“وَلاَ تَسُبُّواْ الَّذِینَ یَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ فَیَسُبُّواْ اللّهَ عَدْوًا بِغَیْرِ عِلْمٍ کَذَلِکَ زَیَّنَّا لِکُلِّ أُمَّهٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِم مَّرْجِعُهُمْ فَیُنَبِّئُهُم بِمَا کَانُواْ یَعْمَلُونَ"(انعام،۱۰۸)
و آنهایى را که جز خدا مى خوانند دشنام مدهید که آنان از روى دشمنى [و] به نادانى خدا را دشنام خواهند داد این گونه براى هر امتى کردارشان را آراستیم آنگاه بازگشت آنان به سوى پروردگارشان خواهد بود و ایشان را از آنچه انجام مى دادند آگاه خواهد ساخت.
اسلام همانطور که دستور به رعایت احترام و عقاید دیگران را می دهد مدافع حریم قداست خود نیز بوده ومتقابلاً در مقابل کسانی که دین ما را به تمسخر بگیرند بشدت برخورد کرده و اجازه همنشینی نمی دهد زیرا این امور خارج از عقل و منطق و حکمت است و در چهارچوب عقیده و آزادی عقیده و بیان نمی گنجد.
“یا اَیهاَ الّذین امَنوُا لا تَتَّخِذوا الّذین دینکُم هُزواً و لَعباً مَنِ الّذین اُوتوا الکتاب من قَبلکُم و الکُفّار اَولیاء واتّقوا اللهَ اِن کنتُم مَؤمِنین"(مائده، ۵۷)
ای کسانی که اهل ایمان هستید، آن عده ای از اهل کتاب که دین شما را به تمسخر می گیرند را به دوستی نگیرید و از خداوند بترسید اگر واقعاً مؤمن هستید.
“وَ اِذا عِلمَ من آیاتنا شیئاً اَتُّخَذَها هُزواً اولئک لَهُم عذابٌ مهین”(جاثیه، ۹)
و هنگامی که به چیزی از آیات ما علم پیدا می کنند آنرا به تمسخر می گیرند، برای آنان عذاب اهانت کننده ای قرار داده شده است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
یعنی خداوند نیز در پاسخ توهین کنندگان عذابی خوارکننده و تحقیرکننده برای آنان مهیا کرده است که با عذاب های دیگر متفاوت است!
۱-۳- حکم و کیفر مرتد در قرآن کریم
حدود دویست آیه بدون در نظر گرفتن آیات کفر در قرآن وجود دارد که مستقیم یا غیرمستقیم با ارتداد مرتبط است.
در اینجا به چند آیه که نشان دهنده غضب الهی در دنیا و آخرت علیه مرتدین است بسنده کرده و آیات احصاء شده را در فصل ششم به تفصیل طبقه بندی کرده؛ و می آوریم، تا بتوانیم به تصویری که قرآن کریم از مرتد و عمل ارتداد ارائه می دهد نائل شویم.
۱-۳-۱- عدم قبول دین، محرومیت از هدایت، لعنت و عذاب دردناک.
قرآن کریم در سوره آل عمران آیات ۸۵ تا ۹۱ می فرماید:
“وَمَن یَبْتَغِ غَیْرَ الإِسْلاَمِ دِینًا فَلَن یُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِی الآخِرَهِ مِنَ الْخَاسِرِینَ”
و هر که جز اسلام دینى [دیگر] جوید هرگز از وى پذیرفته نشود و وى در آخرت از زیانکاران است.
“کَیْفَ یَهْدِی اللّهُ قَوْمًا کَفَرُواْ بَعْدَ إِیمَانِهِمْ وَشَهِدُواْ أَنَّ الرَّسُولَ حَقٌّ وَجَاءهُمُ الْبَیِّنَاتُ وَاللّهُ لاَ یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ”
چگونه خداوند قومى را که بعد از ایمانشان کافر شدند هدایت مى کند با آنکه شهادت دادند که این رسول بر حق است و برایشان دلایل روشن آمد و خداوند قوم بیدادگر را هدایت نمى کند.
“أُوْلَئِکَ جَزَآؤُهُمْ أَنَّ عَلَیْهِمْ لَعْنَهَ اللّهِ وَالْمَلآئِکَهِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِینَ”
آنان سزایشان این است که لعنت خدا و فرشتگان و مردم همگى برایشان است.
“خَالِدِینَ فِیهَا لاَ یُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلاَ هُمْ یُنظَرُونَ”
در آن [لعنت] جاودانه بمانند نه عذاب از ایشان کاسته گردد و نه مهلت یابند.
“إِلاَّ الَّذِینَ تَابُواْ مِن بَعْدِ ذَلِکَ وَأَصْلَحُواْ فَإِنَّ الله غَفُورٌ رَّحِیمٌ”
مگر کسانى که پس از آن توبه کردند و درستگارى [پیشه] نمودند که خداوند آمرزنده مهربان است.
“إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُواْ بَعْدَ إِیمَانِهِمْ ثُمَّ ازْدَادُواْ کُفْرًا لَّن تُقْبَلَ تَوْبَتُهُمْ وَأُوْلَئِکَ هُمُ الضَّآلُّونَ”
کسانى که پس از ایمان خود کافر شدند سپس بر کفر [خود] افزودند هرگز توبه آنان پذیرفته نخواهد شد و آنان خود گمراهانند.
“إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُواْ وَمَاتُواْ وَهُمْ کُفَّارٌ فَلَن یُقْبَلَ مِنْ أَحَدِهِم مِّلْءُ الأرْضِ ذَهَبًا وَلَوِ افْتَدَى بِهِ أُوْلَئِکَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ وَمَا لَهُم مِّن نَّاصِرِینَ”
در حقیقت کسانى که کافر شده و در حال کفر مرده اند اگر چه [فراخناى] زمین را پر از طلا کنند و آن را [براى خود] فدیه دهند هرگز از هیچ یک از آنان پذیرفته نگردد آنان را عذابى دردناک خواهد بود و یاورانى نخواهند داشت.
در این آیات خشم و غضب و نفرت خداوند علیه مرتدین به عنوان افراد ظالم و منکر حقایق روشن و عدم پذیرش توبه آنان در صورت تکرار عمل کفرآمیزشان به صراحت بیان شده است و وعده عذاب جاودان به آن ها داده شده است یعنی مرتدین در صف کفار هستند، نه یک گناهکار معمولی که ممکن است در جهنم برای مدت خاصی معذب باشند.
۱-۳-۲- نابودی اعمال و خشم الهی و محرومیت از رضوان خدا
در آیات ۲۵ و ۲۹ از سوره محمد(ص) آمده است:
“إِنَّ الَّذِینَ ارْتَدُّوا عَلَى أَدْبَارِهِم مِّن بَعْدِ مَا تَبَیَّنَ لَهُمُ الْهُدَى الشَّیْطَانُ سَوَّلَ لَهُمْ وَأَمْلَى لَهُمْ “
بى گمان کسانى که پس از آنکه [راه] هدایت بر آنان روشن شد [به حقیقت]، پشت کردند، شیطان آنان را فریفت و به آرزوهاى دور و درازشان انداخت.
“ذَلِکَ بِأَنَّهُمُ اتَّبَعُوا مَا أَسْخَطَ اللَّهَ وَکَرِهُوا رِضْوَانَهُ فَأَحْبَطَ أَعْمَالَهُمْ” (محمد، ۲۵ و ۲۸)
زیرا آنان از آنچه خدا را به خشم آورده پیروى کرده اند و خرسندیش را خوش نداشتند پس اعمالشان را باطل گردانید.
در این آیات ارتداد به عنوان پیروی از شیطان و عملی که سخط و خشم الهی را برمی انگیزد تعریف شده است و به عنوان عملی که تمام اعمال انسان را نابود می کند. نابودی اعمال نیک انسان در پی ارتداد نیز به عنوان یکی از مجازات های الهی بیان شده است. مثلا ارتداد آنقدر نزد خدا منفور و مغضوب است که می توان گفت مصداق اتم و بارز مغضوب علیهم در سوره فاتحه مرتدین هستند.
آیات ۵ سوره مائده و ۲۱۷ سوره بقره نیز بر همین مجازات تأکید دارد.
۱-۳-۳- قساوت قلب، کور فهمیی و توبه
در سوره منافقون در باره منافقین آمده است:
“ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ آمَنُوا ثُمَّ کَفَرُوا فَطُبِعَ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا یَفْقَهُونَ “
این بدان سبب است که آنان ایمان آورده سپس به انکار پرداخته اند و در نتیجه بر دلهایشان مهر زده شده و [دیگر] نمى فهمند.
“سَوَاء عَلَیْهِمْ أَسْتَغْفَرْتَ لَهُمْ أَمْ لَمْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ لَن یَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الْفَاسِقِینَ" (منافقون، ۳و۴)
براى آنان یکسان است چه برایشان آمرزش بخواهى یا برایشان آمرزش نخواهى خدا هرگز بر ایشان نخواهد بخشود خدا فاسقان را راهنمایى نمى کند.
چنین مجازات عظیم و چنین خشم دهشتناکی از ناحیه خداوند رحمان و رحیم پرده از ظلم و جرم و گناه عظیمی برمی دارد که نمی توان به سادگی از کنار آن گذشت. و آن را تغییر عقیده معمولی تلقی کرد. زیرا یک تغییر عقیده ساده نمی تواند دریای رحمت الهی را به طوفانی از خشم و غضب مبدل سازد.
“مَن کَفَرَ بِاللّهِ مِن بَعْدِ إیمَانِهِ إِلاَّ مَنْ أُکْرِهَ وَقَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالإِیمَانِ وَلَکِن مَّن شَرَحَ بِالْکُفْرِ صَدْرًا فَعَلَیْهِمْ غَضَبٌ مِّنَ اللّهِ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ”
هر کس پس از ایمان آوردن خود به خدا کفر ورزد [عذابى سختخواهد داشت] مگر آن کس که مجبور شده و[لى] قلبش به ایمان اطمینان دارد لیکن هر که سینه اش به کفر گشاده گردد خشم خدا بر آنان است و برایشان عذابى بزرگ خواهد بود.
