون مجوز شرعی ازتصرفات منع کند.براساس این قاعده، اصل بر آن است که همه گونه تصرفات برای مالک مجاز است. در صورتیکه به علت دلیل شرعی خلاف آن ثابت شود. یعنی اینکه مالک می تواند در ملک خود هرگونه تصرفی داشته باشد.بجز تصرفاتی که با شرع مغایرت داشته باشد یا نامشروع باشد.
مورد استفاده از قاعده زمانی است که در خصوص تصرفات مالک شک و تردید ایجاد شود، و در این موقع به استناد این قاعده مالک مجاز به هرگونه تصرف در مایملک خود می باشد بشرطی خلاف شرع نباشد. به قول صاحب جواهر:« قاعده سلطنت مالک و تسلط مردم بر اموال خود، اصلی است که در موارد تردید نمی توان از آن خارج شد.^[۱۱]
گفتار دوم : مستندات قاعده
الف – کتاب
در قرآن مجید آیاتی زیادی در خصوص اموال و مال نازل شده اند، از جمله آیات ۲ و ۴ و ۲۹سورۀ نساء و آیه ۱۸۸ سورۀ بقره، اما آنچه مسلم است براساس این آیات مفاد قاعده تسلیط به معنای خاص خود استنباط نمی شود. و این آیات فقط در مورد نحوه مصرف اموال می باشند.
ب- روایات
حدیث از پیامبر اکرم (ص):« الناس مسلّطون علی اموالهم» یعنی مردم بر اموال خویش مسلط هستند. دلالت این حدیث بر مدلول قاعده تسلیط صریح است. زیرا وقتی از اصطلاح «مسلّطون» بحث شده گویای این مطلب است که مردم در اموال خود می توانند هرگونه تصرفی داشته باشند. در خصوص قلمرو این حدیث میان فقهاء بحث است. و چون سند حدیث از نوع مرسل است. دارای مشکل است و همین با عث سستی و ضعف حدیث شده است. اما این حدیث از زبان ائمه مطهر نیز بیان شده است اما نه به این مضمون و این خود تا حدی سستی حدیث را بر طرف می کند.
روایت سماعه که از یاران امام صادق(ع) بوده است. از آن حضرت سئوال نموده اندکه آیا کسی می تواند مال خود را به شخصی غیر وراث خود بدهد. امام در جواب فرموده اند:« مال از آن اوست و مادام که زنده است هرکاری که بخواهد می تواند با آن بکند» با توجه به مفاد روایت این مطلب استنباط می گردد که مالک در مال خود اختیار و سلطه کامل دارد. و روایاتی دیگری نیز از امام صادق(ع) وارد شده است که همگی بیانگر این مطلبند تا زمانیکه مالک زنده است می تواند در اموال خود هر گونه تصرفی داشته باشد.
از طرفی اصطلاح « حرمه مال المسلم کحرمه دمه» یعنی اینکه حرمت مال مسلمان همانند حرمت به خون اوست. شرع اسلام هم برای اشخاص و هم برای اموال آنها احترام قائل شده است.^[۱۲]
ج – بنای عقلاء
سیره عقلاء و روش زندگی خردمندان چنان است که صاحبان اموال و املاک نسبت به اموال خویش سلطنت مطلق داشته و هیچ گونه محدودیتی و مانعی برای آنان نباشد. مگر به حکم قانون، و از طرف دیگر هیچ کس نتواند بدون اذن در اموال آنان تصرف کند، یا از تصرفات آنان ممانعت به عمل آورد.
د – سیره : زندگی متشرعین و مسلمانان هم به همین منوال بوده است. یعنی مادام که حکم شرع، تصرفات آنان را در اموالشان را محدود نکرده باشد. مالک در اموال خود اختیار کامل داشته و اختیاراتشان مطلق است. سیره ای معتبر است که کاشف از شیوه و روش زندگی معصوم باشد و نیز بصورت عرف در آمده باشد. و این عرف بطور واضع بیان کننده آن قاعده باشد.
هـ - اجماع: بین فقهاء نسبت به مدلول این قاعده اتفاق نظر دارند هر چند نسبت به مضمون آن اختلاف دارند. و اجماعی معتبر است که کاشف از رأی معصوم باشد.
گفتار سوم : تحلیل مفاد قاعده
سئوالی که مطرح می شود این است که در مورد حقوق مالکان و صاحبان اموال چه اصلی وجود دارد؟ آیا اصل این است که صاحب مال پس از احراز مالکیت، درکلیه تصرفات خود نیاز به مجوز شرعی دارد یا برعکس، اصل آن است که همه تصرفات برای او مجاز است. مگر آن که به حکم شرع منع گردیده باشد؟ یا اینکه شرع موارد مجاز تصرفات مالکانه را بیان می کند یا موارد ممنوع را؟ آنچه بیانگر قاعده است. این اصل است که مالکین در ملک خود می توانند همه گونه تصرف داشته باشند، مگر آن که خلاف آن ثابت شود. با توجه به این موارد مفاد قاعده دارای دو جنبه اثباتی و سلبی است:
الف – جنبه اثباتی : به استناد این قاعده و نظر به مطلق و جامع بودن مالکیت، این بحث استنتاج می شود که مالک بر مال خویش می تواند هرگونه تصرفاتی اعم از مادی و حقوقی داشته باشد.مگر در مواردی که شرع آنرا منع و رد کرده باشد.نظر به اینکه مفاد قاعده مشروعیت عموم تصرفات مالک است. اما روش اجرای تصرفات و احکام و شرایط آن به نظر اکثر فقها از این قاعده استنباط نمی شود.بنظر برخی از نویسندگان این قاعده در این خصوص ساکت است.^[۱۳]
ب- جنبه سلبی : تصرفات دیگران در اموال مالک بدون اذن و رضایت او یا منع و مزاحمت آنان نسبت به تصرفات او، هم موضوع حکم تکلیفی است و هم موضوع حکم وضعی است، چنانچه سلطه مالکانه شخصی موجب تعرض و مزاحمت شود، مزاحم ضامن و مسئول جبران است. از این رو به نظر فقهاء هرگاه شخصی مالی را غصب کند، هرچند منفعتی از مال در زمان غصب فوت نکند، مالک می تواند نسبت به سلطنت فوت شده خود در زمان غصب، ادعای غرامت کند. مستند این فتوا، قاعده سلطنت است که مفید اعتبار حق سلطنت برای مالک است و چون غاصب حق مزبور را تفویت کرده، ضامن خواهد.^[۱۴]
گفتار چهارم : قلمرو و کاربرد قاعده
الف – هرگاه نسبت به سلطنت مالک بر نوعی از تصرفات در مال خود تردید باشد، به استناد این قاعده می توان به جواز آن، حکم کرد و آن را نافذ دانست.
ب – قاعده سلطنت یکی از مستندات اصل لزوم در عقود است. با این توضیح که به محض انعقاد عقد و انتقال مالکیت، هرگونه دخل و تصرف مالک سابق، نیاز به مجوز شرعی دارد و مادام که چنین مجوزی تحصیل نگردیده، تصرف ممنوع و نامشروع خواهد بود.
ج – هرگاه مالک با اراده خویش مال خود را برای بهره برداری در اختیار دیگری قرار دهد آیا متصرف ضامن است یا خیر؟ به استناد قاعده سلطنت، ضمان متصرف منتفی است. محقق اصفهانی قاعده سلطنت را یکی از عوامل مسقط ضمان دانسته است.^[۱۵]
د – انتقال مال به دیگری از طریق بیع واجد شرایط ایجاب و قبول است و قاعده تسلیط نیز در این خصوص جاری است. اما اگر انتقال از معاطات با شد در این خصوص میان فقها اختلاف است. اعتقاد مخالفان براین است که این قاعده در زمان اجرای تصرفات ساکت است.
هـ - آیا اعراض ملک امکان پذیر است؟ بنظر فقها اعراض ربطی به قاعده تسلیط ندارد، چون مقتضای قاعده تسلیط این است که مالک می تواند در مایملک خود هرگونه تصرفی داشته باشد نه اینکه بگوییم مقتضای قاعده مالک بودن است یا مالک بودن نیست . اما اعراض، سلب و منتفی ساختن موضوع مالکیت از تصرفات مالکانه است و چنین عملی نیاز به دلیل دیگری دارد. لذا اعراض و اثبات مالکیت شامل قاعده تسلیط نمی شوند.
ح – بنا به تصریح فقها، قاعده تسلیط شامل تصرفاتی که مستلزم انجام دادن محرمات یا ایجاد فساد باشد، مانند اسراف و تبذیر، گرفتن رشوه و ربا،خرید و فروش شراب و … نمی گردد واز سوی دیگر، ادله وجوب خمس و زکات نیز شمول این قاعده را نسبت به همه موارد تخصیص می زدند.^[۱۶]
خ- برخی از فقیهان معتقدند که قاعده تسلیط، علاوه بر اموال، حقوق را نیز در بر می گردد. زیرا هرچند روایت نبوی مشهور فقط تسلط بر اموال را بیان کرده است،اما به طریق اولی شامل حقوق نیز می شود و بنای عقلا هم دلالت بر تسلط مردم برحقوق خویش دارد.^[۱۷]
ر- قاعده تسلیط تثبیت کننده ارکان مالکیت است و نظر به اهمیت مسئله اموال و مالکیت،تمامی مکاتب حقوقی جدید این قاعده را پذیرفته اند.که در مواد ۳۰ و ۳۱ قانون مدنی نیز آنرا بیان کرده است.^[۱۸]
ز- نمونه هایی از موارد استناد فقها به مفاد قاعده تسلیط بدین قرار است، جواز تصرف انسان در ملک خود،هرچند همسایه و دیگران متضرر شوند، مانند کندن چاه در مجاورت چاه همسایه،^[۱۹] جواز جاری کردن آب و روشن کردن آتش به صورت متعارف در ملک خود^[۲۰] صحت و لزوم بیع معاطاتی^[۲۱] و جایز نبودن قیمت گذاری اموال احتکار شده.^[۲۲]
مبحث سوم : قاعده لاضرر و لا ضرار فی الاسلام
یکی از مشهورترین قواعد فقهی قاعده لاضرر است. و ارتباط مستقیم و غیر مستقیم با حق مالکیت دارد. و بیان کننده محدودیتهای جبری مالک می باشد.این قاعده باعث می شود تا مالک در مایملک خود با احتیاط تصرف داشته باشد. هرچند از طرفی قاعده تسلیط این اجازه را به مالک داده که هرگونه تصرف را در ملک خود می تواند داشته باشد. در حالیکه شرع مقدس اسلام قاعده لاضرر را بیان کرده تا مالک در دامنه حدود تصرفات خود احتیاط کرده و هنگام استفاده و انتفاع از ملک خود ضرری به همجواران وارد نیاورد. لذا محدودیتهای مالک بر اساس این قاعده شرعی و قانونی است.
گفتار اول: تعریف قاعده
این قاعده در شرع اسلام براساس یک حادثه، که شخصی از انتفاع ملک خود باعث ضرر به همسایه می شد وضع شد. وفقها آنرا محدود به آن مورد نکردند و به سایر موارد نیز سرایت دادند. در جاهای که از این قاعده استفاده می شود، یکی دراحکام ناظر به روابط انسان با خدواند، دیگری در احکام ناظربه روابط افراد با یکدیگر است. و بیشتر مورد کاربردش هنگامی است که مالک درملک خود نبایستی سوء استفاده از حق کند. وباعث ضرر به همسایه های خود شود.
این قاعده تجاوز از حق و سوء استفاده از حق را محکوم می کند. و باعث محدودیت اجباری مالک در ملک خود می باشد.
گفتار دوم : مستندات قاعده
الف – عقل
مهم ترین دلیل برای نفی ضرر و ضرار، منبع چهارم فقه یعنی عقل است.در واقع باید گفت که مدلول این قاعده جزء مستقلات عقلیه است، که مستقلات عقلیه عبارتند از اموری که بدون حکم شرع خود عقل به آنها می رسد.^[۲۳] به عبارتی عقل تشخیص می دهد که تصرفات مالک تا چه حد به نفع او است و همچنین تا چه حد تجاوز از حق است.
ب – کتاب
در قرآن مجید آیاتی وجود دارند که باتصریح به واژۀ «ضرر» و مشتقاتش در موارد خاص، احکامی را ارائه کرده اند.در آیات ۱۲نساء، ۲۳۱، ۲۳۳،۲۸۲ بقره اشاره به کلمه ضرر شده است. اما در موارد خاص مورد استناد قرار گرفته است. که مفاد قاعده لاضرر را بطور واضع نمی رساند. اما آنچه در این آیات تذکر داده شده خود به نوعی بیان کنندۀ آن است که مسلمانان موجب ضرر رساندن به یکدیگر نشوند.
ج - روایات
در خصوص لاضرر، روایات زیادی بیان شده اند، هرچند این روایات مذکور به یک لفظ واحدی نیستند، اما مضمون واحد دارند. معروف ترین این روایاتها، حدیث مربوط به داستان سمره بن جندب است که آخر آن، جملۀ «لاضرر و لاضرار» وارد شده است. البته این داستان به چند قول بیان شده است که در یکی از آنها از پیامبر اسلام (ص) این جمله ذکر شده است- لاضرر و لاضرار علی مؤمن- و در قول دیگر این جمله بدین گونه نقل قول شده است – لاضرر و لاضرار فی الاسلام – در هرصورت در هردو قاعده لاضرر استنباط می شود.
روایت دیگر، روایت شفعه است. که از پیامبر اسلام (ص) این گونه نقل شده است:«در مورد شفعه بین شرکا در زمین و مسکن قضاوت کرد و بعد فرموده اند لاضرر و لاضرار، به عبارتی پیامبر اسلام(ص) حق شفعه را از مصادیق قاعده لاضرر بیان فرموده اند. و این حق را برای شرکاء قائل شده است.
روایت دیگر، روایت دعائم الاسلام از امام صادق(ع) است، که در خصوص دیوار مشترک می باشد.سئوالی که حضور آن حضرت مطرح شده است این است که آیا مالک می تواند به قصد اینکه اگر دیوار خراب شود و امکان ورود ضرر به همسایه وجود داشته باشد، دیوار را خراب کند. جایز است؟ ایشان در جواب فرمودند بنا به قول پیامبر اسلام(ع) لاضرر و ضرار . و روایاتی بسیاری دیگری که وارد شده اند، هرکدام به نوبه خود بیان کننده این واقعیت هستند که شخص مسلمان نبایستی به خاطر منفعت خود به دیگری ضرر برساند. و در هرکدام از این روایات به طور صریح یا ضمنی قاعده لاضرر استنباط می شود.

کیفیت تحلیل محتوا بستگی به مولفه های آن دارد که بر اساس موضوع مورد تحقیق طرح و ساخته می شود. در تحقیق حاضر مفهوم فرهنگ کار مورد توجه است.این مفهوم دارای شاخص هایی است که فصل چهار بدان پرداخته خواهد شد.جهت تدوین مولفه ها و شاخص ها در این پژوهش، از مطالعات بسیار اندکی که در زمینه فرهنگ کار و همچنین در زمینه مولفه ها و شاخص های مورد بررسی انجام شده استفاده شده است.
۳-۴ : جامعه آماری و نمونه آماری
جامعه آماری کلیه کتب درسی دوره ابتدایی می باشد و نمونه آماری تحقیق مشتمل است بر کتاب های درسی تعلیمات اجتماعی پنجم، هدیه های آسمانی پنجم، علوم پنجم و مطالعات اجتماعی ششم، هدیه های آسمانی ششم، فارسی ششم و کار و فن آوری ششم دبستان که در سال تحصیلی ۹۲-۹۱ در مدارس آموزش داده می شود. نمونه آماری از طریق انتخاب هدفمند و با توجه به ماهیت مورد پژوهش، کتابهایی انتخاب گردیدند که در محتوای آن ها انتظار بیشتری برای پرداختن به فرهنگ کار می رود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۵ : ابزارهای تحقیق
ابزار اندازه گیری در تحقیق حاضر چک لیست تحلیل محتوای کتاب های درسی پایه پنجم و ششم دبستان بوده است که شامل مولفه هایی است که با بهره گرفتن از تحقیقات پیشین و مطالعه ادبیات موضوع استخراج شده اند.
۳-۶ : شیوه ی تحلیل داده ها
در ابتدا پیام بر حسب مقوله ها به تناسب هر منبع در قالب فراوانی شمارش می شود.بر اساس داده های جدول فراوانی، مراحل زیر به ترتیب انجام می شود.
مرحله اول: جدول داده های بهنجار شده و برای این منظور از رابطه زیر استفاده می شود:
P= هنجار شده ماتریس فراوانی F = فراوانی مقوله i = شماره منبع m = تعداد منبع j = شماره مقوله
مرحله دوم: بار اطلاعاتی هر مقوله را محاسبه کرده و در ستون های مربوط قرار می دهیم و از رابطه زیر بدین منظور استفاده می شود:
Ej = بار اطلاعاتی مقوله مربوط P = هنجار شده ماتریس Ln = لگاریتم J= (1, 2,…,n) j = شماره مقوله i = شماره منبع m = تعداد منبع
مرحله سوم: با بهره گرفتن از بار اطلاعاتی مقوله ها( j = 1,2,…,n ) ضریب اهمیت هر یک از مقوله ها محاسبه شده و هر مقوله ای که دارای بار اطلاعاتی بیشتری باشد از درجه اهمیت(w J) بیشتری نیز برخوردار می باشد. برای محاسبه ضریب اهمیت از رابطه زیر استفاده می شود:
Wj = درجه اهمیت Ej = بار اطلاعاتی هر مقوله n = تعداد مقوله ها j = شماره مقوله ها
(Wj) شاخصی است که ضریب اهمیت هر مقوله را در یک پیام با توجه به شکل منابع مشخص می کند.(عادل آذر،۱۳۸۱).لازم به ذکر است که در محاسبه Ej مقادیر Pij که برابر صفر می باشد به دلیل بروز خطا و جواب بی نهایت در محاسبات ریاضی با عدد بسیار کوچک ۰۰۰۰۱/۰ جایگزین شده است.
فصل چهارم:
تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه
در این فصل تحلیل کتاب های درسی مفاهیم مربوط به مؤلفه های فرهنگ کار در کتب پنجم و ششم ابتدایی مورد توجه است. بدین منظور برای پاسخ به سوالات پژوهشی ابتدا فراوانی های بدست آمده از مؤلفه های مورد سؤال درجداول تهیه شده جایگزین شدند. سپس داده های این جداول براساس مرحله اول روش آنتروپی شانون به صورت داده های بهنجارشده درآمدند. بر اساس مرحله دوم روش آنتروپی شانون که نشان دهنده مقدار عدم اطمینان حاصل از محتوای یک پیام می­باشد، مقدار عدم اطمینان داده های بدست آمده محاسبه شد و در پایان براساس مرحله سوم روش آنتروپی شانون ضریب اهمیت هر یک از مولفه ها بدست آمد.
۱- مولفه های فرهنگ کار در کتاب تعلیمات اجتماعی پنجم دبستان

شناسایی فرایند صدور گواهینامه مواد کشتی برای کشتی‌های قدیم و جدید
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شناسایی و آماده‌سازی کشتی‌ها برای بازیافت توسط مالکان کشتی
بازرسی و تأیید میدان‌های بازیافت کشتی برای صدور مجوز در جهت انجام اوراق کشتی و از منظر تعیین مسئولیت‌ها
نظارت بر تدارک و صادرات مجدد مواد خطرساز در محل
راهکارهای کمک در پیشرفت کیفی عملیات بازیافت به روش‌های مختلف
همچنین بیان کردند که اولین قدم در انجام این کار تعیین نیازهای مالی است، دومین قدم شناسایی تدابیری برای یک سیستم مالیاتی معتدل بر حسب مسئولیت مالکان کشتی، سازندگان کشتی و تدارک‌کنندگان تجهیزات دریایی کشتی‌های موجود و جدید می‌باشد (دربان، ۱۳۹۱).
۲-۳-۳ بررسی صنعت اوراق کشتی در ایران و جهان
در مقاله‌ای تحت عنوان ”بررسی صنعت اوراق کشتی در ایران و جهان“ با مروری بر چگونگی روند اوراق کشتی‌ها، تحولات جهانی این صنعت در قرن اخیر بررسی شده است و بیان شده است که در ایران نیز دو تجربه ناموفق در این زمینه وجود داشته است که مشکلات هر کدام از زبان مسئولان بررسی می‌شود. در این نوشته با بیان مزایا و مشکلات این صنعت، تلاش شده است تا نظر مسئولان به این صنعت جلب شده و پتانسیل‌های کشور در این زمینه مورد توجه قرار گیرد (مهین روستا، ۱۳۹۱).
در این پژوهش استنتاج شد که این صنعت در مناطقی از دنیا که دارای نیروی کار فراوانی هستند می‌تواند باعث اشتغال‌زایی و سودآوری زیادی باشد. همچنین با بررسی اثرات زیست محیطی صنعت اوراق اعمال قوانین بین‌المللی به عنوان بهترین راهکار جلوگیری از این مضرات مورد تاکید قرار گرفت. که در این مقاله دو تجربه ناموفق صنعت اوراق در کشور بررسی شد و مهمترین مانع در مسیر این صنعت عدم آگاهی کامل مسئولان از منافع این صنعت مطرح شد. همچنین نظر به دسترسی به آب‌های آزاد و همجواری با اقیانوس هند، سواحل دریای عمان به عنوان گزینه مناسب برای ایجاد صنعت اوراق معرفی شد. گزینه قشم بنا بر مسائل زیست محیطی و احتمال ضربه به حیات گونه‌های مختلف جانوری و گیاهی به خصوص جنگل‌های حرا محل مناسبی نیست و اشتغال‌زایی آن در این جزیره نیز خالی از ابهام نیست و به نظر کاری کارشناسانه انجام نگرفته است، راه‌اندازی این کارگاه در چابهار می‌تواند گزینه در خور تحقیقی برای مسئولان امر باشد تا با بررسی بهتر موقعیت منطقه و عوامل موثر در توقف این طرح، گامی در توسعه‌این منطقه و رشد بیش از پیش این بندر برداشته شود (مهین روستا، ۱۳۹۱).
۲-۳-۴ جذابیت فرصت‌های صنعت اوراق کشتی در ایران
نویسندگان در مقاله‌ای تحت عنوان ”جذابیت فرصت‌های صنعت اوراق کشتی در ایران“ بیان نمودند که به دلیل اهمیت و ضرورت استقرار صنعت اوراق کشتی در ایران، پژوهش حاضر، با رویکردی ترکیبی، به بررسی جذابیت‌های استقرار این صنعت از دیدگاه فرصت‌های موجود پرداخته است. برای استخراج، طبقه‌بندی و اولویت‌بندی فرصت‌ها، پس از مطالعه جامع ادبیات و گردآوری شاخص‌ها و طبقات احتمالی، نمونه‌ای ۳۵ نفره از میان مدیران ارشد و میانی و کارشناسان امور دریایی و بندری و همچنین افراد متخصص در مؤسسات رده‌بندی ایرانیان و شرکت کشتی‌سازی و صنایع فراساحل ایران- ایزوایکو و اساتید این حوزه با نمونه‌گیری آسان و در دسترس انتخاب گردید و گردآوری داده‌ها در دو مرحله انجام شد. ابتدا با بهره گرفتن از پرسشنامه‌های باز و مصاحبه، شاخص‌ها استخراج و پرسشنامه طراحی شد. در مرحله دوم، برای تعیین فرصت‌ها (آزمون دو جمله‌ای) و اولویت‌بندی آن‌ها (آزمون فریدمن) پرسشنامه در میان نمونه توزیع شد (عباسپور و همکاران، ۱۳۹۰).
در پایان هفت طبقه برای فرصت‌ها تعیین شدند که عبارتند از: تقاضای اوراق کشتی، بازار اوراق کشتی، قوانین (سازمان بین‌المللی دریانوردی)، محیط‌زیست، نیروی کار، موقعیت جغرافیایی، و سایر عوامل مشخص شد که نیروی کار، مهمترین فرصت برای استقرار این صنعت در ایران است. البته عوامل فرعی مربوط به آن نیز از اهمیت بیشتری برخوردار بودند (عباسپور و همکاران، ۱۳۹۰).
۲-۳-۵ بررسی تأثیر اسکراپ شناورها بر میزان آلودگی سواحل و محیط‌زیست دریا از دیدگاه کنوانسیون‌های سازمان بین‌المللی دریایی با مطالعه موردی سواحل خلیج فارس
اوراق یک کشتی، با تولید حجم وسیعی از ضایعات همراه است که برخی مفید و برخی دیگر بسیار مضر هستند. در اکثر ضایعات مضر، مواد سمی بسیار خطرناک (هم برای انسان و هم برای محیط‌زیست) به مقدار زیاد یافت می‌شود. افزایش تعداد شناورهای مختلف و حجم تردد آنها، باعث ورود آلاینده‌های مختلف به اکوسیستم دریا و متعاقب آن آلودگی دریا شده است. از سوی دیگر با گسترش استفاده از بخش حمل‌ونقل دریایی در طول زمان، کشتی‌های با طول عمر زیاد و فرسوده نیاز به از رده خارج شدن و اوراق کردن داشتند که به دنبال آن انتشار آلاینده‌های زیست‌ محیطی ایجاد شد و سازمان‌های بین‌المللی و کارشناسان را به فکر ایجاد برنامه مدیریت زیست‌ محیطی انداخت؛ به طوری که از سال ١٩۵۴ آلودگی دریا از جانب کشتی‌ها برای همیشه در دستور کار سازمان‌های بین‌المللی قرار گرفت و سازمان بین‌المللی دریانوردی^[۸] به عنوان سازمان مرجع برای مقابله با آلودگی‌های دریا تعیین شد. پژوهش حاضر با توزیع گویه‌های پرسشنامه، مصاحبات، ارائه نظریات کارشناسی شده و مطالعه متون و تئوری‌ها سعی بر بررسی تأثیر اسکراپ شناورها بر میزان آلودگی سواحل و محیط‌زیست دریا از دیدگاه کنوانسیون مارپل^[۹] در حوزه عملکردی خلیج فارس دارد (خسروی و همکاران، ۱۳۹۳).
در پایان استنتاج کردند که با توجه به موقعیت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه پژوهش (عمق کم اروندرود، کثرت تردد شناورها در این حوزه، محدود بودن و بسته بودن منطقه، بوم زیست گونه‌های متعدد آبزیان و …) ، عدم مکان مناسب طراحی شده جهت امر اسکراپ شناورها، عدم نظارت دائمی قوانین حاکم بر صنعت اسکراپ، عدم دسترسی به آب‌های آزاد و … ، این مکان در حال حاضر جهت انجام اسکراپ شناورها پیشنهاد نمی‌گردد. ولی با یک سری اقدامات از جمله تصویب قوانین ملی در مورد امر اسکراپ شناورها، توجه ویژه به قوانین و آیین‌نامه‌های مصوبه محیط‌زیست، عدم ایجاد آلودگی در حین انجام عملیات اسکراپ، ایجاد صنایعی کاملاً مکانیزه جهت اسکراپ شناورها و … این صنعت می‌تواند در سواحل جنوب کشور(سواحل خلیج فارس) پایه‌گذاری شود که به مراتب برای کشور عامل سود و اشتغال‌زایی را ایجاد می‌کند (خسروی و همکاران، ۱۳۹۳).
۲-۳-۶ بررسی و تعیین عوامل موثر بر پیاده‌سازی صنعت اوراق کشتی در ایران و ارائه استراتژی‌های مناسب به کمک مدل SWOT
این پژوهش به بررسی عوامل موثر بر پیاده‌سازی صنعت اوراق کشتی در ایران پرداخته و جنبه‌های متفاوت استقرار صنعت اوراق کشتی و آثار و تبعات آن بررسی شده است و همچنین نقاط قوت و ضعف ایران در استقرار این صنعت مشخص و بر این اساس استراتژی مناسب اتخاذ گردیده است. در مرحله اول تحقیق عوامل اثرگذار بر استقرار صنعت اوراق کشتی در قالب یک پرسشنامه به پرسش گذاشته شد، و به کمک آزمون‌های آماری دوجمله‌ای و فریدمن، عوامل اصلی و فرعی از نظر متخصصین شناسایی و اولویت‌بندی گردید. در مرحله دوم با کمک الگوی SWOT^[10] ، مجدداً با احتساب نظرات کارشناسان، نمرات نهایی ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی به ترتیب ۹/۲ و ۲/۳ حاصل شد و این صنعت در ناحیه ۲ ماتریس داخلی و خارجی قرار گرفت (عباسپور و سیاره، ۱۳۹۱).
روش تجزیه و تحلیل SWOT مدل تحلیلی مختصر و مفیدی است که به شکل نظام‌یافته هر یک از عوامل قوت، ضعف، فرصت و تهدید را شناسایی کرده و استراتژی‌های متناسب با موقعیت کنونی حرفه مورد نظر را منعکس می‌سازد. در این روش تلاش‌هایی برای تجزیه و تحلیل شرایط بیرونی و وضعیت درونی بعمل آمده و بر اساس آن استراتژی مناسب برای بقاء سازمان طراحی می‌شود. در این مدل فرصت‌ها و تهدیدها نشان دهنده چالش‌های مطلوب و یا نامطلوبی است که در محیط فراروی سازمان قرار دارد و در مقابل، قوت‌ها و ضعف‌ها (شایستگی‌ها، توانایی‌ها، مهارت‌ها و کمبودها) وضعیت محیط داخلی تشکیلات مورد مطالعه را به نمایش می‌گذارد (عباسپور و سیاره، ۱۳۹۱).
نهایتاً نتایج در قالب چهار استراتژی کلی SO، ST، WO و WT بیان شد. کسب حمایت ملی از طریق تأکید بر حفظ پاکیزگی محیط‌زیست، جذب تقاضای بازار داخلی، انعقاد تفاهم‌نامه با کشورهای موفق در این زمینه، جذب تقاضای بازار داخلی و ورود به بازارهای برون‌مرزی، استفاده از آهن‌آلات اوراقی با هدف کاهش ذخایر ملّی، ورود ارز به کشور با صادرات آهن‌آلات اوراقی، ایجاد شرایط و بسترهای محیطی لازم برای جذب نیروی کارآمد موجود در کشور از جمله نتایج این تحقیق است (عباسپور و سیاره، ۱۳۹۱).
۲-۳-۷ مخاطرات زیست محیطى و انسانی
اسکراپ در واقع به مجموعه عملیاتی اطلاق می‌شود که جهت تراشیدن بدنه کشتی و اوراق نمودن آن به کار می رود. اگرچه این نوع عملیات ریشه در تاریخ کشتی‌سازی دارد اما از دهه ۴۰ میلادی به واسطه افزایش تقاضا جهت مصرف آهن و فولاد و توسعه صنعت بازیافت به عنوان یک صنعت شکل گرفت و از همان زمان آثار و تبعات زیست محیطی آن نمایان گردید. ورود انواع آلاینده‌ها همانند نفت، آزبست، پی‌سی‌بی، دیواکسین‌ها و انواع مخاطرات بهداشتی و حتی مرگ‌ومیر انسانی گریبان این صنعت را گرفت و همین امر باعث شد تا عنوان صنعت کثیف به این نوع عملیات اطلاق شده و در دنیا به این نام شناخته شود. آنچه مسلم است تأثیر این صنعت بر روی مناطق جزر و مدی و فوق جزر و مدی است. مناطق ذکر شده در دنیا به عنوان بانک زیستی محسوب می‌شوند در نتیجه تأثیر منفی آن باعث شد تا در سواحلی همچون هند، پاکستان و دیگر مناطق شرق آسیا در نتیجه این صنعت آسیب جدی به محیط‌زیست دریایی وارد شود (فداکار، ۱۳۸۷).
آنچه که باعث شد تا این صنعت کثیف نامیده شود شرایط نامناسب کار (ساعات کار طولانی، تعداد شیفت‌های کار کم، کمی دستمزد، ناامنی محل کار و مرگ‌ومیر انسانی، انفجار در محل کار، کار در محیط‌های تاریک، آتش‌سوزی و …) و ایجاد آلودگی‌های زیست محیطی بود. برآوردها در کشور هند و بنگلادش نشان می‌دهد که سالانه به طور متوسط حدود ۴۰۰ نفر جان خود را از دست داده و ۶۰۰۰ نفر به طور جدی آسیب می‌بینند. قرار گرفتن در مقابل ترکیبات سمی خطرناک همچون ترکیب آلاینده پایدار، آزبست، افتادن از بلندی (در برخی از موارد ارتفاع به حدود ۷۰ متر نیز می‌رسد)، کار در گرمای طاقت‌فرسا و محیط‌های آلوده به گازها و بخارهای ناشی از مواد نفتی، برخورد با اجسام تیز، انفجار و … از جمله عوامل مرگ‌ومیر کارگران بوده‌اند. عدم نظارت مناسب بر فعالیت صاحبان کارگاه‌ها و صنایع از سوی متولیان حقوق کارگران و پایین بودن فرهنگ ایمنی در محیط کار نیز به عنوان دیگر عوامل مدیریتی در مخاطرات محسوب می‌شود (فداکار، ۱۳۸۷؛ COWI/DHI. 2007).
کشتی‌های اقیانوس‌پیما در واقع همانند یک شهر کوچک بوده که حاوی انواع آلاینده‌ها و پسماندها می‌باشد. آلاینده‌های به وجود آمده شامل: مواردی است که در اثر عملیات بازیافت کشتی به وجود آمده یا آن دسته از فعالیت‌هایی که در اثر استقرار افراد و صنعت در محل می‌باشد. در حال حاضر تمامی فرایند بازیافت در محیط‌های باز ساحلی صورت می‌گیرد که از جمله حساس‌ترین مناطق زیستی در محیط‌های دریایی محسوب می‌شوند و این امر نیز در مناطقی که دارای بستر گلی و شیب ملایم است اتفاق افتاده و آن هم به دلیل عدم تأثیر انرژی ناشی از امواج و آرامش نسبی دریا جهت انجام فعالیت است. برآوردها نشان می‌دهد که با توجه به خروج کشتی‌های تک جداره از خطوط کشتیرانی، میزان بازیافت تا سال ۲۰۱۰ افزایش چشمگیری به خصوص در آسیا خواهد داشت و این امر در قدر مسلم با افزایش آلاینده‌ها در محیط‌زیست دریایی توأم خواهد بود (فداکار، ۱۳۸۷).
۲-۳-۸ ملاحظات زیست محیطی مربوط به بازیافت شناورها و ضرورت مدیریت آن در ایران
کشتی‌ها در پایان طول عمر خدمات‌دهی‌شان، بازیافت می‌شوند، که یک روش انهدام کامل است. با این حال، وضعیت گزارش شده فعلی راجع به شرایط کاری و روش‌های باز کردن تجهیزات از کشتی‌ها، دلیل دلواپسی از ایمنی زیست محیطی و سلامتی و رفاه کارگران در صنعت بازیافت کشتی‌هاست. به خصوص در آسیا به علت کم توجهی به استانداردهای بهداشتی، ایمنی و زیست محیطی^[۱۱] ، مواد سمی موجود در کشتی‌ها وارد محیط‌زیست و بدن کارگران که در صنعت بازیافت کار می‌کنند، می‌شود. اگر صنعت بازیافت کشتی‌ها مدیریت نشود، این صنعت می‌تواند به یکی از صنایع کشنده در جهان تبدیل شود (مقدم و مظاهری، ۱۳۸۸).
صنعت بازیافت کشتی‌ها به عنوان یکی از مشاغل آلوده‌کننده شناخته شده، که عموماً در کشورهایی مانند: چین، پاکستان، هند و بنگلادش انجام می‌شود. بر اساس آمار در طول سال‌های ۱۹۷۸ تا ۲۰۰۷ از ۱۰۰ درصد کشتی‌هایی که بازیافت شده‌اند، ۳۳% توسط هند، ۱۱% توسط چین، ۱۶% توسط بنگلادش و ۳% توسط پاکستان انجام می‌شود. در هند، ده‌ها هزار مرد جوان در شرایط سخت کاری در مکان‌های بازیافت کشتی‌ها مشغول به کار هستند. آنها به صورت شیفتی و در شرایطی بسیار سخت و تنگ و اغلب بدون تجهیزات ایمنی کافی کار می‌کنند. تنها از آلانگ؛ بزرگ‌ترین قبرستان کشتی‌ها در دنیا به طور متوسط ۳۶۰ مرگ در سال گزارش شده است. دلیل مرگ‌ها انفجار، آتش، خفگی و افتادن میله‌ها و صفحات فولادی است. در مکان‌های بازیافت کشتی‌ها، کارگران مواد عایق‌کاری شده با پشم شیشه را با دست‌های بدون دستکش جابجا می‌کنند. کارگران با برشکاری شعله‌ای قطعات فولادی کشتی را به قطعات کوچکتر می‌بریدند و گازهای سمی متصاعد شده از رنگ‌های سربی را بدون هیچ محافظتی استنشاق می‌کنند و زنان کارگر زباله‌های پشم شیشه را بر روی سرشان حمل کرده تا آنها را دریا بریزند. در کارخانه‌های کشتی‌سازی کارگران اطلاعی از مواد خطرناکی که با آن سروکار داشته، ندارند. کار کردن بدون محافظت با مواد سمی، باعث بیماری‌های بسیاری می‌شود (مقدم و مظاهری، ۱۳۸۸).
که در اینجا مختصراً به برخی از منابع مضر ناشی از بازیافت کشتی اشاره می‌شود (Greenpeace International, 2000):
پشم شیشه
گرد و غبار پشم شیشه باعث تغییر شکل بافت‌های شبه-زخم می‌شود که این خود باعث مشکلات دائمی در تنفس می‌شود (آزبستوسیس). در حالت دراز مدت، سرطان شش‌ها و غشای نازکی که این اُرگان‌ها را احاطه کرده است، تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
سرب
پس از خوردن یا استنشاق سرب، خون و استخوان‌ها متراکم و جمع می‌شوند. استنشاق این ماده می‌تواند منجر به کم خونی شود و برای سیستم عصبی و کلیه‌ها سمی است.
آرسنیک
قرار گرفتن در معرض آرسنیک منجر به سرطان‌های شش، پوست، روده، کلیه، جگر و مثانه می‌شود. همچنین می‌تواند باعث تخریب عروق خونی شود. التهاب بافت‌های عصبی ناشی از آرسنیک می‌تواند باعث نقصان در احساسات یا فلج شود. تومورهای بدشکل نیز ممکن است در پوست کسانی که در معرض آرسنیک قرار گرفته‌اند ظاهر شود.
کروم
کرومیوم نگاه داشته شده در برخی مواد شیمیایی با پایۀ کروم (کرومات) می‌تواند منجر به اگزما و بیماری‌های تنفسی در افرادی که در معرض غبار یا بخارهای آن قرار می‌گیرند، شود؛ سرطان شش از آن جمله است.
ارگانوتین‌ها
ارگانوتین‌ها سم اعصاب هستند که در خون، کبد، کلیه‌ها و مغز جمع می‌شوند.
PAH
ترکیبات PAH^[12] می‌تواند منجر به سرطان‌های مختلف از جمله سرطان شش و پوست بیضه شود. برخی از این مواد می‌توانند با مواد ژنتیکی^[۱۳] ترکیب شوند و منجر به تخریب یا جهش سلول‌ها و توقف سیستم دفاعی بدن شود.
دیوکسین‌ها
دیوکسین‌ها نیز مواد سرطان‌زای قدرتمند و متوقف‌کنندگان سیستم ایمنی هستند و در بافت‌های چربی بدن جمع می‌شوند. علاوه بر این، گمان می‌رود که تأثیرات پیش‌زادی و پس از تولد در سیستم عصبی بچه‌ها دارند. در مطالعۀ حیوانات نشان داده شده است که باعث کاهش تولید اسپرم می‌شوند.
از لحاظ داده‌های موجود، نباید هیچ شکی وجود داشته باشد مبنی بر اینکه کشتی‌ها از سال‌های ۱۹۷۰ بالاترین سطح مواد خطرناک را دارا هستند. این کشتی‌ها اکنون بدون هیچ ایمنی یا احتیاط زیست محیطی در مناطق جزر و مدی سواحل آسیایی تکه تکه شده‌اند. مردم، بدون هیچ محافظتی با همان مواد سمی و خطرناک سروکار دارند. تنها تفاوت اصلی این است که در چین و فیلیپین جرثقیل‌ها و ماشین‌آلات بیشتری نسبت به هند و بنگلادش استفاده می‌شود. با این حال، در چین و فیلیپین آزبست در فضای باز انباشته و در همان محل انبار شده و زباله‌های سمی در فضای باز سوزانده شده، درست مانند همان چیزی که در آلانگ وجود دارد (مقدم و مظاهری، ۱۳۸۸).
۲-۳-۹ صنعت بازیافت کشتی موتور محرکه اقتصاد یا تهدید محیط‌زیست با تاکید بر قابلیت‌های کلیدی بندر خرمشهر
همانطور که از عنوان پیداست سعی داریم با ارزیابی مزیت‌ها و امتیازهای بازیافت و اوراق کشتی در ایران به خصوص در منطقه خوزستان و نگاهی دقیق‌تر و عمیق‌تر به موانع و مشکلات تشکیلاتی و قانونی و زیست محیطی، افقی روشن‌تر در جهت ایجاد و یا جلوگیری از شکل‌گیری این صنعت ترسیم نماییم. بازیافت کشتی‌ها می‌تواند موتور محرکه صنعت و اقتصاد باشد. بدون شک عرصه بازیافت کشتی‌ها بسیار درآمدزا بوده و سرمایه خارق‌العاده‌ای در این صنعت نهفته شده است. اطلاق واژه‌هایی چون صنعت، علم و یا دنیای بازیافت و اوراق شناورها به این حرفه دور نمی‌باشد، چرا که با بررسی پتانسیل‌ها و مزیت‌های این صنعت به وضوح مشخص می‌گردد، که تنها جنبه اشتغال‌زایی آن می‌تواند هر حکومت و دولت‌مردی را برای رهایی از معضل بیکاری به سوی آن متمایل نماید. لذا در اینجا به بررسی ابعاد مختلف پتانسیل و امتیازهای صنعت بازیافت کشتی خواهیم پرداخت و پس از آن با نگاهی به مشکلات و معضلات پیش روی آن قصد رسیدن به نتیجه معقول در جهت ورود و یا عدم ورود به صنعت پرسود و پر مخاطره بازیافت کشتی را داریم. در این مقاله سعی بر این است تا توجیه اقتصادی و یا عوامل بازدارنده صنعت بازیافت کشتی در منطقه شمال خلیج فارس (اروندرود) را به چالش بگذارد (فرشادجم و همکاران، ۱۳۹۰).
مسلماً اجرایی نمودن صنعت بازیافت کشتی‌ها به دلیل کمک به چرخه اقتصاد کشور و بحث اشتغال‌زایی بسیار مفید به فایده می‌تواند باشد. مضافاً اینکه زمینه‌های توسعه‌این صنعت در کشور به دلیل روند رو به رشد صنعت کشتی‌سازی و حجم بالای حمل‌ونقل دریایی در کشور به تبع آن حجم بالای کشتی‌های فرسوده و صدمه دیده که از چرخه حمل‌ونقل دریایی خارج و به جمع شناورهای غیرقابل دریانوردی افزوده می‌شوند، وجود دارد. از یک طرف می‌توان گفت هر صنعت به طور عام دارای یک بار آلودگی است و در خصوص صنعت بازیافت کشتی‌ها نمی‌توان نگرانی متولیان حفاظت از محیط‌زیست و دوستداران طبیعت را تبعات سوء عملیات اوراق کشتی متوجه عوامل انسانی و محیط‌زیست می‌شود یا آلودگی ناشی از تأثیرات نامطلوب بر سواحل محل بازیافت و به خطر انداختن گونه‌های آبزیان موجود در منطقه را نادیده گرفت. منطقه شمال خلیج فارس (اروندرود) به عنوان منطقه مورد مطالعه‌این پژوهش بسیار حساس و استراتژیک می‌باشد. هم چنین این منطقه به لحاظ تنوع زیستی و ویژگی‌های زیست محیطی جزء مناطق ویژه محسوب می‌شود. حمل‌ونقل نفت و مواد شیمایی، تجارت کالا، کم عمق بودن، محدود بودن جریانات غالب در این منطقه از جمله عواملی است که لزوم دقت بیشتر در رعایت استانداردهای زیست محیطی را می‌طلبد.
نتیجتاً می‌توان گفت که با توجه به دلایل توجیهی ذکر شده جهت راه‌اندازی این صنعت و توجه به این مسئله که از دیدگاه زیست محیطی، هدف از بین بردن هیچ صنعت سودآوری نیست چرا که هر صنعت در وهله اول از سرمایه ملی محسوب شده و از طرفی لزوم توجه به محیط‌زیست دریایی و اهمیت حفاظت از آن به عنوان یک موهبت الهی ضروری به نظر می‌رسد. کشور ایران می‌تواند با اتخاذ تدابیر خلاقانه، در مناطقی خارج از خلیج فارس با حفظ ضوابط و استانداردهای زیست محیطی، نظارت سازمان حفاظت از محیط‌زیست و سازمان بنادر و دریانوردی در چارچوب قانون، تضمین وجود تسهیلات، تجهیزات و فناوری‌های لازم، اجرای ایمن و بی‌خطر، آموزش پرسنل درگیر در امر بازیافت، متولی و پیشرو در زمینه این صنعت در منطقه باشد. این مهم تنها زمانی اتفاق می‌افتد که سازمان‌ها و نهادهای مرتبط با این صنعت به صورت هماهنگ مسئولیت خود را بپذیرند . با ایجاد چند حوضچه مشخص با نظارت همه‌جانبه آنها و حضور بخش خصوصی این صنعت را آغاز نمایند. برخی از این سازمان‌ها عبارتند از سازمان محیط‌زیست، سازمان صنایع و معادن، سازمان بنادر و دریانوردی، وزارت علوم و تحقیقات، وزارت امور خارجه و… هستند. پس از آغاز به کار این صنعت تمامی آزمایشات و تحقیقات مورد نیاز و نظارت تنگاتنگ باید صورت پذیرد و آنالیز لازم بر روی این داده‌ها انجام شود. نتایج و تجربیات این طرح می‌تواند برای گسترش استاندارد و علمی این صنعت در کشور راه‌گشا بوده و باعث تقویت و بهبود اقتصاد کشور گردد (فرشادجم و همکاران، ۱۳۹۰).
۲-۳-۱۰ مدیریت زیست محیطی صنعت اوراق کردن کشتی
به دلیل ماهیت فرایند صنعت اوراق کردن و اثرات زیست محیطی آن در هر فاز مراحل چندگانه اوراق کردن یک شناور، رویکرد سیستمی مد نظر قرار گرفته و از روش تجزیه و تحلیل سیستمی جهت بررسی مقوله مذکور استفاده شده است. از آنجایی که نواحی ساحلی، بستر و مکان استقرار و اجرای این صنعت می‌باشند، بخش‌های مختلف ناحیه ساحلی که فعالیت‌های متنوع اوراق‌سازی کشتی را تحمیل می‌نمایند در فازهای عملیاتی صنعت مذکور، مورد بررسی قرار داده شده و خطرات زیست محیطی ناشی از فعالیت‌های تخریب و اوراق کردن کشتی شناسایی‌شده است. تمام مراحل تخریب و انهدام کشتی که با هدف استحصال فولاد خالص می‌باشد در شش فاز عملیاتی و در سه بخش از ناحیه ساحلی انجام می‌گیرد. مواد و ترکیبات حاصل از برش و جداسازی پیکره کشتی در هر مرحله ، ۱۵ نوع آلاینده شیمیایی و بیولوژیکی را به محیط ساحلی وارد می‌کند و تعادل اکولوژیکی زیست‌بوم ساحلی را با تهدید و خطر مواجه می‌سازد. فشار آلودگی و قدرت تخریبی این صنعت بر پایه مدیریت زیست محیطی با مکان‌یابی صحیح و ارزیابی زیست محیطی و جمع‌ آوری و دفع و بازیافت اصولی مواد زائد خطرناک به حداقل ممکن کاهش می‌یابد. افزایش تعداد کشتی‌هایی که به زودی باید اوراق شوند، خطوط ساحلی کشورهای آسیایی و حتی اخیراً سواحل ایران را به شدت تهدید می‌کند که بایستی قبل از هر گونه صدور مجوز برای ایجاد این صنعت، ایستگاه مناسب انتخاب شده و پیامدهای زیست محیطی آن سنجیده شود و بر اساس ارزیابی زیست محیطی و توان اکولوژیکی سواحل در مورد استقرار صنعت مذکور تصمیم‌گیری شود (هاشمی، ۱۳۸۳).
بررسی فعالیت اوراق کردن کشتی به عنوان یک سیستم نسبتاً پیچیده، و اثرات سوء آن بر محیط‌زیست ساحلی، با استعانت از رویکرد سیستمی قابل دستیابی است. تجزیه و تحلیل سیستمی روشی است که با توجه به ماهیت سیستمی صنعت اوراق کردن کشتی، جهت بررسی فرایند جداسازی یک شناور بزرگ و آلاینده‌های حاصل از بریدن و جدا کردن قسمت‌های مختلف آن به کار رفته است. در این روش در هر مرحله از فرایند بریدن و قطعه قطعه کردن، ترکیبات و مواد جدا شونده به طور سیستماتیک شناسایی‌شده، آلودگی‌های حاصل از آنها و اثرات و خطرات زیست محیطی آلاینده‌ها در هر فاز مورد بررسی قرار می‌گیرد (UNEP, 2002؛ هاشمی، ۱۳۸۳).
فرایند اوراق یک کشتی، طی مراحل مختلفی انجام می‌گیرد که در هر مرحله بخش‌هایی از کشتی، بریده و جدا می‌شود و زائدات و آلاینده‌های مشخصی به محیط وارد می‌شود. محیط‌زیست ساحلی به عنوان بستر فعالیت‌های اوراق‌سازی کشتی تحت تأثیر بار آلودگی ناشی از این صنعت می‌باشد. ناحیه ساحلی به دلیل واقع شدن در محدوده حد فاصل بین دریا و خشکی از ویژگی‌های هر دو زیست‌بوم بهره برده و یک اکوتون (مرز بین دو زیست‌بوم) محسوب می‌شود. تنوع گونه‌ای بسیار زیاد از نظر جانوری و گیاهی در محدوده‌ای باریک، آسیب‌پذیری و حساسیت آن را افزایش داده است. مواد و ترکیبات حاصل از فعالیت‌های قطعه قطعه نمودن و جداسازی پیکره کشتی‌ها در هر منطقه، باعث آلودگی شدید در آن ناحیه خاص از ساحل می‌شود. مواد زائد سمی حدود ۵% از وزن کشتی‌ها را تشکیل می‌دهد که برای زیست‌مندان ساحلی بسیار خطرناک می‌باشد (هاشمی، ۱۳۸۳).
۲-۳-۱۱ بررسی صنعت بازیافت کشتی‌ها
اسکراپ کشتی‌ها و سازه‌های دریایی و یا به طور کلی یک شناور نوعی بازیافت بوده و شامل خرد کردن آن به اجزا کوچکتر می‌باشد. هر شناور دارای یک عمر مفید است به طوری که بعد از مدتی که معمولاً چندین دهه است، به علت خوردگی و گاه نیاز به انجام برخی تغییرات سازه‌ای برای مطابقت با قوانین و مقررات ایمنی و فنی و همچنین نیازهای تجاری روز دنیا، انجام تغییرات و تعمیرات مورد نیاز لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نمی‌باشد. خرد کردن کشتی فرصتی را ایجاد می‌کند تا مواد مصرفی به خصوص فلزات به کار رفته در آن مورد استفاده مجدد قرار گیرند. برخی از کشتی‌ها قبل از رسیدن به این مرحله طی حوادث مختلف از جمله برخورد با صخره یا هوای طوفانی و یا آتش‌سوزی غرق شده و به صورت لاشه کشتی در بستر اقیانوس‌ها و دریاها باقی می‌مانند. برخی دیگر از کشتی‌ها پس از اتمام عمر مفید به جای اوراق شدن به صورت‌های دیگر نظیر موزه، رستوران و … مورد استفاده قرار می‌گیرند. که در این پژوهش سعی شده به بررسی کنوانسیون بازل، خطرات ناشی از بازیافت کشتی‌ها و هم چنین وضعیت صنعت بازیافت کشتی‌ها در ایران و جهان پرداخته گردد (مقدم، ۱۳۹۱).
مناطقی که به عنوان سایت‌های بازیافت کشتی در نظر گرفته می‌شوند می‌بایست دارای ویژگی‌ها و امکانات خاصی بوده تا خطرات و مشکلات این صنعت به حداقل ممکن کاهش یابد. از آنجا که این صنعت دارای ریسک بالای زیست محیطی است محل پیشنهادی می‌بایست به گونه‌ای انتخاب گردند که حداقل تأثیر را بر مناطق ویژه و حساس زیست محیطی از قبیل جنگل‌های حرا، صخره‌های مرجانی، گونه‌های خاص گیاهی و جانوری و … داشته باشند. همچنین مکان‌ها باید دارای تجهیزات ویژه به منظور خرد کردن کشتی‌ها، بارگیری مواد حاصله از بازیافت، وجود راه‌های دسترسی زمینی و دریایی (جاده، اسکله، راه‌آهن و …)، تجهیزات مقابله با آتش‌سوزی، تجهیزات مقابله با آلودگی‌های زیست محیطی، تجهیزات ایمنی و بهداشتی و… باشند. همچنین مسائل مربوط به تأمین نیروی انسانی مناسب و هزینه‌های ناشی از آن بایستی مورد توجه قرار گیرند (مقدم، ۱۳۹۱).
۲-۳-۱۲ اقتصاد صنعت اوراق‌سازی
صراف و همکاران در سال ۲۰۱۰ تحقیق مفصلی از طرف بانک جهانی بر روی اوراق‌سازی در کشورهای بنگلادش و پاکستان انجام دادند. بر اساس این گزارش ۷۰ تا ۸۰ درصد اوراق کشتی‌ها در کشورهای بنگلادش، هند و پاکستان انجام می‌گیرد. دو کشور چین و ترکیه را نیز باید به جمع کشورهای صاحب این صنعت اضافه کرد. تنها ۵ % این صنعت در خارج از کشورهای ذکر شده انجام می‌گیرد ( صندوق توسعه صنایع دریایی، ۱۳۹۳).
آهن قراضه حاصل از اوراق‌سازی، بیش از نصف فولاد مورد نیاز کشور بنگلادش را تأمین می‌کند و باعث ایجاد اشتغال صد هزار نفر گردیده است. تعداد کارگران در محوطه‌ها متفاوت است و شامل ۸۰۰۰ تا ۲۲۰۰۰ نفر کارگر در حوضچه‌های اوراق‌سازی می‌شود. این آمار با احتساب افرادی که به طور غیرمستقیم با این صنعت سروکار دارند به ۲۰۰۰۰۰ نفر نیز می‌رسد. در پاکستان این آمار کمتر است. بر اساس این گزارش تقاضا برای اوراق‌سازی در سال‌های آینده کاهش نخواهد یافت. زیرا به دلیل سفارش بالای ساخت کشتی در سال‌های قبل و دوره بحران اقتصادی، در ۵ تا ۱۰ سال آینده تقاضا برای حمل‌ونقل دریایی از میزان عرضه آن کمتر خواهد بود. بنابراین استفاده از کشتی‌های فرسوده و با عمر بالا توجیه اقتصادی ندارد و روند اوراق‌سازی ادامه خواهد یافت (صندوق توسعه صنایع دریایی، ۱۳۹۳).
۲-۳-۱۳ وضعیت قوانین و مقررات موجود در زمینه بازیافت کشتی در ایران

روش گردآوری اطلاعات را به طور کلی به دو دسته تقسیم می کنند :
۳-۷-۱- روش کتابخانه ای
برای روشن شدن مباحث نظری تحقیق و بدست آوردن اطلاعات مورد نیاز در زمینه فرش و جایگاه آن از روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای به عنوان مفید ترین روش استفاده شده است. از این روش برای جمع آوری اطلاعات در زمینه ادبیات و پیشینه تحقیق استفاده گردید، لذا با مطالعه کتابها، مقالات و تحقیقات دیگر پژوهشگران و جستجو در اینترنت، اطلاعات مورد نیاز جمع آوری گردید.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۳-۷-۲- روش میدانی
به مجموعه روشهایی اطلاق می شود که محقق برای گردآوری اطلاعات ناگزیر است به محیط بیرون برود و با مراجعه به افراد محیط، اطلاعات مورد نظر خود را جمع آوری کند(حافظ نیا، ۱۳۸۴، ص۱۷۹). در این پژوهش، ترکیبی از هر دو روش استفاده شده است، بدین صورت که در بررسی ادبیات و پیشینه تحقیق از روش کتابخانه ای و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش میدانی استفاده شده است.
۳-۸- ابزار گردآوری اطلاعات
ابزار سنجش و اندازه گیری وسایلی هستند که محقق به کمک آنها می تواند اطلاعات مورد نیاز را برای تجزیه و تحلیل و بررسی پدیده ی مورد مطالعه و نهایتا” کشف حقیقت گردآوری نماید. ابزار هایی که محققان علوم انسانی برای گردآوری اطلاعات تاکنون توانسته اند ابداع کنند عبارت است از : پرسشنامه، کارت مصاحبه، کارت مشاهده، آزمون، فیش، و نظایر آنها. این ابزارها متناسب با نوع تحقیق و روش کار آن برگزیده و طراحی می شود. که ما در این تحقیق از پرسشنامه استفاده کرده ایم(حافظ نیا، ۱۳۸۴، ص۱۴۵). پرسشنامه یکی از ابزارهای رایج تحقیق و روشی مستقیم برای کسب داده های تحقیق است. پرسشنامه مجموعه ای از سوالات است که پاسخ دهنده با ملاحظه ی آنها پاسخ لازم را ارائه می دهد. این پاسخ، داده ی مورد نیاز پژوهشگر را تشکیل می دهد. سوالهای پرسشنامه را نوعی محرک – پاسخ می توان محسوب کرد. از طریق سوالهای پرسشنامه می توان دانش، علایق، نگرش و عقاید فرد را مورد ارزیابی قرار داد، به تجربیات قبلی وی پی برد و به آنچه در حال حاضر انجام می دهد آگاهی یافت(سرمد و همکاران،۱۳۹۰، ص۱۴۱). سوالات پرسشنامه از ۳۳ سوال تشکیل شده است. سوالات از نوع بسته بوده و مقیاس اندازه گیری از نوع مقیاس لیکرت^[۳۵] بوده است. در این پرسشنامه مقیاس مورد استفاده از نوع لیکرت می باشد که از سری مقیاسهای طیفی یا درجه بندی است. سوالات دارای طیف ۵ گزینه ای هستند که گزینه کاملا"مخالفم که در یک طرف طیف ۵ گزینه ای قرار دارد و به آن درجه ۱ اختصاص یافته و گزینه کاملا” موافقم در طیف دیگر طیف قرار دارد و به آن درجه ۵ داده شده است. در وسط طیف به ترتیب گزینه های مخالفم با درجه ۲، تاحدودی موافقم و تا حدودی مخالف با درجه ۳، موافقم با درجه ۴، قرار گرفته است. جدول(۳-۲) آن را نشان می دهد.
جدول(۳-۲) طیف لیکرت

در مورد گزینه ها، پاسخگو اختیار دارد که با نظر خودش یکی از پنج گزینه را که با نگرش وی بیشتر همخوانی دارد، انتخاب و علامت بزند. جدول(۳-۳) سؤالات بسته پرسشنامه با هر یک از فرضیه های مورد نظر در این تحقیق را نشان می دهد.
جدول(۳-۳) شماره سوالات پرسشنامه در مورد فرضیه ها