اگر فرض کنیم حل درست در  وجو د دارد تقریب نیوتن رافسون برای ترم برداری نیروی باقی مانده یعنی همان  مطابق با  می­باشد یعنی

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۴-۵۳
در معادله ۴-۵۳ N برابر تعداد کل متغیر­های موجود در سیستم و r شماره تقریب سعی مورد نظر می­باشد.. نیروهای باقی­مانده را با کمک رابطه ۴-۵۱ می­توان به فرم ماتریسی مطابق معادله ۴-۵۴ نوشت.
۴-۵۴
در جایی که  آرایه­های ماتریس H می­باشند. ترم دوم معادله تاثیر آرایه­های غیر متقارن در مقدار ژاکوبین را می­دهد. اگر این ترم ناچیز را حذف کنیم با جایگذاری معادله۴-۵۳ در۴-۵۴ نتیجه می­گیریم.
۴-۵۵ جایی که
۴-۵۶ با جایگذاری معادله ۴-۵۶ در ۴-۵۵ نیز نتیجه می­گیریم
۴-۵۷
این معادله با معادله۴-۵۰ در بخش قبل که توسط روش تکرار مسقیم انجام یافت، یکسان است. چونکه در رابطه ۴-۵۷ تمامی متغیر­ها تابعی از  می­باشد در نتیجه جمع­آوری داده ­ها می­توانیم آنرا به فرم معادله بنویسیم.
۴-۵۸
روش نیوتن رافسون نهایتا به فرم معادله نوشته می­ شود.
۴-۵۹

۴-۵-۲- روش ماتریس مماسی:
برای کاربرد­های های سازه­ای ماتریس  به طور فیزیکی می ­تواند به عنوان ماتریس سختی تفسیر شود. برایشرایط غیرخطی که در آن ماتریس سختی بستگی به درجه تغییر مکان در یکسری وضعیت­های خاص دارد،  مساوی با شیب موضعی رابطه تغییر مکان – نیرو سازه در هر نقطه است وماتریس مماسی نامیده می­ شود. این چنین آنالیز­هایی باید در یک روند افزایشی صورت گیرد، چونکه حل در هر مرحله نه تنها به تغییر مکان­های فعلی بلکه به تغییر مکان­های مراحل قبلی نیز بستگی داردو در نهایت مسئله می ­تواند روی هر بازه­ی کوچک باز خطی شده و ماتریس متناظر با آن نیز بدست می ­آید. با این اصلاحات روند حل با روش نیوتن رافسون^[۴۹]یکسان می­گردد به همین­دلیل این روش را نیوتن رافسون تعمیم یافته^[۵۰]می­نامند.
روند حل در شکل ۴-۱۰ شرح داده شده است.حل از یک نقطه آزمایشی از مجهولات  آغاز می­گردد. ماتریس مماسی،  ، مطابق با این تغییر مکان و نیروی باقیمانده  نیز محاسبه می­گردند. در نهایت  متناظر با مقدار آزمایشی محاسبه می­گردد.
۴-۶۰
حال یک جواب تقریبی از مجهولات مطابق رابطه بدست می ­آید.
۴-۶۱
روند حل را آنقدر ادامه می­دهیم تا مقدار  بسیار ناجیز شود در این­صورت جواب همگرا می­باشد.

شکل۴-۱۳-روش سختی مماسی یک مساله یک متغیره ]۲۳[
در این پایان نامه ما از روش نیوتن رافسون برای حل معادلات استفاده می­کنیم در نتیجه برای درک بهتر این روش سعی خواهیم چند مثال را تشریح کنیم. به طور مثال فرض کنید جواب تقریبی دستگاه معادلات غیر خطی زیر را با شرط توقف­های  و  اتنخاب نمایید و فرض کنید نقطه شروع  می­باشد.
۴-۶۲ ابتدا ژاکوبین را محاسبه می­کنیم.
۴-۶۳  ۴-۶۴  ۴-۶۵
۴-۶۶
۴-۶۷
نقاط شروع را  فرض می­کنیم و تعداد سعی­ها را ۳ در نظر می­گیریم.

فصل ۵
روش اجزای محدود در محیط الاستو پلاستیک دو بعدی
۵-۱- مقدمه:
یکی از اهداف این پژوهش مدل کردن سنگ در محیط الاستو پلاستیک با کمک روش اجزای محدود است. در فصل قبل روش اجزای محدود در محیط الاستیک به طور کامل شرح داده شد. در این فصل روش اجزای محدود در فضای پلاستیک را شرح می­دهیم تا بتوانیم از طریق آن رفتار سنگ را مدل کنیم.
در بسیاری از مسائل رفتار ماده مورد نظر الاستو پلاستیک می­باشد. یعنی از یک حد تنش به بالا پاسخ جسم مورد نظر به بارگذاری از حالت الاستیک خارج شده و وارد محدوده پلاستیک می­ شود. برای این که بتوانیم این تئوری را به صورت فرمول در بیاوریم ۳ خواسته مهم زیر، مورد نیاز است]۲۸[:
۱-یک رابطه واضح بین تنش و کرنش در زمانی که جسم رفتار الاستیک دارد. یعنی قبل از اینکه تغییر شکل های پلاستیک آغاز گردد.
۲-معیار تسلیمی که بتوان از طریق آن سطح تنشی را که از آن به بعد کرنش­های پلاستیک آغاز می­گردد را نشان داد.
۳-رابطه بین تنش و کرنش پس از تسلیم
۵-۲- معیار تسلیم:
ما در بحث الاستیک با معیار گسیختگی سروکار داشتیم که در آن با تعیین تنش­های ماکزیمم و مینیمم، امکان پیش ­بینی گسیختگی محیط سنگی فراهم می­شد. اما در محیط پلاستیک هدف متفاوت است و نیاز به معیار تسلیم داریم.
معیار تسلیم سطح تنشی را نشان می­دهد که پس از آن تغییر شکل­های پلاستیک آغاز می­گردد ومی­تواند به صورت زیر نوشته شود
۵-۱
در جایی که  تابع و  پارامتر ماده است که به صورت تجربی تعیین می­ شود. خود  ممکن است تابعی از  یا همان پارامتر سختی باشد. از آنجایی که تابع تسلیم باید مستقل از جهت محورهای مختصات باشد بنابراین معیار تسلیم را باید به صورت تابعی از سه متغیر تنش به صورت زیر نوشت.
۵-۲
لازم به ذکر است که اعداد ۱،۲و۳ به ترتیب نشان­دهنده محورهای x،y وz می­باشد. یعنی  و  وهمین­طور برای بقیه تنش­ها به همین صورت عمل می­کنیم.حال با دانستن این مطلب مقادیر این متغیر­های تنش را ابتدا بر حسب تنش­های محوری و سپس بر حسب تنش­های اصلی بدست می­آوریم.
۵-۳
با نگاه به بسیاری از معیارها در می­یابیم که این معیار­ها خود به صورت توابعی از  ،  و  می­باشند.به طور مثال معیار دراکر پراگر به صورت  و معیار ون­میز به صورت  می­باشد. اما همانطور که می­دانیم بیشتر معیار­های موجود بر اساس تنش­های اصلی(  و  )و یا تنش­های محوری (  ،  و  )می­باشند، بنابراین نیاز به روابطی که بتوان از آن طریق معیار تسلیم را بر حسب  ،  و  بنویسیم، احساس می­گردد]۲۰[.
ابتدا برای راحتی بیشتر روابط زیر را می­نویسیم
۵-۴
برای بدست آوردن رابطه  ،  و  و تنش­ها، نیاز به حل معادله ۵-۶ که معروف به معادله نایاک^[۵۱] می­باشد]۲۹[.
۵-۵
ریشه ­های این معادله درجه سوم عبارتند از
۵-۶
با داشتن معادله ۵-۷ می­توانیم هر معیاری را به صورتی از متغیر­های تنش و  بنویسیم در جایی که  به صورت زیر تعریف می­گردد.

که در آن مقدارگشتاور α بصورت ۰ <= α <= 1 میباشد.
افزودن گشتاور باعث می­ شود تا با حرکت در مسیر قبلی در سطح خطا:

• • از گیر افتادن در حداقل محلی پرهیز شود

• • از قرارگرفتن در سطوح صاف پرهیز شود

• • با افزایش تدریجی مقدار پله­ی تغییرات، سرعت جستجو افزایش یابد.

۳-۱-۴) روند شبیه سازی مسائل
به منظور شبیه­سازی یک طبقه ­بندی مسأله با بهره گرفتن از شبکه ­های عصبی به روش با سرپرست و با فرض در اختیار داشتن داده ­های برچسب­دار، اولین کار انتخاب ابعاد شبکه است. با توجه به بحث پیشین، انتخاب تعداد لایه ­ها محدود به سه لایه می­ شود. در لایه­ی ورودی باید به تعداد ابعاد هر الگوی ورودی، سلول عصبی قرار دهیم. بنابراین اندازه­ لایه­ی ورودی را بعد داده ­های ورودی تعیین می­ کند. در لایه­ی خروجی نیز به وضوح باید به تعداد کلا س­ها،سلول عصبی داشته باشیم[۳۰].
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

پیش از شروع شبیه­سازی، باید داده ­های ورودی را به دو گروه تقسیم نمود:

1. 1. داده ­های آموزش: این داده ­ها از میان داده ­های برچسب­دار و به منظور آموزش شبکه به کار می­روند. عمدتاً از میان کل داده ها ۶۰% تا ۷۰% آن­ها را به طور تصادفی یا با یک پیش فرض به عنوان داده ­های آموزش انتخاب می­ کنند. پس از آن­که شبکه توسط این داده ­ها آموزش دید، وزن­ها مقدار نهایی خود را یافته­اند به نحوی که شبکه برای داده ­های آموزش، کمترین خطا را بدست می­دهد.

1. 1. داده های تست: پس از آن که شبکه توسط داده های آموزش تا رسیدن به حداقل خطا آموزش یافت، مابقی داده ها که در آموزش نقشی نداشته­اند، به عنوان ورودی به شبکه داده شده و پاسخ

شبکه با پاسخ مطلوب(برچسب آن­ها) مقایسه می­گردد و بدین ترتیب راندمان شبکه­ آموزش دیده محک زده می­ شود.
شایان ذکر است که اگر تعداد نمونه­های آموزش به حد کافی زیاد باشد، استفاده از روش ارائه الگو جواب­های بهتری می­دهد، اما در کاربردهایی که تعداد نمونه­های برچسب دار آموزش کم باشند، هر دو روش ارائه الگو و ارائه یک­جا به یک جواب یکسان منجر خواهند شد. همچنین باید توجه داشت که در اولین گام اجرای الگوریتم، وزن تمامی لایه ­ها به طور تصادفی انتخاب می­شوند و در هر گام با بهره گرفتن از روش پس­انتشار خطا، وزن­ها تصحیح می­شوند.
اشاره به این نکته حائز اهمیت است که پس از آ ن­که تمام نمونه­ها یک بار به شبکه ارائه شدند، در بار بعدی ، ابتدا بهتر است داده ­های آموزشی به طور تصادفی بر زده شوند. این کار به ویژه سبب می­ شود که شبکه­ عصبی به ازای نمونه­های خاص بایاس نشود و همچنین از گیر کردن در حداقل­های محلی جلوگیری می­ کند.
۳-۲) الگوریتم رقابت استعماری
این الگوریتم روشی در حوزه محاسبات تکاملی است که به یافتن پاسخ بهینه­ مسائل مختلف بهینه­سازی می‌پردازد. این الگوریتم با مدل­سازی ریاضی فرایند تکامل اجتماعی - سیاسی، الگوریتمی برای حل مسائل ریاضی بهینه­سازی ارائه می‌دهد. از لحاظ کاربرد، این الگوریتم در دسته­ی الگوریتم­های بهینه­سازی تکاملی همچون الگوریتم­های ژنتیک^[۹۹]،  بهینه­سازی انبوه ذرات^[۱۰۰] ، بهینه­سازی کلونی مورچگان^[۱۰۱]  و غیره قرار می­گیرد. همانند همه الگوریتم­های قرار گرفته در این دسته، الگوریتم رقابت استعماری نیز مجموعه­ اولیه­ای از جواب­های احتمالی را تشکیل می­دهد. این جواب­های اولیه در الگوریتم ژنتیک با عنوان “کروموزوم"، در الگوریتم ازدحام ذرات با عنوان “ذره” و در الگوریتم رقابت استعماری نیز با عنوان “کشور” شناخته می­شوند. الگوریتم رقابت استعماری با روند خاصی که در ادامه می ­آید، این جواب­های اولیه (کشورها) را به تدریج بهبود داده و در نهایت جواب مناسب مسئله بهینه­سازی (کشور مطلوب) را در اختیار می گذارد.
پایه‌های اصلی این الگوریتم را سیاست همسان­سازی^[۱۰۲]، رقابت استعماری^[۱۰۳] و انقلاب^[۱۰۴] تشکیل می‌دهند. این الگوریتم با تقلید از روند تکامل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کشورها و با مدل­سازی ریاضی بخش­هایی از این فرایند، عملگرهایی را در قالب منظم به صورت الگوریتم ارائه می‌دهد که می‌توانند به حل مسائل پیچیده بهینه سازی کمک کنند. در واقع این الگوریتم جوابهای مسئله بهینه­سازی را در قالب کشورها نگریسته و سعی می‌کند در طی فرایندی تکرار شونده این جواب‌ها را رفته رفته بهبود داده و در نهایت به جواب بهینه مسئله برساند[۳۴].
بهینه­سازی اهمیت زیادی در بسیاری از شاخه­ های علوم دارد. به عنوان مثال فیزیک­دان­ها، شیمی­دان­ها، و مهندسان علاقه دارند تا یک طرح بهینه برای طراحی یک پروسه شیمیایی به کار برند و محصول تولید شده را با داشتن شروطی مثل هزینه و آلودگی کم، بیشینه کنند. همچنین در برازش غیرخطی مدل و منحنی نیز، به نوعی به بهینه سازی، نیاز داریم. اقتصاددانان و تحقیق کنندگان در عملیات نیز باید جایابی بهینه­ منابع در جامعه و صنعت را پیدا کنند[۳۵]. روش­های مطرح شده برای بهینه­سازی می توانند در دو دسته عمده­ طبقه ­بندی شوند. بهینه­سازی محلی و بهینه­سازی فراگیر یا عام. برای بهینه­سازی عام، اغلب از روش­های تکاملی استفاده می­ شود[۳۴]، [۳۶]. الگوریتم­های ژنتیک شناخته شده­ترین الگوریتم­های تکاملی هستند و تا به امروز کاربردهای فراوانی در بهینه­سازی توابع و شناسایی سیستم پیدا کرده ­اند. آن­چه که واضح است این است که تکامل فکری و فرهنگی بشر بسیار سریع تر از تکامل جسمی و ژنتیکی او صورت می­پذیرد. بنابراین تکامل فرهنگی و دیدگاهی بشر نیز نادیده گرفته نشده و دسته­ای از الگوریتم­ها، موسوم به الگوریتم های فرهنگی معرفی شده ­اند. الگوریتم­های فرهنگی در حقیقت یک دسته­ی کاملاً جدید از الگوریتم­ها نیستند. بلکه ایده­ اصلی این است که این الگوریتم­ها با افزودن قابلیت تکامل فرهنگی به الگوریتم­های موجود، سرعت همگرایی آن­ها را مطابق انتظار افزایش می­ دهند. الگوریتم رقابت استعماری نیز بر مبنای تکامل اجتماعی و سیاسی انسان پایه­گذاری شده است[۳۴].
۳-۲-۱) تشکیل جمعیت اولیه
الگوریتم ICA، همانند سایر روش­های بهینه­سازی تکاملی، با تعدادی جمعیت اولیه شروع می­ شود. در این الگوریتم، هر عنصر جمعیت، یک کشور^[۱۰۵] نامیده می­ شود. کشورها به دو دسته­ی مستعمره^[۱۰۶] و استعمارگر^[۱۰۷] تقسیم می­شوند. هر استعمارگر، بسته به قدرت خود، تعدادی از کشورهای مستعمره را به سلطه­ی خود درآورده و آ ن­ها را کنترل می­ کند.

شکل۳-۵ ) تناظر متغیر های بهینه سازی مسئله با ویژگی های اجتماعی سیاسی[۳۴]
برای شروع الگوریتم، تعداد N_country کشور اولیه را ایجاد می‌کنیم. هر کشور یک بردار است که مؤلفه­ های آن متغیرهای مسأله است(شکل ۳-۵). N_imp تا از بهترین اعضای این جمعیت (کشورهای دارای کمترین مقدار تابع هزینه) را به عنوان امپریالیست انتخاب می‌کنیم. باقیمانده­ی N_col تا از کشورها، مستعمراتی را تشکیل می‌دهند که هرکدام به یک امپراطوری تعلق دارند. برای تقسیم مستعمرات اولیه بین امپریالست‌ها، به هر امپریالیست، تعدادی از مستعمرات را که این تعداد، متناسب با قدرت آن است، می‌دهیم. در شکل ۳-۶ نحوه تقسیم مستعمرات، میان کشورهای استعمارگر به صورت نمادین نشان داده شده است[۳۴].
شکل۳-۶ ) نحوه تقسیم مستعمرات، میان کشورهای استعمارگر[۳۴]
نحوه­ محاسبه هزینه­ هر کشور به صورت زیر است:

۳-۲-۲) سیاست جذب
سیاست همگون‌سازی (جذب) با هدف تحلیل فرهنگ و ساختار اجتماعی مستعمرات در فرهنگ حکومت مرکزی انجام می‌گرفت. همان­گونه که قبلاً نیز بیان شد، کشورهای استعمارگر، برای افزایش نفوذ خود، شروع به ایجاد عمران (ایجاد زیرساخت‌های حمل و نقل، تاسیس دانشگاه و …) کردند. به عنوان مثال کشورهایی نظیر انگلیس و فرانسه با تعقیب سیاست همگون‌سازی در مستعمرات خود در فکر ایجاد انگیس نو و فرانسه­ی نو در مستعمرات خویش بودند. با در نظر گرفتن شیوه­ نمایش یک کشور در حل مسلئه بهینه‌سازی، در حقیقت این حکومت مرکزی با اعمال سیاست جذب سعی داشت تا کشور مستعمره را در راستای ابعاد مختلف اجتماعی سیاسی به خود نزدیک کند. این بخش از فرایند استعمار در الگوریتم بهینه‌سازی، به صورت حرکت مستعمرات به سمت کشور امپریالیست، مدل شده‌است. در راستای این سیاست، کشور مستعمره، به اندازه x واحد در جهت خط واصل مستعمره به استعمارگر، حرکت کرده و به موقعیت جدید کشانده می‌شود. x عددی تصادفی با توزیع یکنواخت (و یا هر توزیع مناسب دیگر) می‌باشد. اگر فاصله میان استعمارگر و مستعمره با d نشان داده شود، معمولاً برای d داریم.
x ~ U(0,ß*d)
که در آن ß عددی بزرگتر از یک و نزدیک به ۲ می‌باشد. وجود ضریب۱ ß≥ باعث می‌شود تا کشور مستعمره در حین حرکت به سمت کشور استعمارگر، از جهت‌های مختلف به آن نزدیک شود. همچنین در کنار این حرکت، یک انحراف زاویه‌ای کوچک نیز با توزیع یکنواخت به مسیر حرکت افزوده می‌شود. یک نمای گرافیکی از اعمال سیاست جذب در الگوریتم رقابت استعماری در صفحه دو بعدی در شکل ۳-۷ نشان داده شده است[۳۴].
شکل۳-۷) اعمال سیاست جذب در الگوریتم رقابت استعماری[۳۴]
در مورد داده ­های گسسته سیاست جذب با جایگزین کردن برخی ویژگی­های کشور مستعمره با کشور امپریالیست صورت می­گیرد.
۳-۲-۳) انقلاب
بروز انقلاب، تغییرات ناگهانی را در ویژگی­های اجتماعی سیاسی یک کشور ایجاد می­ کند. در الگوریتم رقابت استعماری، انقلاب با جابجایی تصادفی یک کشور مستعمره به یک موقعیت تصادفی جدید مدل­سازی می شود. انقلاب از دیدگاه الگوریتمی باعث می­ شود کلیت حرکت تکاملی از گیر کردن در دره­های محلی بهینگی نجات یابد که در بعضی موارد باعث بهبود موقعیت یک کشور شده و آن را به یک محدوده بهینگی بهتری می برد(شکل ۳-۸) [۳۴].
شکل۳-۸ ) عمل انقلاب در الگوریتم رقابت استعماری[۳۴]
۳-۲-۴) جابجایی موقعیت مستعمره و امپریالیست
در حین حرکت مستعمرات به سمت کشور استعمارگر، ممکن بعضی از این مستعمرات به موقعیتی بهتر از امپراطوری برسند (به نقاطی در تابع هزینه برسند که هزینه کمتری را نسبت به مقدار تابع هزینه در موقعیت امپراطوری، تولید می‌کنند.) در این حالت، کشور استعمارگر و کشور مستعمره، جای خود را با همدیگر عوض کرده و الگوریتم با کشور استعمارگر در موقعیت جدید ادامه یافته و این این بار این کشور امپریالیست جدید است که شروع به اعمال سیاست همگون‌سازی بر مستعمرات خود می‌کند. نحوه­ جابجایی موقعیت مستعمره و استعمارگر در شکل زیر نشان داده شده است[۳۴].
شکل۳-۹ ) جابجایی موقعیت مستعمره و استعمارگر[۳۴]
۳-۲-۵) رقابت استعماری
قدرت یک امپراطوری به صورت قدرت کشور استعمارگر، به اضافه درصدی از قدرت کل مستعمرات آن تعریف می‌شود.

هر امپراطوری‌ای که نتواند بر قدرت خود بیفزاید و قدرت رقابت خود را از دست بدهد، در جریان رقابت‌های امپریالیستی، حذف خواهد شد. این حذف شدن، به صورت تدریجی صورت می‌پذیرد. بدین معنی که به مرور زمان، امپراطوری‌های ضعیف، مستعمرات خود را از دست داده و امپراطوری‌های قویتر، این مستعمرات را تصاحب کرده و بر قدرت خویش می‌افزایند. در الگوریتم رقابت استعماری، امپراطوری در حال حذف، ضعیف‌ترین امپراطوری موجود است. بدین ترتیب، در تکرار الگوریتم، یکی یا چند مورد از ضعیف‌ترین مستعمرات ضعیف‌ترین امپراطوری را برداشته و برای تصاحب این مستعمرات، رقابتی را میان کلیه امپراطوری‌ها ایجاد می‌کنیم. مستعمرات مذکور، لزوماً توسط قویترین امپراطوری، تصاحب نخواهند شد، بلکه امپراطوری‌های قویتر، احتمال تصاحب بیشتری دارند. رقابت استعماری میان چندین استعمار گر برای جذب مستعمرات همدیگر در شکل ۳-۱۰ر به خوبی نشان داده شده است[۳۴].
شکل۳-۱۰ ) رقابت استعماری میان چندین استعمارگر[۳۴]
۳-۲-۶) سقوط امپراطوری‌های ضعیف
در جریان رقابت‌های امپریالیستی، خواه ناخواه، امپراطوری­های ضعیف به تدریج سقوط کرده و مستعمراتشان به دست امپراطوری‌های قوی‌تر می‌افتد. شروط متفاوتی را می‌توان برای سقوط یک امپراطوری در نظر گرفت. در الگوریتم پیشنهاد شده، یک امپراطوری زمانی حذف شده تلقی می‌شود که مستعمرات خود را از دست داده باشد. شکل ۳-۱۱ یک نمای کلی از سقوط امپراطوری ها در روند چرخه الگوریتم، ارائه می دهد[۳۴].

روی‌آوری « اَعْیَن» به قرآن و پدرش « سُنْسُنْ» به رهبانیت حکایت از وجود نوعی تمایلات معنوی و عرفانی در این خاندان دارد.
علی‌رغم بی‌کفایتی و بی‌لیاقتی بیشتر کسانی که نظام سیاسی جوامع اسلامی را در اختیار داشتند، اسلام آنقدر بالنده و پاینده بود که می‌توانست تعالیم ناب خود را در روح نسلها نفوذ دهد و آنان را تحت تأثیر روح عطوفت و علم خواهی درآورد.
اَعْیَن، با آن که برده‌ای زرخرید بود، امّا بنی‌شیبان با مشاهده استعداد علمی او، وی را تحت تعلیم و تربیت قرار دادند و زمینه رشد علمی او را فراهم آوردند. اَعْیَن به زودی اثبات کرد که لیاقت علم آموزی را دارد و استعداد خود را در فراگیری قرآن و ادبیات آشکار ساخت. ^[۱۷]
بنی شیبان در پرتو روح علم دوستی و علاقه به مکتب اسلام، پس از رشد علمی اَعْین او را آزاد کردند تا راه رشد علمی و معنوی او را هموار سازند.
پس از آزادی اَعْین، بنی‌شیبان به او پیشنهاد کردند که به نسب آنان درآید ولی اَعْین نپذیرفت و درخواست کرد که بر پیمان ولاء باقی بماند.^[۱۸] و بنی‌شیبان این پیشنهاد را پذیرفتند.
از این روست که هرجا در کتب رجال، نامی از خاندان اَعْین به میان آمده، کلمه ‹‹ مولی بنی‌شیبان›› را به آن افزوده‌اند. این نکته حکایت از وجود پیمان ولاء میان خاندان اَعْین و بنی‌شیبان دارد.
از دقت و تأمّل در پیشنهاد بنی‌شیبان به اَعْین این نکته روشن می‌شود که اَعْین هر چند در آغاز برده‌ای رومی شناخته می‌شد ولی از اخلاق و کمالهایی برخوردار بود و اصالتی داشت که اربابان گذشته او حاضر بودند وی را یکی از اعضای خاندان خود به حساب آورند، و گذشته بردگی او را برای خود عیب و عار نشمارند. این نکته زمانی روشن‌تر می‌شود که توّجه کنیم تعصّب قبیله‌ای و نژاد‌پرستی از آشکارترین و رایج ترین اخلاق عرب قبل از اسلام به شمار می‌آمد، که اسلام با شدّت هر چه تمامتر با این اخلاق نادرست مبارزه کرد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

هرچند در روزگار پس از پیامبر(ص) نژادپرستی عربی دوباره دامن زده شد و تبعیضها نمایان گردید چنان که منابع تاریخی، کشته شدن خلیفه دوّم را معلول اعمال برخی از تبعیضها علیه غیرعربها در جامعه آن روز دانسته‌اند. ^[۱۹]
این تبعیضها در عصر معاویه به اوج خود رسید و همواره از سوی زورمندان بی‌تعهّد و ناصالح جامعه تقویت شد. امّا پیشنهاد بنی‌شیبان به پیوستن اَعْین ـ برده آزاد شده ـ به خاندان خویش نشان داد که اوّلاً تا چه حد اَعْین نزد آنان لایق و شایسته بوده است و ثانیاً باورهای اسلامی علی‌رغم خلافکاریها و کجرویهای حاکمان سیاسی جامعه، همچنان در روح و جان بخشهای وسیعی از مردم و نسلها حضور داشت و راه تعالی جامعه را تا قرنها هموار نمود.
چنان که دانسته شد اَعْین به حکم استعداد ذاتی خویش به رشته دانش و کسب علوم زمان خود و سپس تعلیم آن به دیگران گرایش یافت و در پی آن فرزندانش نیز راه او را ادامه دادند و به تعلیم و تعلّم اشتیاق نشان دادند. ارتباط علمی این خانواده با قشرهای مختلف جامعه و دانشمندان و دانش‌پژوهان، خواه ناخواه ایشان را از جریانهای مختلف فکری و عقیدتی مطلّع می‌ساخت و با کرسیهای درسی آن عصر آشنا می‌کرد.
در این ارتباطات علمی بود که آنان با برخی شاگردان مکتب اهل بیت (علیهم السلام) آشنایی می‌یافتند و یا با بعضی از شیعیان مواجه می‌شدند و حسّ علم‌جویی و حقیقت‌خواهی ایشان را به سوی ائمه(علیهم ‌السلام) رهنمون می‌شد.
خاندان اَعْین به حکم جریان عمومی محیط خویش نخست بر مذهب عامّه بودندو از طریق کسانی چون ابوخالد کابلی، صالح بن میثم با مکتب اهل بیت(علیهم السلام) آشنا شدند.
از برخی نقلها استفاده می‌شود که ‹‹ ام‌الاسود›› دختر اَعْین نخستین کسی بود که از خاندان اَعْین به ولایت اهل بیت تمسّک جست و در شمار شیعیان درآمد و عامل راهیابی وی به این امر، ابوخالد کابلی بود. ^[۲۰]
در برخی دیگر از نقلها یاد شده است که عبدالملک بن اَعْین، نخستین کسی است که از میان خاندان خویش به وسیله صالح بن میثم با مذهب اهل بیت(علیهم السلام) آشنا شد و به جمع شیعیان پیوست و پس از آن، حمران از طریق ابوخالد کابلی راه به مکتب اهل بیت برد و امامت معصومین(علیهم السلام)را پذیرفت. ^[۲۱]
ابوغالب در بخشی از رسالهی خود مینویسد:
اول کسیکه موفق به شناخت حقیقت مذهب اهل بیت شد عبدالملک بن اعین بود که این مذهب را بواسطهی صالح بن میثم شناخت و بعد از او حمران بهواسطهی ابوخالد کابلی به این مکتب گرایش پیدا کرد.^[۲۲]
با این حال برخی از فرزندان اَعْین بر روش عامّه باقی ماندند، مانند ملیک و قغب که در مذهب، همراه برادرانشان نشدند و به مذهب اهل بیت(علیهم السلام) نپیوستند.^[۲۳]
خاندان اَعْیَن هرچند در مقایسه با برخی رجال علمی شیعه دیرتر به جمع اصحاب ائمه پیوستند امّا آن گاه که قدم در این جمع نهادند،خوش درخشیدند!
مؤلف کتاب تاریخ الکوفه می‌نویسد:
آل اَعْیَن از بزرگترین و با شخصیت‌ترین خاندان‌های کوفه و از شیعیان اهل بیت (‌علیهم‌السّلام) هستند که بیشترین شخصیت‌ها و رجال علمی و دینی را داشته‌اند و طولانی‌ترین زمان را به شاگردی ائمه(علیهم السلام) اختصاص داده‌اند. اوّلین‌شان امام سجّاد، امام باقر و امام صادق (علیهم‌السّلام) را درک کرده و آخرینشان تا اوایل غیبت کبرا در میان علمای امامیه حضور داشت‌. ^[۲۴]
ابوغالب زراری^[۲۵] که خود از شمار این خاندان پر ارج است می‌گوید:
ما خاندانی هستیم که خداوند ما را به وسیله دینش گرامی داشت و همراهی اولیا و حجّتهای خود را به ما ارزانی داشت، از زمانی که خاندان ما شکل گرفت تا آن روز که شیعیان به وسیله فتنه‌ها آزمایش شدند، ما همواره در کنار امامان و رهپوی خط ولایت آنان بودیم.
عموی ما حمران، آقای ما و آقای عبادتگران ـ علی بن الحسین(علیه‌السلام) ـ را ملاقات کرد و در خدمتش به کسب علم و معنویت پرداخت.^[۲۶]
آل اعین در محلهای از کوفه و در خانه های نزدیک بههم مسجدی داشتند بهنام «الخطه» یا «الحنطه» که با همت والا و نیک پاک خاندانی بنا گردید که همواره ذکر و ورد زبانشان، اهل بیت(علیهم السلام) و ولای آنان بود و برای آل اعین چه افتخاری از این بالاتر که این مسجد قدمگاه صادق آل محمد(ص) شد. امام صادق(ع) برای تائید و تکریم آن با قدوم مبارکش قداست بخشید و این مسجد، از مساجد مورد ستایش کوفه بود.^[۲۷]
به کسانى که از نسل اعین پا به عرصه وجود نهاده بودند، اسامى ذیل اطلاق گردیده است:
۱- آل اعین.
۲- شیبانى:
به سبب ارتباطى که میان اعین و قبیله بنى شیبان ایجاد شد، او و خاندانش به این قبیله منسوب شدند‌.^[۲۸]
۳- زرارى:
زرارى یعنى منسوب به زاره بن اعین‌. نخستین بار این نسبت در کلام امام هادى (علیه السلام) خطاب به یکى از نوادگان بکیربن اعین به نام محمدبن سلیمان یا پدرش سلیمان بن حسن بن جهم بن بکیر، جد پدرى ابوغالب دیده شد. امام به منظور حفظ جان او و رعایت تقیه‌‌، نام اصلیش را نبرد و او را به زراره‌‌، عالم ترین شخصیت آل اعین منسوب ساخت تا تجلیلى از مقام شامخ زراره شده باشد. امام در این باره فرمود: زرارى را خدا حفظ کند. از آن لحظه بر افراد این خاندان، زرارى اطلاق گردید. ^[۲۹]
۴- بکریون:
پیش از آن که عنوان زرارى بر آل اعین اطلاق گردد، به بکریون مشهور بودندواین بخاطرانتساب آنهابه بکیربن اعین است‌.^[۳۰]
۵– جهمیون:
بخاطرانتسابشان به جهم بن بکیربن اعین،به این نام معروف بودند.^[۳۱]
فصل دوم- زراره بن اَعیَن
زراره، درخشانترین چهرهی خاندان اعین
بعدازآن که زندگی اَعْین و جایگاه رفیع خاندان تا اندازه ای،روشن گردید به بررسی زندگی زراره می‌پردازیم.
در خانه اَعْیَن فرزندی تولّد یافت که او را ‹‹ عَبدُ ربّه›› نام نهادند و بعدها ‹‹ زُراره›› لقب گرفت و ابوالحسن و ابوعلی کنیه او شد. ^[۳۲]
تاریخ ولادت زراره را مورّخان به روشنی ثبت نکرده‌اند امّا نشانه‌هایی در دست است که می‌توان حدود ولادت او را مشخّص کرد.
مدت عمر زراره و سال وفات او از جمله نشانه‌هایی است که براساس آن سال ولادت وی روشن می‌شود.
سیّد بحرالعلوم از رساله ‹‹ ابوغالب زراری›› مدّت زندگی زراره را نود سال نقل کرده است.^[۳۳] و مرحوم شیخ طوسی در کتاب رجالش وفات زراره را در سال (۱۵۰هـ‌. ق) دانسته است و دیگران هم به همین نکته نظر داده‌اند.^[۳۴]
ولی شیخ طوسی در کتاب دیگرش اختیار معرفهالرجال ـ وفات زراره را سال (۱۴۸ ﻫ ) یاد کرده است.^[۳۵] آنچه مسلّم است این است که زراره پس از رحلت امام صادق(علیه‌السلام) از دنیا رفته است. حال اگر فاصله وفات زراره از رحلت امام صادق (علیه‌السلام) را دو ماه یا کمتر بدانیم باید سال ۱۴۸ ﻫ را سال وفات زراره بشمار آوریم. چنانکه از برخی روایات استفاده می‌شود زراره در بستر بیماری خبر شهادت امام صادق(علیه‌السلام)را دریافت کرد و فرزندش ‹‹ عبید›› را به مدینه فرستاد تا خبر جانشین امام را برای او باز آورد. امّا قبل از بازگشت ‹‹ عبید›› از مدینه، زراره بدرود حیات گفت. ^[۳۶]
ولی اگر معتقد شویم که زراره دو سال از امامت امام کاظم(علیه‌السلام) را درک کرده است، باید سال وفات او را ۱۵۰ ﻫ‌. به حساب آوریم.
به هر حال از ملاحظه مدّت عمر زراره و تاریخ وفات او می‌توان نتیجه گرفت که ولادت زراره در سال ۶۰ ﻫ‌. ق و یا سال ۵۸ ﻫ‌. ق صورت گرفته است.^[۳۷]
نوجوانی و جوانی زراره
موضوعات شایان بررسی درباره پیشینه زندگی زراره را می‌توان در چند عنوان خلاصه کرد‌: زمان شروع زراره به فراگیری دانش، رشته‌های علمی و تخصّص‌های زراره، آغاز ارتباط وی با اهل بیت(علیهم ‌السلام) و چگونگی پیدایش این ارتباط و آشنایی‌.
درباره نکته نخست هر چند مطالب صریحی در منابع رجالی ثبت نشده است امّا با توجّه به استعداد علمی خاندان اَعْین و اشتغال پدر خانواده به کار تدریس و تعلیم قرآن و ادبیات می‌توان حدس زد که زراره در مکتب پدر از نخستین مراحل به تحصیل علوم رایج آن عصر پرداخته است. ^[۳۸] و امّا در زمینه رشته‌های علمی که زراره در آنها تخصّص یافته است به نقل سخنانی از ‹‹ نجاشی›› و ‌«ابن‌ندیم›› اکتفا می‌کنیم.
نجاشی می‌گوید: او بزرگ و پیشگام اصحاب، در زمان خویش بود و به عنوان قاری قرآن، فقیه، متکلّم، شاعر و ادیب شناخته می‌شد. ^[۳۹]
ابن ندیم می‌گوید: زراره از بزرگترین رجال شیعه در فقه و حدیث و کلام است. ^[۴۰] این داوریها می‌نمایاند که زراره در دوران جوانی و دوره تحصیل علم به فراگیری علوم قرآنی و ادبیات عرب و نیز علم حدیث و فقه پرداخته است.
برخی منابع یادآور شده‌اند که زراره در آغاز، دانش فقه را نزد ‹‹حکم بن عتیبه›› که از فقهای اهل سنّت به شمار می‌رفته فراگرفته است و حکم‌بن عتیبه در این دوران کار قضاوت کوفه را نیز برعهده داشته است.^[۴۱]
سرآغاز پیوند زراره با مکتب اهل بیت(علیهم ‌السلام )‌
از مقایسه تاریخ ولادت زراره و دوره امامت علی بن الحسین(علیه‌السلام) می‌توان نتیجه گرفت که نخستین سالهای امامت آن حضرت با دوران خردسالی زراره قرین بوده است و در آن تاریخ انتظار نمی‌رفته است که زراره در میان اصحاب امام سجّاد(علیه‌السلام) حضور داشته باشد. ولی زراره از آن پس بیش از سی سال از دوره امامت زین‌العابدین(علیه‌السلام) را درک کرده است و می‌توانسته در سنین جوانی به محضر آن امام شرفیاب شود و کسب علم کند ولی هیچ یک از رجال‌نویسان یادی از این نکته نکرده و چیزی در این باره ثبت ننموده‌اند، بلکه به اتّفاق آرا نام زراره را نخست در شمار اصحاب امام باقر(علیه‌السلام) یاد کرده‌اند‌.^[۴۲]
و این می‌نمایاند که زراره در حدود سی سال از عمر خود، با مکتب اهل بیت چندان نزدیک نبوده است‌‌،بدان سبب که در این مدّت هرگز روایتی از امام سجّاد روایت نکرده است.

۳-گاتیگنون وذاگرب (۱۹۹۵) طی پژوهشی باعنوان"جهت گیری استراتژیک وعملکردمحصول جدید “تاثیر جهت گیری استراتژیک بنگاه رابااستفاده ازسه بعد جهت گیری مشتری، جهت گیری رقابتی وفناوری مورد مطالعه قرارداد. نتایج بررسی نشان داد که یک بنگاه متمایل به توسعه برتررقابتی بایستی جهت گیری تکنولوژی قوی داشته باشد. یک جهت گیری رقابتی دربازارهای بارشدبالابه دلیل اینکه بنگاه را قادر می‎سازد تا نوآوری را با هزینه کمتر بهبود دهد، مفید و یک عنصر مهم موفقیت است. در بازارهایی که تقاضا نامطمئن است بنگاه ها جهت گیری تکنولوژی داشته باشند. این جهت گیری منجر به تولیدات با عملکرد موفق می گردد و بنگاه را قادر می سازد تا برای بازار نوآوری بهتری داشته باشد. و در نهایت به سطح عملکردی متعالی دست یابد. لیکن دربازارهای باریسک بالا جهت گیری نوآوری توصیه نمی شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

5. 5. حسنین واتی(۲۰۱۰) طی پژوهشی باعنوان “ارتباط بین جهت گیری استراتژیک و برنامه ریزی استراتزیک"درصنعت ساختمان مالزی به یافته رسیدکه فرموله کردن برنامه ریزی استراتژیک ازطریق فرایند جامع تدوین، به جهت گیری تدافعی بنگاه ها وابسته است.

5. 5. بینالی دوگان واتایوزدی میری(۲۰۱۰)طی تحقیقی باعنوان “بررسی ارتباط بین جهت گیری استراتژیک و ارزش های فرهنگی (تاثیررهبران ومالکان کسب وکار، ارزش های فرهنگی بر رفتار استراتژیک در شرایط بحران “که جامعه آماری آن واحدهای کوچک ومتوسط زیر مجموعه اتاق بازرگانی استانبول ترکیه بود با استفاده ازروش تحلیل عاملی، واستفاده ازالگوی گونه شناسی مایلزواسنومورد بررسی قراداد ویافته هایش نشان دادکه اگراجتناب ازعدم اطمینان درمدیران ومالکان واحدهای کسب وکاربالا باشد، آنها شرایط بحران را به عنوان تهدید درک نموده و استراتژی های دفاعی راانتخاب می نمایند.

نتیجه گیری فصل دوم
با توجه به بررسی های بعمل امده درمطالعات انجام شده، در چند سال اخیرپژوهش ها و مطالعات بسیاری درخصوص استراتژی، مدیریت استراتژیک، فرایندتدوین جامع استراتژی، همسوئی استراتژیک درایران انجام گرفته است. عمده مطالعات به انتخاب جهت گیری استراتژیک برای هدایت اقداماتی که منجر به عملکرد قوی بنگاه می شودمهم ومورد تایید قرارگرفته است. بااینحال نقش و تاثیر جهت گیری استراتژیک و توانایی‎هایش برای توسعه عملکرد صادرت کمتر مورد بررسی و کنکاش قرارگرفته است. باعنایت به اهمیت و جایگاه صادرات درتوسعه تولید، فروش ورقابت پذیری بنگاه ها، لذابه منظورسوق دادن وفرهنگ سازی بین واحدهای صادراتی دراهمیت دادن به تاثیرجهت گیری درتوسعه عملکرد، انجام چنین تحقیقی درایران و در صنعتی که شاخص های کلان آن قابل توجه است، ضروری به نظر می رسد. چراکه شناخت و معرفی این عوامل، مدیران صنعت را درتدوین استراتژی های رقابتی، تخصیص بهینه منابع و کسب موفقیت در محیط رقابتی بازارهدف مساعدت خواهد نمود.
فصل سوم
روش شناسی تحقیق
۳-۱) مقدمه
هدف تمام علوم، شناخت و درک دنیای پیرامون ما است. به منظور آگاهی از مسایل و مشکلات دنیای اجتماعی، روش های علمی، تغییرات قابل ملاحظه ای پیدا کرده اند. این روندها و حرکت ها سبب شده است که برای بررسی رشته های مختلف بشری، از روش علمی استفاده شود. از جمله ویژگی های مطالعه علمی که هدفش حقیقت یابی است استفاده از یک روش تحقیق مناسب می باشد و انتخاب روش تحقیق مناسب به هدفها، ماهیت وموضوع مورد تحقیق و امکانات اجرایی بستگی دارد و هدف از تحقیق دسترسی دقیق و آسان به پاسخ پرسش های تحقیق است(خاکی، ۱۳۸۷). در طی فرایند تحقیق با به کارگیری ابزارهای جمع آوری، داده ها به طور عینی و معتبر، مشاهده، بررسی و استخراج می شوند و سپس با بهره گرفتن از فنون تجزیه و تحلیل توصیفی و استنباطی بطور کمی و غیر کمی سعی می شود که ادعاها و حدس های علمی اولیه (فرضیه ها) آزمون شده و در نهایت فرضیه ها رد یا پذیرفته شوند و نتیجه گیری نهایی صورت پذیرد.
۳-۲) روش تحقیق
از نظر روش شناسی این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی – تحلیلی ازنوع علی می باشد که در آن بررسی می شود که، آیا متغیر یا متغیرهای مستقل بامتغیر وابسته رابطه دارند؟ واگر این رابطه وجود دارداندازه و شدت آن چقدر است؟ (خاکی، ۱۳۸۷). از لحاظ نوع نظارت ودرجه کنترل این تحقیق در زمره تحقیقات میدانی قرار دارد، چرا که محقق متغییر ها را در حالت طبیعی آن ها بررسی می کند. از لحاظ وسعت کاربرد این تحقیق در سطح تحقیقات کاربردی قرار دارد، و نهایتاً از لحاظ روش جمع آوری داده ها و اطلاعات این تحقیق از نوع میدانی می باشد.
۳-۳) جامعه ونمونه آماری
جامعه آماری عبارت است تعدادی از عناصر مطلوب مورد نظر که حداقل دارای یک صفت مشخصه باشند. به عبارت دیگر، جامعه آماری به کل گروه افراد، وقایع و چیزهای اشاره دارد که محقق می خواهد به تحقیق درباره آن بپردازد (سکاران، ۱۳۸۶) روش نمونه گیری در این تحقیق تصادفی ساده است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه شرکت های صادراتی وهمچنین اشخاص حقیقی صادر کننده عضو بانک اطلاعاتی صادر کنندگان فعال استان می باشد که تعداد آنها ۱۵۰نفرمی باشد که جهت تعیین حجم نمونه از فرمول نمونه‎گیری جامعه محدود استفاده شده است.

n= حجم نمونه
N=تعداد شرکت ها
= اندازه ی متغیر وابسته مطابق توزیع نرمال استاندارد با سطح عدم اطمینان پنج درصد (  )
^۲s= واریانس جامعه مورد بررسی بر اساس متغیر وابسته (عملکرد صادراتی)
۳-۴) روش جمع آوری اطلاعات
روش جمع آوری اطلاعات در این تحقیق میدانی می باشد. روش های میدانی به روش هایی اطلاق می‎شود که محقق برای گردآوری اطلاعات ناگزیر است با مراجعه به افراد یا سازمان ها و غیره و نیز برقراری ارتباط مستقیم با آنها اطلاعات مورد نظر خود را جمع آوری نماید.
۳-۵) ابزارهای جمع آوری داده ها و اطلاعات
یکی از ابزارهای رایج تحقیقات برای جمع آوری داده ها، پرسشنامه می باشد. پرسشنامه مجموعه از سوال‎ها است که در آن از پاسخ دهنده خواسته می شود نظر خود را نسبت به آنها ارائه نماید.
۳ -۶) روایی وپایایی ابزار اندازه گیری
یکی از مهم ترین ویژگی های هر تحقیق، مناسب و متناسب بودن ابزار اندازه گیری آن است. هر نوع ابزار اندازه گیری باید از روایی و پایایی لازم برخوردار باشد تا پژوهش گر بتواند داده های مرتبط و متناسب با تحقیق را جمع آوری نماید و با تجزیه و تحلیل این داده ها، فرضیه های مورد نظر را بیازماید و به سوال تحقیق پاسخ دهد. همچنین روایی و پایایی مهر تاییدی هستند بر استحکام علمی یک مطالعه پژوهشی که به شرح آنها پرداخته می شود.
روایی پرسشنامه:
منظور از روایی آن است که آیا ابزار اندازه گیری می تواند خصیصه و ویژ گی که ابزار برای آن طراحی شده است را اندازه گیری کند یا خیر؟ مو ضوع روایی از آن جهت اهمیت دارد که اندازه گیری های نامناسب ونا کافی می تواند هر پژوهش علمی را بی ارزش و ناروا سازد. (خاکی، ۱۳۸۷)آزمون های روایی را می توان در سه گروه گسترده دسته بندی نمود: روایی محتوا، روایی وابسته به معیاروروایی سازه. (سکاران، ۱۳۸۶) در این تحقیق از روش روایی محتوی استفاده شده است. روایی محتوی اطمینان می دهد که ابزار مورد نظر به تعداد کافی پرسشهای مناسب برای اندازه گیری مفهوم مورد سنجش رادر بر دارد. یعنی، روایی محتوی نشان می دهد که ابعاد وعناصر یک مفهوم تا چه حد تحت پوشش دقیق قرار گرفته است. (سکاران، ۱۳۸۶)
پایایی پرسشنامه:
مقصود آن است که اگر ابزار اندازه گیری را در یک فاصله زمانی کوتاه چندین بار وبه گروه واحدی از افراد بدهیم نتایج حاصل نزدیک به هم باشد. برای اندازه گیری پایایی از شاخصی به نام «ضریب پایایی » استفاده می کنیم واندازه آن معمولا” بین صفر تایک تغییر می کند. ضریب پایایی صفرمعرف عدم پایایی و ضریب پایایی یک، معرف پایایی کامل است (خاکی، ۱۳۸۷) برای محاسبه ضریب پایایی روش های مختلفی وجود داردکه از آن جمله می توان به: ۱) اجرای دوباره آزمون (روش باز آزمایی)، ۲)روش موازی(همتا)، ۳) روش تنصیف (دو نیمه کردن عبارات پرسشنامه و محاسبه همبستگی نمرات دو دسته ) و۴) روش کودر- ریچاردسون اشاره نمود. (مقیمی، ۱۳۸۶). اما آنچه در این تحقیق جهت محاسبه ضریب پایایی استفاده شده است استفاده از ضریب آلفای کرنباخ می باشد. چرا که تقریبا” در همه موارد، آلفای کرنباخ را می توان شاخص کاملا” مناسب برای اعتبار و هماهنگی درونی به کار برد. (سکاران، ۱۳۸۶) از همین رو با بهره گرفتن از نرم افزار spss19 به محاسبه این مقدار پرداخته شده است. فرمول استفاده شده به شکل زیر می باشد. (نگهبان ومستجابی، ۱۳۸۴).

که در آن:
تعدادسوالات آزمون   واریانس سوال i ام  واریانس کل آزمون
جدول ۳-۱ درصدآلفای کرونباخ