′۲۸ ^◦۳۰عرض
′۶ ^◦۴۸طول
″۶۲۷′ ۲۶ ^◦۳۰عرض
″۱۱۶′ ۰۸ ^◦۴۸ طول
″۶۶۳ ′۲۶ ^◦۳۰ عرض
″۰۴۴ ′۰۸ ۰^◦۴۸طول
″۶۵۸ ′۲۶ ^◦۳۰ عرض
″۰۷۵′ ۰۸ ^◦۰۴۸ طول
شکل۳-۱- نقشه جغرافیایی محدوده مطالعاتی
شکل ۳-۲ - موقعیت جغرافیایی مورد مطالعه در منطقه اروند رود
الگوی جزرومد در بخش شمالی خلیج فارس آمیخته است و از نیمه روزانه تا روزانه تغییر می‌کند. جزرومد در بهمنشیر و اروندرود از این الگو پیروی می‌کند. اندازه گیری نوسانات سطح آب آمیخته بودن جزرومد در این خورها را تایید می کند. به عبارت دیگر جزرومد در این خورها ترکیبی از جزرومدهای نیمه روزانه و روزانه می‌باشد که برتری با جزرومدهای نیم روزانه است. حداکثر سرعت جریان به هنگام جزر بیشتر از حداکثر سرعت جریان در هنگام مد است. علت این امر هم جهت بودن جریان رودخانه با جریان جزر است. بیشتر بودن دامنه جزرومد از اختلاف ارتفاع بین دهانه رودخانه تا سه راهی کارون در خرمشهر موجب شده که در تمامی طول این قسمت از رودخانه نوسانات سطح آب مشاهده شود. چون عمق رودخانه اروند از بهمنشیر بیشتر است سرعت حرکت موج جزرومدی در اروند بیشتر می‌باشد.
۳-۲ روش‌های نمونه‌برداری به کار رفته در مطالعه حاضر
نمونه برداری طبق زمان شروع لایروبی قبل، در طول مدت لایروبی و دو مرحله بعد از آن در سه ایستگاه از اسکله ۱۳و یک ایستگاه شاهد در اروند رود انجام شد. در این مطالعه روش‌ها شامل روش‌های میدانی، روش‌های آزمایشگاهی و روش‌های محاسبه‌ای می‌باشد.
۳-۲-۱-روش های میدانی
۳-۲-۱-۱- نمونه‌برداری از آب
به منظور جمع آوری نمونه‌های مورد نیاز جهت مطالعه، ابتدا بطری‌های پلی‌اتیلن با مواد شوینده به طور کامل شسته شدند، سپس در محلول نیتریک اسید ۱۰% به دست آمده از نیتریک اسید ۶۵% Merck با آب دوبار تقطیر به مدت ۲۴ ساعت قرار گرفتند، بعد از این مدت ظروف با آب دوبار تقطیر شسته شدند و در آون ۴۰ درجه سانتی گراد خشک شدند (Yap et al., 2002).
نمونه‌های آب در بطری‌های ۲۵۰ میلی لیتری، آماده شده طبق روش‌های استاندارد و در ایستگاه‌های تعیین شده از آب اروند رود جمع ‌آوری گردید (APHA,1998). برخی از پارامترهای محیطی مانند: شوری، دما، اکسیژن، کدورت، هدایت الکتریکی و pH در محل توسط دستگاه مولتی متر اندازه گیری شد. لازم به ذکر است که این دستگاه در هر مرحله از نمونه‌برداری از قبل در آزمایشگاه استاندارد و کالیبره شده بود. در شکل(۳-۴) دستگاه مولتی متر جهت سنجش فاکتورهای محیطی دیده می‌شود.
نمونه‌های آب جمع‌ آوری شده جهت اندازه گیری نیترات، فسفات، BOD,COD و تعیین غلظت فلزات سنگین در آب پس از گذاشتن بر چسب و نوشتن مشخصات، با ۲ میلی لیتر سولفوریک اسید Merck 98% تثبیت شدند، و در یخدان محتوی یخ به منظور جلوگیری از اکسیداسیون مواد آلی قرار گرفتتند، سپس به آزمایشگاه انتقال داده شد و تا انجام آزمایش در یخچال ۲۰- درجه سانتی گراد نگه‌داری شد. شکل(۳-۵) عملیات میدانی نمونه برداری آب را نشان می‌دهد.

شکل۳–۴ نمونه برداری آب در اروند رود اسکله ۱۳
شکل۳–۳ دستگاه سنجش فاکتورهای محیطی
شکل۳–۵ اندازه گیری برخی از فاکتورهای آب
۳-۲-۱-۲ نمونه‌برداری از رسوب
جهت نمونه‌برداری از رسوب از گرب ون وین^[۲۳] ۲۵/۰ متر مربع از ۱۰-۰ سانتی متری سطح رسوبات برداشته شد (Harikumar and Jisha, 2010). و در ظروف پلی اتیلنی درب دار قرار گرفت. از هر ایستگاه سه نمونه رسوب برای جداسازی و شناسایی ماکروبنتوز‌ها و یک نمونه برای آنالیز دانه بندی^[۲۴] رسوبات و سنجش میزان مواد آلی^[۲۵] درون رسوبات یا TOM و یک نمونه هم برای سنجش غلظت فلزات سنگین برداشته شد. پس از برچسب گذاری، نمونه های رسوب به وسیله فلاسک یخ به آزمایشگاه انتقال داده شد و تا زمان شروع آزمایش در فریزر ۲۰- نگهداری شدند (Holm and Mclntyre, 1984). شکل(۳-۷) نمونه برداری از رسوب در محدوده مطالعاتی را نشان می‌دهد. غلظت فلزات سنگین توسط دستگاه ICP-oes اندازه‌گیری شد. شکل(۳-۸).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شکل۳-۸ - دستگاه ICP-oes
شکل۳-۷- نمونه برداری از رسوب در اروند رود
۳-۲-۲ روش‌های آزمایشگاهی
۳-۲-۲-۱ اندازه‌گیری آب
نمونه‌های آب که در بطری پلی‌اتیلن جمع‌ آوری و با سولفوریک اسید غلیظ با PH کمتر از ۲ تثبیت شده بود (۱۹۹۸ APHA,). به وسیله دستگاه ICP از نظر غلظت فلزات درون آب مورد اندازه‌گیری قرار گرفتند.
برای سنجش BOD₅ از روش سنجش بطری و آزمایش ۵ روز استفاده شد. نمونه ها در بطری‌هایی به حجم ۲۷۲ میلی لیتر در دمای ۲۰ درجه سانتیگراد به مدت ۵ روز در داخل انکوباتور گذاشته شد و بعد از ۵ روز با بهره گرفتن از روش وینکلر با محلول تیوسولفات سدیم ۱% نرمال عمل تیتراسیون انجام و در نتیجه میزان اکسیژن محلول شاهد و نمونه های ایستگاه‌ها اندازه گیری شد. با توجه به اختلاف میزان اکسیژن محلول به دست آمده ،‌میزان اکسیژن محلول مصرفی که معادل با میزان BOD₅ است محاسبه گردید. برای کاهش خطای آزمایش از هر نمونه دو بار آزمایش به عمل‌ آمد(APHA, 1998). اندازه گیری COD با افزودن ۲ میلی لیتر از نمونه آب به معرف‌ در آزمایشگاه انجام شد. شکل(۳-۹) دستگاه انکوباتور و نمونه‌های آب درون بطری‌های مخصوص سنجش BOD₅ را نشان می‌دهد.
به منظور اندازه گیری نیترات، ۷۲۱۷/۰ گرم از KNO₃ خشک در آب مقطر حل شد و به حجم ۱۰۰۰ میلی‌لیتر رسید. ۱۰۰ میلی لیتر از استوک به حجم ۱۰۰۰ رسانده شد. محلول HCL ۱ مولار تهیه کرده و یک میلی لیتر از آن به ۵۰ میلی لیتر از هر کدام از نمونه‌های فیلتر شده اضافه شد و جذب آن‌ها در طول موج‌های ۲۲۰ و ۲۷۰ نانومتر توسط دستگاه اسپکتروفتومتر اندازه گیری شد شکل(۳-۱۰) دستگاه اسپکتروفتومتر را نشان می‌دهد.

شکل۳-۱۰- دستگاه اسپکتروفتومتر
شکل۳-۹- دستگاه انکوباتور
جهت تهیه استاندارد نیترات غلظت های ۵/۰، ۵/۱، ۵/۲، ۵/۳ و ۵ از محلول نیترات تهیه گردید و هر کدام به حجم ۵۰ میلی لیتر رسانده شد و جذب هرکدام در طول موج‌های ذکر شده مورد اندازه گیری قرار داده شد.
جذب واقعی از کم کردن مقدار جذب در طول موج ۲۲۰ از ۲۷۰ بدست آمد. این جذب‌ها را به همراه غلظت های استاندارد هر کدام در نرم افزار Excell وارد و نمودار استاندارد آن رسم شد. بعد از رسم نمودار معادله خط به دست آمد. که در آن جذب، a عدد، x غلظت و b نیز یک عدد می‌باشد. با جایگزین کردن میزان جذب هر نمونه در معادله، غلظت نیترات محاسبه گردید (APHA, 1998).
جهت اندازه گیری فسفات، ۷۰ میلی لیتر H₂SO₄ با آب مقطر به حجم ۵۰۰ رسانده شد، سپس ۷ میلی لیتر از آن به حجم ۵۰ رسانده شد. در مرحله بعدی ۱۳۱/۰ گرم پتاسیم آنتیموان تارتارات به حجم ۵۰ رسانده شد، سپس ۲ گرم آمونیوم مولیبدات در ۵۰ میلی لیتر آب مقطر حل شد. در مرحله آخر ۷۶/۱ گرم آسکوربیک اسید در ۱۰۰ میلی لیتر آب مقطر حل شد.
برای تهیه معرف فسفات ۵۰ میلی لیتر H₂SO₄، ۵ میلی لیتر پتاسیم آنتیموان تارتارات به همراه ۱۵ میلی لیتر آمونیوم مولیبدات و ۳۰ میلی لیتر آسکوربیک اسید با هم مخلوط شد (APHA, 1998).
برای تهیه استاندارد فسفات ۲۱۹۵/۰ گرم از نمک فسفات در ۱۰۰۰ میلی لیتر آب مقطر حل گردید، سپس ۱ میلی‌لیتر از آن برداشته و به حجم ۵۰ رسانده شد. برای استاندارد فسفات، غلظت‌های ۵/۰، ۱، ۲، ۳ و ۵ تهیه گردید و هر کدام جداگانه به حجم ۵۰ رسانده شد و جذب آن‌ها در طول موج ۸۸۰ نانومتر مورد اندازه گیری قرار گرفت.
برای ساخت blank، ۵۰ میلی لیتر H₂SO₄ را با ۱۵ میلی لیتر آمونیوم مولیبدات مخلوط شد. در انتها ۸ میلی‌لیتر از معرف به ۵۰ میلی‌لیتر از هر کدام از نمونه‌ها اضافه شد و حدود ۲۰-۱۰ دقیقه بعد رنگ نمونه کمی متمایل به آبی شد. در نهایت جذب هر کدام از نمونه ها در طول موج ۸۸۰ نانومتر در دستگاه اسپکتروفتومتر اندازه گیری گردید.
۳-۳-۲-۲ اندازه‌گیری رسوب
برای آنالیز نمونه‌های رسوب ابتدا نمونه‌هایی از رسوب که جهت شناسایی ماکروبنتوزها برداشته شده بود، بوسیله‌ی الک با قطر چشمه^[۲۶] ۵۰۰ میکرون شستشو داده شد. سپس باقیمانده الک به درون ظروف پلاستیکی ریخته شد و برچسب حاوی اطلاعات زمان نمونه برداری، نام ایستگاه و تکرار، روی ظروف زده شد. جهت تثبیت به کلیه‌ نمونه‌ها الکل۹۶ درصد اضافه شد. در آزمایشگاه پس از شستشوی دوباره با الک ۵۰۰ میکرون، به مدت ۲۰ دقیقه با محلول رزبنگال یک گرم در لیتر رنگ‌آمیزی شدند (Holm and Mclntyre,1984,). جانوران مختلف از نمونه جداسازی شده و شناسایی و جداسازی گروه‌های جانوری به وسیله‌ی استریومیکروسکوپ دو چشمی و با بهره گرفتن از کلیدهای شناسایی فون بنتیک انجام شد (Bouch, et al., 1995; Day, 1967; Jones, 1986; Fauvel, 1953).
جهت تعیین میزان مواد آلی در رسوبات و محاسبه درصد آن از نمونه‌های رسوب در کروزه‌های چینی پس از درج مشخصات به مدت ۸ ساعت در کوره با دمای ۵۵۰ درجه سانتیگراد قرار گرفت (Buchanan,1984).
۱- ابتدا مشخصات مربوط به هر نمونه رسوب در ته بوته‌های چینی نوشته خواهد شد(۳ بوته چینی مربوط به هر ایستگاه).
۲- بوته‌های چینی خالی و خشک به دقت وزن خواهد شد. وزن با حرف C نشان داده خواهد شد.
۳- مقداری از رسوب را معمولاً تا نیمه درون بوته چینی قرار خواهیم داد و مدت ۲۴ ساعت در دمای ۷۰ درجه سانتیگراد آون نگهداری خواهیم نمود و بعد آنها را در دسیکاتور سرد خواهیم کرد و سپس با ترازوی دیچیتالی با دقت وزن خواهیم نمود. وزن با حرف A نشان داده خواهد شد.

دومین برگ شبدر پیمانکاران ( شرکت­هایی ) هستند که با سازمان قرارداد می بنـدند و در ازای دریافت حق الزحمه بسیاری از کارها و خدمات سازمان را انجام می دهند. سازمان شبدری اگر خرد بر آن حاکم باشد برای کارهای خسته کننده قرارداد می بندد و در ازای اخذ نتیجه، حق الزحمه می پردازد. یعنی کار به کسانی واگذار می شود که در آن به نوعی تخصص رسیده اند و به لحاظ نظری باید بتوانند آن را بهتر و با هزینه ای کمتر انجام دهند.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۳- تأمین نیرو از خارج :
سومین برگ شبدر، نیروی کار انعطاف پذیر شامل نیروهاى قراردادى، پاره وقتها، نیمه وقتها، کارگران موقتى و فصلى و همه کسانى که به صورت پروژه اى براى سازمان کار مى کنند، هستند که در دورانهـای اوج کار برای رفع نیاز سازمان استفاده می شوند. نیروی کار انعطاف پذیر هیچ گاه تعهد یا بلندپروازی کارکنان هسته ای را نخواهند داشت. آنها خواهان دریافت حقوق و برخورداری از شرایطی آبرومندانه و برخورد مناسب و همراهانی خوب هستند.
از نظر چارلز هندی سازمان شبدری به ظاهر منطقی است اما منطقی بودن لزوماً به معنای آسان بودن نیست. هریک از برگهای شبدر باید به گونه ای متفاوت سازماندهی شود و در عین حال بخشی از کل سازمان باشد. هسته سازمان افراد باهوش هستند. این افراد خود را حرفه ای می دانند که به راحتی بین سازمانها جابجا می شوند، بنابراین باآنها باید به صورت حرفه ای برخورد شود. نیروی کار انعطاف پذیر نیز باید جدی گرفته شوند زیرا آنها بیشتر به یک شغل و گروه کاری متعهدند تا به مقام یا سازمان. پیمانکاران نیز حق الزحمه دریافت می کنند نه حقوق. بنابراین، سازمان می تواند کنترل خود را فقط از طریق بررسی نتایج اعمال کند و نه از طریق بررسی روشها(منوریان،۱۳۷۸،۸۷).
۲-۳-۸) تکامل ساختار سازمانی
با پیشرفت تکنولوژی و تغییر جوامع ،ساختار سازمانی نیز دچار تغییرات زیادی شده است تا جایی که شکل­های جدید و تکامل یافته آن در معرض ظهور می­باشد.
الف) سازمانهای ستاره­ای شکل یا خوشه ستاره­ای
سازمان­هایی که ساختار ستاره­ای شکل دارند، دائماً هسته خود را مهندسی مجدد می­ کنند و منسجم می­سازند و بدین وسیله سرمایه­ها و ظرفیت­های معنوی مهم خود را حفظ می­ کنند. این ساختارها متناسب با شرکت­ها و سازمان­هایی هستند که شایستگی­ها و قابلیت ­های محوری بسیار گران­بها و پیچیده دارند و دارای محصولات متنوع و بازارهای بیگانه مستقل هستند. در این سازمان­ها، موسسه مرکزی با گره­ها یا مراکز کوچک پایین دستی پیمان­هایی شکل می دهد تا بدین وسیله از مراکز کوچک با دانش، مهارت ­ها و منابع محوری خود حمایت کند تا هر­ یک از این مراکز در بازارهای خود نوآوری و کار­آفرینی داشته باشند و ممکن است این مرکز کوچک نیز به نوبه خود ضمن دستیابی به شایستگی محوری پاره­ای از امور را به دیگران واگذار کنند (Kortman,2012).
ب) سازمان­های تار عنکبوتی
اساس این سازمان به مرکزیت آن وابسته است و خواسته­ های مشتریان در آن محوریت دارد.بهترین راه برای حصول اطمینان از جریان یافتن اطلاعات و دانش، استفاده از خدمات دیگران یا تامین منابع از خارج سازمان است. سازمانهای تار عنکبوتی میتوانند یک پشتیبانی تخصصی بر مناطق چندگانه جغرافیایی بدهند، ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش دهند و خلاقیت و نوآوری افراد را بالا برند و احتمال اختراعات انقلابی را افزایش دهند. شرط اولیه ایجاد و توسعه این مناسبات این است که اهداف و تعهدات جنبه مشترک و یکنواخت پیدا کنند تا بدین وسیله سازگاری واحدها افزایش یابد (Abernethy- Stoelwinder,2012).
ج) سازمان­های تخیلی
طبق نظر هدبرگ سازمان تخیلی سیستمی است که در آنجا منابع و فرایند‌های ایجاد شده در خارج ازمحدوده مرز قانونی هدایت و اداره می شوند. ویژگیهای سازمانهای تخیلی عبارت است از(Jie,2012). بسیار بزرگتر از آن هستند که در چارت سازمانی نمایان هستند. بسیار پر مایه­تر از آن هستند که ترازنامه­شان نشان می­دهد. سازمان­هایی هستند که در آن همراه با مشتری ایجاد ارزش می­ شود و با مشتریان به عنوان اعضای معمولی سازمان رفتار می‌شود. افراد و کارکنانی که به استخدام این گونه سازمان­ها در می آیند خیلی کمتر از افرادی هستند که درگیرند.
د) سازمان بدون مرز
در این ساختارها جریان روان اطلاعات و ارتباطات با واحدهای خارجی، مشتریان، تولیدکنندگان، و سایر واحدها برقرار است و سازمان در ارتباط با درون و بیرون هیچ‌گونه مرزی را نمی‌شناسد. در ساختار بدون مرز میان فرهنگ‌ها، وظایف، و هدفهای مختلف پلی زده شده است و زمینه‌ای مشترک برای همکاری و همراهی گروه‌های کاری و افراد مختلف تحت لوای یک سازمان به وجود می‌آید ( Abernethy- Stoelwinder,2010). در این ساختار، افراد و گروه‌ها از سازمانهای مختلف و رشته‌های متفاوت گرد هم می‌آیند و با ایجاد وحدت و هماهنگی میان آنان هدف سازمان با اثربخشی و کارایی تحقق می‌یابد. در سازمان بدون مرز، استعدادها و توانمندیهای اعضای درونی و بیرونی برای نیل به هدفهای از پیش تعیین شده پرورش می‌یابند، روحیه همکاری و همراهی تقویت، و پاسخگویی سریع‌تر به نیازهای محیطی میسر می‌شود. در مقابل، سازمان بدون مرز امکان ایجاد اعتماد میان افراد را تقلیل می‌دهد، کار رهبری را مشکل می‌سازد و هماهنگی را با دشواری‌هایی روبه‌رو می‌کند (Kortman,2012).

بخش چهارم
پیشینه مطالعاتی
۲-۴-۱) پیشینه مطالعاتی در داخل کشور

• • احمدی و فیض­آبادی(۱۳۹۲) در تحقیقی با عنوان بررسی ارتقاء سرمایه اجتماعی بر بهبود عملکرد سازمان به بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر بهبود عملکرد سازمان در شهرداری پرداختند. فرض اساسی پژوهش این است که بین سرمایه اجتماعی و بهبود عملکرد رابطه و متغیرهای سرمایه اجتماعی بر متغیرهای بهبود سازمان تأثیر می­گذارند. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می­دهد، اعتماد افراد با بهبود عملکرد رابطه مستقیم و هم­چنین شبکه ­های رسمی با بهبود عملکرد رابطه غیر مستقیم دارد و هنجارهای عمل با بهبود عملکرد هیچ رابطه مستقیم یا غیر مستقیم ندارد. میزان سرمایه اجتماعی و بهبود عملکرد افراد حد متوسط است و بین سرمایه اجتماعی و بهبود عملکرد افراد رابطه مستقیم وجود دارد.

• • صفرزاده و همکارانش(۱۳۹۱) تحقیقی با عنوان بررسی تأثیر استراتژی­ های مدیریت دانش بر نوآوری و عملکرد سازمانی را انجام دادند. این تحقیق در مراکز بهداشتی و درمانی شمال استان فارس، برای بررسی و سنجش کدگذاری دانش و شخصی سازی دانش، بر نوآوری و عملکرد سازمانی انجام شد. در این پژوهش که از ۱۲۰ نفر از زنان و مردان میان سال با تحصیلات لیسانس و بالاتر بعمل آمد، بعد از جمع­آوری و بررسی اطلاعات مشخص شد که کدگذاری دانش و شخصی سازی آن، علاوه بر اینکه بطور مستقیم اثر مثبتی بر نوآوری و عملکرد سازمانی می­گذارند، بطور غیرمستقیم و از طریق نوآوری نیز بر عملکرد سازمانی تأثیر­گذار بوده و رابطه مثبت و معنادار بین نوآوری و عملکرد سازمانی تأیید شد.

• • سالونه(۱۳۹۱) در تحقیق خود با عنوان بررسی اثرات برون سپاری منابع انسانی بر عملکرد سازمان سعی بر این داشت که استراتژی برون سپاری را ابزاری در جهت بهبود عملکرد سازمان معرفی نماید. قلمرو مکانی این پژوهش شرکت پخش البرز است. اطلاعات لازم از گزارش­های عملکردی سالانه شرکت استخراج گردید و چهار نسبت مالی فروش، سود خالص، ضایعات و هزینه­ های حقوق و پیمانکاری به عنوان شاخص­ های عملکرد در نظر گرفته شد. این شرکت در جهت استراتژی برون­سپاری، فعالیت­هایی چون توزیع، امنیت، انبار و … را به شرکت­های تامین­کننده­­ی دیگر سپرده است. نتایج نشان داد که بکارگیری استراتژی برون­سپاری باعث کاهش هزینه­ های حقوق و پیمانکاری،کاهش ضایعات، افزایش فروش و افزایش سود خالص می­ شود، بنابراین میتوان بیان کرد که به کارگیری استراتژی برون­سپاری باعث بهبود عملکرد سازمان میشود.

• • سهرابی­زاده و همکارانش(۱۳۹۱) تحقیقی را به منظور بررسی تأثیر رفتار شهروندی سازمانی بر عملکرد سازمانی ترتیب دادند. تحقیق بر روی ۱۳۰ نفر از پرسنل شاغل در حوزه ستادی دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام گرفت و نتایج تحقیق رابطه معناداری بین ابعاد رفتار شهروندی سازمانی و عملکرد سازمانی را نمایان ساختند و مشخص شد که؛ با توجه کردن به هر یک از ابعاد و فاکتورهای کلیدی رفتار شهروندی سازمانی(هم­چون کاهش استرس شغلی، وجود عدالت سازمانی، فرهنگ سازمانی مشوق جمع­گرایی، خصوصیات فردی کارکنان از جمله شخصیت، کانون کنترل و…) و تلاش در جهت تقویت و حمایت از آن­ها توسط مدیران، می­توان موجب اشاعه هر چه بیش­تر این رفتارها و در نتیجه باعث بهبود عملکرد سازمان­ها شد

• • حاج­کریمی و رحیمی (۱۳۸۹) به بررسی تاثیرگذاری اقدامات مدیریت منابع انسانی بر عملکرد سازمانی با نقش میانجی سرمایه فکری پرداختند. بدین منظور پرسشنامه­ای برای سنجش این متغیرها طراحی شده و پس از اطمینان از روایی و پایایی ابزار اندازه ­گیری توسط تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی، در میان نمونه ­ای متشکل از ۱۵۴ نفر از کارکنان رده تخصصی بانک ملت توزیع گردید. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که اقدامات منابع انسانی بر عملکرد سازمانی تاثیر مثبتی دارد از بین اقدامات منابع انسانی یعنی توانمندسازی، توسعه شایستگی، عدالت رویه­ای و تسهیم اطلاعات نیز عدالت رویه­ای بیش­ترین تاثیر را بر عملکرد سازمانی r = 0.75 نشان داد. همچنین اقدامات منابع انسانی طبق مدل تحلیل مسیر میتواند از طریق سرمایه فکری بر عملکرد سازمانی تاثیر بگذارد.

• • قلندری و همکاران (۱۳۸۹) و همکاران، تحقیقی با عنوان بررسی رابطه کیفیت زندگی کاری و لنگرهای مسیرشغلی با منظرهای عملکرد سازمانی اعضای هیات علمی دانشگاه­ها انجام دادند. روش توصیفی- همبستگی است که ۱۶۷ عضو هیات علمی با توجه به دانشگاه و دانشکده محل خدمت به صورت طبقه ای متناسب با حجم به طور تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. داده های تحقیق با بهره گرفتن از روش مانوا تحلیل شدند. نتایج بدست امده گویای آن است که بین محیط کار ایمن و بهداشتی و تامین فرصت رشد و امنیت مداوم با کل منظرهای عملکرد سازمانی رابطه مثبت معنی داری وجود دارد. بین هر یک از منظرهای عملکرد سازمانی با کل مولفه های کیفیت زندگی کاری رابطه مثبت معنی داری وجود دارد. بین شایستگی فنی – کاکردی و شایستگی مدیریت عمومی و کل منظرهای عملکرد سازمانی رابطه مثبت و معنی داریوجود دارد. و بین هریک از منظرهای عملکرد سازمانی و کل لنگرهای مسیرشغلی رابطه­ مثبت معنی داری وجود دارد.

• • جوانمرد و سخایی(۱۳۸۸) تحقیق با عنوان بررسی رابطه بین مهارت­ های فردی، یادگیری سازمانی، نوآوری و عملکرد سازمانی در صنایع کوچک و متوسط استان مرکزی انجام دادند. آن­ها به دنبال انواع رابطه بین تسلط شخصی، نوآوری، یادگیری و عملکرد سازمانی، تحقیقاتی را از ۱۳۱ نفر از مدیران صنایع کوچک و متوسط استان مرکزی بعمل آوردند. بعد از جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات، به نتایجی از این جمله دست یافتند: تسلط شخصی بر نوآوری و یادگیری سازمانی اثر مثبتی دارد و علاوه بر اینکه بر عملکرد سازمانی بطور مستقیم و غیر مستقیم از طریق نوآوری و یادگیری سازمانی اثرگذار می­باشد، یادگیری سازمانی نیز از طریق نوآوری بر عملکرد سازمانی تأثیر می گذارد.

۲-۴-۲) پیشینه مطالعاتی در خارج از کشور

• • کورِآ و همکاران (۲۰۱۲) تحقیقی با عنوان رهبری و نقش یادگیری سازمانی بر نوآوری و عملکرد (مطالعه موردی در اسپانیا) انجام دادند. ۹۰۰ شرکت از ۴ بخش کشاورزی، تولید، ساخت و ساز و خدمات در اسپانیا به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. پاسخ دهندگان مدیران اجرایی این شرکت­ها بودند که تعداد ۴۰۸ پرسشنامه قابل قبول برگشت داده شد( نرخ پاسخ ۳۳/۴۵%). داده ­ها از طریق مدل معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که یادگیری سازمانی نسبت به رهبری تحولی CEO در نمونه اثر قوی­تر و مستقیمی بر نوآوری دارد. با این حال، رهبری اثر قوی و معناداری بر یادگیری سازمانی دارد و به طور غیرمستقیم نوآوری شرکت را تحت تأثیر قرار می­دهد. علاوه بر این، نوآوری به طور مثبت و معنادار عملکرد را تحت تأثیر قرار می دهد. یادگیری سازمانی نیز عملکرد را به طور مثبت تحت تأثیر قرار می دهد. اما جالب توجه است که یادگیری به طور عمده نوآوری را تحت تأثیر قرار می­دهد.

• • بولیوار و همکارانش (۲۰۱۲) تحقیقی با عنوان شایستگی­های متمایز تکنولوژیکی و یادگیری سازمانی: اثر بر نوآوری سازمانی به منظور بهبود عملکرد شرکت را انجام داده­اند. آن­ها تحقیقی را بر روی ۲۰۱ شرکت در اسپانیا که در زمینه تکنولوژی و فن­آوری فعالیت داشتند، به منظور سنجش تأثیر مهارت­ های فنی کارکنان و یادگیری سازمانی، بر عملکرد این سازمان­ها ترتیب دادند. نتایج بدست آمده نشان می­دهد: صلاحیت­های متمایز فنی و هم­چنین یادگیری سازمانی، تأثیر مستقیمی بر بهبود عملکرد سازمانی دارند و هم­چنین بر تأثیر غیرمستقیم این عوامل بر بهبود عملکرد سازمانی، از طریق نوآوری سازمانی تأکید شده است. تأثیر مثبت حمایت­های مدیر ارشد سازمان، بر مهارت­ های فنی، صلاحیت­های متمایز فنی و یادیگری سازمانی به شدت مورد توجه و تأکید واقع شده است.

• • جیمز و واله (۲۰۱۲) تحقیقی با عنوان روابط بین نوآوری، یادگیری و عملکرد سازمانی را انجام داده­اند. و با بهره گرفتن از داده ­های جمع آوری شده از ۴۵۱ شرکت اسپانیایی دریافتند که علاوه بر اینکه دو متغیر نوآوری و یادگیری سازمانی اثر مستقیم و مثبتی بر عملکرد سازمانی دارند، همچنین یادگیری سازمانی بر نوآوری تأثیرگذار بوده و از طریق آن نیز بر عملکرد کسب و کار تأثیر غیرمستقیم دارد. آن­ها اذعان داشتند؛ اندازه و قدمت سازمان و همین­طور صنعت و محیط متلاطم پیرامون در این میان نقش تعدیل­کننده را ایفا می­ کنند.

• • گارسیا مورالس و همکارانش(۲۰۱۲) تحقیقی با عنوان بررسی رابطه بین عوامل استراتژیک(تسلط شخصی، رهبری تحول گرا، آرمان مشترک، پیشقدم بودن و محیط پیرامون)، کارآفرینی سازمانی(متشکل از نوآوری سازمانی و یادگیری سازمانی) و عملکرد سازمانی را انجام داده­اند. یکسری تحقیقات بر روی ۴۰۸ سازمان اسپانیایی انجام بود، بعد از جمع آوری داده ­ها و اطلاعات و تجزیه و تحلیل آن­ها، بر تأثیر مثبت عوامل استراتژیک بر نوآوری و یادگیری سازمانی که از مزایای رقابتی برای ترویج کارآفرینی هستند؛ تأکید و در نتیجه تأثیر مثبت عوامل استراتژیک بر کارآفرینی تأیید شد. اثر نوآوری و یادگیری سازمانی بر عملکرد سازمانی مثبت و مستقیم؛ و تأثیر عوامل استراتژیک بر عملکرد سازمانی چه بطور مستقیم و چه غیرمستقیم از طریق نوآوری و یادگیری سازمانی در پیوند با کارآفرینی، مثبت ارزیابی شد.

• • کیووک کن و همکارانش (۲۰۱۲) تحقیقی با عنوان تأثیر حجم معاملات داوطلبانه را بر عملکرد سازمانی را انجام داده­اند. آن­ها تحقیقاتی بر روی ۱۶۱ شرکت مستقر در جنوب کره جنوبی به انجام رساندند، بدین منظور که تأثیر حجم معاملات داوطلبانه را بر عملکرد سازمانی، با اثر تعدیل کنندۀ زمینه سازمانی(متشکل از سه متغیر: شیوه مشارکت کارکنان، آموزش و توسعه، در دسترس بودن کارگران مستعد) بسنجد. نتایج نشان دادند از آن­جا که حجم معاملات داوطلبانه بر عملکرد سازمانی تأثیر منفی دارد، شیوه مشارکت کارکنان به میزان قابل توجهی بر این رابطه منفی اثرگذار می­باشد. حمایت­های کم و حاشیه­ای در زمینه دسترسی به کارگران مستعد و همچنین پشتیبانی نکردن از سرمایه ­گذاری در آموزش و توسعه کارکنان سازمان، بر این رابطه تأثیر گذارند

• • مونتس و همکارانش (۲۰۱۲) تحقیقی با عنوان اثرات یادگیری سازمانی و کار گروهی بر عملکرد سازمان­ها را انجام دادند. آن­ها تحقیقی را از ۲۰۲ مدیر ارشد اجرایی در شرکت­های اسپانیایی به منظور بررسی اثرات یادگیری سازمانی و کار گروهی بر عملکرد سازمان­ها، و استفاده از نوآوری سازمانی در پاسخگویی به نیازهای محیط پیرامون، که مدام در حال تغییر و دگرگونی می­باشند، با توجه به نقش رهبران حامی به عمل آوردند. نقش رهبران حامی و کارگروهی از ویژگی­ها و مشخصات خاص سازمان می­باشند. نتایج انعکاس دادند که؛ علاوه بر اینکه حمایت رهبری تشویق به کارگروهی و یادگیری سازمانی و نوآوری فنی و اداری می­ کند، کارگروهی نیز با یادگیری سازمانی، نوآوری­های فنی و اداری را ترویج می­ کند. هم­چنین انسجام کارگروهی و یادگیری سازمانی و استفاده از نوآوری سازمانی تأثیر مستقیمی بر بهبود عملکرد این سازمان داشته است.

• • فونتس و همکارانش(۲۰۱۲) تحقیقی با عنوان بررسی رابطه بین مدیریت کیفیت جامع و عملکرد سازمانی، با توجه به اثرات محیط پیرامون سازمان را انجام دادند. نمونه شامل ۲۷۳ شرکت اسپانیایی بود و نتایجی عبارتند از؛ تأثیر مثبت پویایی، پیچیدگی و بخشندگی محیط پیرامون که به عنوان اصلی­ترین عوامل استراتژیک اثرگذار بر بهبود عملکرد سازمانی در این شرکت­ها تشخیص داده شدند.

• • داقرتی و همکاران در سال ۲۰۱۱ در تحقیقی با عنوان ساختار سازمانی و نوآوری خدمات به موضوعاتی از قبیل ساختار سازمانی، تمرکز، تخصص، رسمیت، نوآوری خدمات و عملکرد سازمانی پرداختند. هدف از این تحقیقی بررسی نقش میانجی­گری نوآوری خدمات در رابطه بین ساختار سازمانی و عملکرد سازمانی است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است و پایایی ابزار از طریق ضریب آلفای کرانباخ مورد تأیید قرار گرفت. این پژوهش در صنایع الکترونیک چین انجام گرفت و داده ­ها از طریق مدل معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته­ ها نشان داد که عدم تمرکز و رسمیت با قابلیت نوآوری خدمات رابطه مثبت داشته و تخصص به عنوان پیش بینی کننده نوآوری خدمات محسوب نمی­ شود. همچنین یافته ها نشان داد که قابلیت نواوری خدمات رابطه مثیت و مستقیمی با عملکرد سازمانی دارد.

• • گمسلوگلو و ایلسو (۲۰۱۱) تحقیقی با عنوان تأثیر رهبری تحول­ گرا بر عملکرد سازمانی را انجام دادند. نمونه شامل ۱۶۳ نفر از مدیران و کارمندان ۴۳ شرکت کوچک و متوسط توسعه نرم افزاری در ترکیه بود؛ برای سنجش تأثیر رهبری تحول­ گرا بر عملکرد سازمانی. آن­ها به این نتایج رسیدند: رهبری تحول­ گرا اثرات مهم و مثبتی هم بر عملکرد مالی سازمان دارد و هم بر عملکرد غیر مالی سازمان سازمانی دارد و غیر از اینکه رهبری تحول­ گرا از طریق ایجاد انگیزش ذاتی، توانمندسازی روان­شناختی و درک حمایت از نوآوری، موجب بهبود عملکرد سازمانی می شود،.

• • نارانجو (۲۰۱۱) تحقیقی با عنوان بررسی عوامل مؤثر سازمانی و محیطی بر پذیرش خلاقیت و نوآوری در سازمان­های بخش دولتی، ترتیب داد. این تحقیق از مدیران اجرایی تمامی بیمارستان­های عمومی در اسپانیا که شامل ۲۱۸ نفر بودند انجام شد و همچنین به بررسی تأثیر نوآوری­های فنی و اداری بر عملکرد سازمان­ها می­پرداخت. در نتیجه مشخص شد که عوامل سازمانی و محیطی اثرات متناقضی بر نوآوری­های فنی و اداری در بخش دولتی دارند؛ و هر دوی این نوآوری­ها به عوامل زیست محیطی و محیط پیرامون حساس­تر هستند تا عوامل سازمانی. هم­چنین یافته­ ها تأثیر مثبت ترکیب نوآوری­های فنی و اداری سازمان­ها را، بر افزایش عملکرد سازمانی تأیید کردند.

فصل سوم
روش اجرای تحقیق
۳-۱) مقدمه
تحقیق از حیث روش است که اعتبار می­یابد، نه موضوع تحقیق. پژوهشگر باید توجه داشته باشد که اعتبار دستاوردهای تحقیق به شدت تحت تأثیر روشی است که برای تحقیق خود برگزیده است(خاکی؛۱۵۵:۱۳۸۸).از اصطلاح روش تحقیق معانی خاص و متمایزی در متون علمی استنباط می­ شود. بهترین تعریفی که با آن­چه مد نظر ما است مطابقت می­ کند چنین است"روش تحقیق مجموعه ­ای از قواعد، ابزار و راه­های معتبر(قابل اطمینان) و نظام یافته برای بررسی واقعیت­ها، کشف مجهولات و دستیابی به مشکلات است". به صورت کامل­تر روش تحقیق علمی نیز به این صورت تعریف می­ شود: کلیه وسایل و مراجع جمع­آوری سیستماتیک اطلاعات و تجزیه و تحلیل منطقی آن­ها برای دستیابی به یک هدف معین که این هدف کشف واقیعت است (خاکی؛ ۲۰۱:۱۳۸۸). به کارگیری فنون پایه­ای آمار در بررسی صحت و سقم فرضیات، یکی دیگر از جنبه­ های کاربرد این علم در گستره مدیریت است. محقق مدیریتی، امروزه بسیاری از فرضیات خود را با فنون آماری محک می­زند و صحت روابط متغیرهای آن را با رویکرد آماری بررسی می­ کند. اعتبار و پایایی همه تحقیق­های پرسش­نامه­ای و مصاحبه­ای با بهره گرفتن از فنون آماری سنجیده می­ شود. ضرورت تصمیم ­گیری منطقی و اساسی در دنیای متلاطم امروز، اهمیت آمار و فنون را بیش از پیش آشکار کرده و استفاده از آن را اجتناب ناپذیر می­نماید(آذر و مومنی؛۱۳۸۳: ۳-۵). در این فصل از پایان نامه قسمت اساسی فرایند تحقیق یعنی روش­های مورد استفاده در تحقیق جهت بررسی جامعه آماری و تعیین روش­های نمونه گیری و حجم نمونه، هم­چنین روش­ها و ابزار مورد استفاده جهت گرد­آوری اطلاعات و روش­های تجزیه و تحلیل اطلاعات گرد­آوری شده پرداخته خواهد شد. هم­چنین روایی و پایانی ابزار گردآوری اطلاعات (پرسشنامه) نیز موضوع دیگری است که در این فصل به آن پرداخته خواهد شد.
۳-۲) روش اجرای تحقیق
این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی بوده و به لحاظ اجرای روش اجرا از نوع تحقیق‌های توصیفی^[۳۱] با تأکید بر روش همبستگی ^[۳۲]می باشد.از لحاظ جمع آوری اطلاعات از نوع میدانی می باشد.
تحقیق توصیفی که گاهی به عنوان تحقیق غیرتجربی (غیر آزمایشی) نیز نامیده می‌شود، با روابط بین متغیرها^[۳۳]،‌ آزمودن فرضیه‌ها، ‏پروراندن مفاهیم و قوانین کلی، اصول و یا نظریه‌هائی که دارای روائی است، سروکار دارد و شامل مجموعه روش­هایی است که هدف آن­ها توصیف کردن شرایط یا پدیده های مورد بررسی است. اجرای تحقیق توصیفی می ­تواند صرفاً برای شناخت بیشتر شرایط موجود یا یاری دادن به فرایند تصمیم گیری باشد و شامل مجموعه روش­هایی است که هدف آن­ها توصیف کردن شرایط یا پدیده های مورد بررسی است. اجرای تحقیق توصیفی می ­تواند صرفاً برای شناخت بیشتر شرایط موجود یا یاری دادن به فرایند تصمیم ­گیری باشد. روش تحقیق همبستگی خود زیر مجموعه تحقیق توصیفی به شمار می رود (سرمد و همکاران،۸۱:۱۳۹۱):
۳-۳) جامعه و نمونه آماری
جامعه آماری عبارتست از مجموعه ­ای از افراد یا واحدهائی که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند (مقیمی، ۲۹۴:۱۳۸۹). نمونه بخشی از جامعه می­باشد که معرف آن است. به­عبارت دیگر نمونه عبارتست از تعداد محدودی از آحاد جامعه آماری که بیان کننده ویژگی­های اصلی جامعه آماری باشد (آذر و مومنی، ۱۸۲:۱۳۸۷) و نمونه گیری یعنی انتخاب تعدادی از افراد، حوادث و اشیاء از یک جامعه تعریف شده به عنوان نماینده آن جامعه (دلاور،۱۲۰:۱۳۷۶). در این تحقیق جامعه آماری در دو سطح تحلیل شده است، سطح سازمان و سطح کارشناسان و مدیران. در واقع جامعه آماری تحقیق حاضر بانک­ها و موسسات مالی استان گیلان با تعداد ۳۰ سرپرستی است که محقق به صورت تمام شمار پرسشنامه را بین تمامی سرپرستی­ها و در هر سرپرستی بین ۴ تا ۶ پرسشنامه به کارشناسان و مدیران توزیع کرده است.
۳-۴) روش ها و ابزار جمع آوری داده ­ها

الف- منابع هندی : بدلیل فرهنگ مشترکی که از دوران مهاجرت آریاییان به بعد میان هند و ایران وجود داشته است آثار هندی باستان در بسیاری از موارد منبع مناسبی برای اساطیر ایران به شمار می رود.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

وداها: قدیمی ترین اثر هندی به زبان سانسکریت است و خود، چهار کتاب را شامل می شود. ریگ ودا قدیمی ترین بخش وداهاست که آن را هم ردیف گاهان یا گات های اوستا دانسته اند. این کتاب مجموعه ای افزون بر هزار سرود است که سالیان متمادی به صورت شفاهی و سینه به سینه نقل شده است. سرودها و نیایش های آن مربوط به دوران کهن آریایی است. یاجور ودا ، بیشتر کلام منثور است و دعاهایی را که در ریگ ودا آمده تکمیل می کند. سام ودا، سرودهایی است که برهمنان موقع قربانی و نیایش می خوانند. اثروه ودا، مشتمل بر افسون ها و وردهای سحر و جادوگری دوران باستان هند است که از ترس و غضب و شهوت و نفرت و همچنین از دردهای جسمانی سخن می گوید و برای شفاهای بیماری ها دعاهای فراوان دارد.
اوپانیشاتها: مجموعه جدیدتر ادبیات ودایی و شامل دعاهاست.
مهابهاراتها: این کتاب مرتبط با خدایان دوره های متاخرتر است.
پورانا :این کتاب داستان های باستانی را دربردارد.
ب- منابع اوستایی
کتاب اوستا که زبان آن جزء زبانهای باستانی ایران است و مدتهاست سینه به سینه نقل می شده در دوره ساسانی با تکیه بر آگاهی های همه موبدان و با خطی که در دوره ساسانی بر مبنای خط پهلوی اختراع شده بود تدوین یافته است. اوستای ساسانی شامل ۲۱ کتاب بوده است که خود مختصرتر از اوستای دوره باستانی است. اوستای موجود در حدود یک چهارم اوستای دوره ساسانی و شامل ۵ کتاب است که عبارتند از:
یسنها: مشتمل بر سرودها و دعاهای دینی است . گاهان باستانی ترین بخش اوستاست و آن را سروده های خود زرتشت می دانند.
ویسپرد: مجموعه ای ازملحقات یسنهاست.
یشتها: مشتمل بر سرودهایی خطاب به خدایان باستانی است.
وندیداد یا ویدیوداد: در اصل کتابی است مربوط به آیین های عملی زندگی در کیش زرتشتی ولی مطالب اساطیری نیز در جای جای آن دیده می شود.
خرده اوستا: خلاصه ای از اوستای دوره ساسانی و مجموعه ای از دعاها و نیایش هاست.
ج- منابع مانوی
منابع مانوی شامل نوشته های مانی و پیروان اوست. کهن ترین آثار مانوی در سده ۳ و ۴ میلادی تدوین یافته است و آثار متاخر آن به قرن ۷ و ۸ میلادی تعلق دارد. این اسطوره ها در مواردی به شناخت اساطیر ایرانی کمک می کند.
د- منابع پهلوی
این آثار متعلق به دوره ساسانی است و حتی آثار و روایت های بسیار قدیمی تری را بازگو می کند که عبارتند از:
دینکرد
بُندَهشن
گزیده های زادِسپَرم
روایت پهلوی
ه- منابع عربی و فارسی
منابع عربی و تاریخ های نوشته شده به زبان عربی در سده های نخستین پس از اسلام ئ همچنین نوشته هایی که از این دوران به زبان فارسی موجود است و همگی بر اساس خداینامه یا روایتهای کتبی و شفاهی تدوین یافته است؛ مطالب با ارزش و قابل استفاده ای درباره روایتها و سنتهای باستانی بخصوص در دوره ساسانی به دست می دهند.
شاهنامه : شاهنامه منبع اصلی روایتهای اساطیری و حماسی ایران به زبان فارسی به شمار می آید که بر اساس خداینامه سروده شده است و همچنین می توان در شاهنامه روایت های سینه به سینه حفظ شده و سنت های شفاهی را که از قول “دهقان” نقل می شود ملاحظه کرد. ویژگی شاهنامه این است که روایت های گوناگون را با هم تلفیق می کند و قهرمانانی در آن دیده می شوند که در اوستا و منابع پهلوی ناشناخته اند. به عبارت دیگر روایت های ملی ایران در دوره متاخر ساسانی در راه تکامل و توسعه سیر می کرده و در شاهنامه فردوسی به صورت کنونی خود رسیده است.
منابع فارسی زرتشتی: عبارتند از کتاب صد در نثر، صد در بندهشن و روایات داراب هرمزدیار.
و- نگاره ها: نگاره های بازمانده از دوران هخامنشی، اشکانی و ساسانی بر دیواره ها و روی مهرها و سکه ها و ظرف ها که تصویرهایی از خدایان و قهرمانا گذشته را منعکس می کنند. با تفسیرهایی که در مورد آنها می شود می توانند رهگشای مطالب اسطوره ای باشند.
ز- نوشته های مورخان غیر ایرانی: نوشته های تاریخ نویسانی چون هرودوت، کتزیاس و پلوتارک و همچنین منابع ارمنی و منابع سر یانی نیز می توانند در مواردی در تدوین اسطوره های ایرانی مفید باشند.^[۳۶]
محسن حجاریان
طبق مصاحبه حضوری نگارنده با محسن حجاریان، اسطوره در تمام مکان ها حضور دارد و بشری نبوده است که اسطوره نداشته باشد و تماماً ابنا بشر از مرحله اسطوره عبور کرده اند . انسان با هر مسئله ای که روبرو می شده مراسمی را بوجود می آورده و این مراسم و آیین ها بر اساس نیاز جوامع بشری بوده است. حجاریان همچینین معتقد است که اسطوره بر نیازهای بشری تاثیری مستقیم دارد. وی همچنین انئیشه بشر را به سه دسته تقسیم می کند: اندیشه علمی، اندیشه دینی و اندیشه اسطوره ای. وی شکل گیری هنر و به خصوص موسیقی را زاییده طبیعت بشری می دانسته است. حجاریان دسته هایی را برای شکل گیری هنر قایل می شود که عبارتند از: مرثیه، دین، صوفیانه، نظامی، زورخانه ای، عزاداری، عروسی و کار . که خاستگاه این دسته بندی ها را می توان در اسطوره جستجو کرد.
میر جلال الدین کزازی
طی مصاحبه ای که با میرجلال الدین کزازی انجام پذیرفته است مهم ترین منبع اساطیر در ایران باستان را کتاب اوستا می داند که خود این کتاب متشکل از بخش های مختلف می باشداما بعد از ورورد فرهنگ ها و ادیان دیگر به ایران، هر یک از آنها به نوبه خود به اوستا و متون آن توجه ویژه ای کردند و برخی از آنها این متون را در کتاب های خود نیز انعکاس دادند.
یکی از مهم ترین این کتاب ها، شاهنامه اثر سترگ حکیم ابوالقاسم فردوسی است.
چنانکه در مقدمه شاهنامه در قسمت گفتار اندر فراهم آوردن شاهنامه می خوانیم:
تو اینرا دروغ و فسانه مدان / بیک سان روش در زمانه مدان
ازو هر چه اندر خورد با خرد / دگر بر ره رمز معنی برد
یکی نامه بود از گه باستان / فراوان بدو اندرون داستان
پراکنده در دست هر موبدی / ازو بهره ای برده هر بخردی
فردوسی در اثر سترگ خود کوشیده اساطیر را در قالب شخصیت ها و داستان های تاریخی به نظم بکشد.
سایر منابعی که می توان به آنها استناد کرد عبارتند از:
کتیبه های شاهان گذشته، سرودها، آیین ها و جشن هایی که گذشتگان برگزار می کردند و بعضی از آنها مثل نوروز، سده و یلدا و مهرگان و … به دست ما رسیده.
همچنین آثار نویسندگان کلاسیک رومی و یونانی مانند هرودوت و پلوتارک و… نیز در راه رسیدن به منبع این اساطیر به ما کمک های شایانی نموده اند.
فصل دوم
اسطوره در موسیقی
اسطوره، هنر و هنر موسیقی
افلاطون، ارسطو و فیلسوفانی چون شلینگ ضرورت اسطوره برای هنر را مورد تآکید قرار داده اند و اهمیت هنر و اسطوره را در قدرت آن برای بیان حقیقت ارزش های انسانی دانسته اند. “اسطوره هنری، نوعی روایت خودانگیخته است که در آن واقعیت های روانی – به خصوص بیم ها و امیدها- به زبان تخیلی ملموس و بیشتر در قالب دراماتیک به بیان درمی آید.”^[۳۷] اسطوره و هنر را دو روی یک سکه دانسته اند و درخاستگاه و هدف مشترک ذکر کرده اند و تفاوت و جدایی این دو را در نحوه ی بیان می دانند؛ ” اسطوره، خلاقیت وجدان جمعی است و عامل پیدایی اثر هنری، آفرینش فردی، حال آنکه در غایت و هدف، هر دو، به جامعه و فرهنگ تعلق دارند." ^[۳۸] بیان اسطوره ای همچون گونه های کهن می تواند متافیزیکی و سمبلیک و واقعیت گریز باشد.
اسطوره دقیقاً مانند کلمات یک زبان، وجهی نمادین دارد و مثل قصه های تمثیلی، رمزآمیز است. اگر اسطوره فاقد بیان رمزی باشد، اسطوره نیست. اسطوره برای خود مبانی خاصی دارد و شناختنش چندان دشوار نیست. در کار هنر، آشنایی با جنبه روایی، داستانی اسطوره ها اهمیت دارد و یک هنرمند بهتر است به جنبه های خیال انگیز و تمثیلی اساطیر بپردازد. پس اسطوره از یک نظر، تعریف خاص خودش را دارد و در کنار هنر قرار می گیرد. گمان بر آن است که هنرمندان، بیشتر به اسطوره نیاز دارند تا به کنکاش های علمی پژوهشی در گستره ی اسطوره شناسی و مکاتب گوناگون آن. آنها باید بیشتر به بعد روایی یا به جلوه ی نمادین هزارتو های پیچیده ی اسطوره ها توجه کنند و تخیل هنری و نمادپردازی هنری خود را تقویت نمایند. اسطوره، روایات بی بدیل، زیبا و هنرمندانه ی اقوام مختلف است.

چشم‌اندازهای فرهنگی باید براساس ارزش جهانی استثنایی و اینکه تا چه اندازه به‌روشنی معرف منطقه ژئوکالچرال^[۲۶] هستند و نیز به دلیل ظرفیت آنها در ترسیم عناصر ضروری و متمایز این‌گونه مناطق، انتخاب می‌شوند.^[۲۷]

کنوانسیون یونیدرویت

پیش‌نویس کنوانسیون، اشیاء فرهنگی که دارای اهمیت باستان‌شناختی، ماقبل تاریخ … بوده یا متعلق به یکی از طبقه‌بندی‌های فهرست شده در ضمیمه باشد را موردنظر قرار داد. با این‌حال، در کنفرانس دیپلماتیک یک تعریف محدودکننده‌تر بوجود آمد. به موجب این کنوانسیون، یک شیء فرهنگی نباید فقط دارای اهمیت باستان‌شناختی باشد بلکه باید علاوه برآن، متعلق به یکی از طبقه‌بندی‌هایی باشد که در ضمیمه فهرست شده است. این امر موجب می‌شود که این متن در ارتباط نزدیک‌تری با ماده ۱ کنوانسیون ۱۹۷۰ قرار گیرد و اعمال ‌آن را باید آسان‌تر نماید چرا که در زمانی که کنوانسیون یونیدرویت اتخاذ گردیده بیش از ۷۰ کشور عضو کنوانسیون ۱۹۷۰ بوده‌اند و این تعریف به صورت گسترده مورد پذیرش واقع شده است.
این تعریف با بیان اینکه اشیاء فرهنگی آنهایی هستند که «به دلایل مذهبی یا غیرمذهبی» دارای اهمیت باستان‌شناختی، ماقبل تاریخی، تاریخی، ادبی، هنری یا علمی باشند»، محدودیت‌های کلی مربوط به دامنه شمول ماهوی این کنوانسیون را ایجاد می کند. علاوه بر این،‌ اشیاء ممکن است تحت مالکیت خصوصی یا عمومی باشند. عبارت «از نظر این کنوانسیون» به روشنی بیان می‌کند که تعریف موجود در ماده ۲ تنها مرتبط با آن دسته از اشیایی است که در قاچاق غیرقانونی (سرقت و صدور غیرقانونی) بدان اشاره شده و از اینرو مشمول مقررات این کنوانسیون خواهند شد. تدوین‌کنندگان این کنوانسیون براین عقیده بوده‌اند که ترکیب این تعریف وسیع و گسترده با اصل استرداد اشیای مسروقه که در ماده (۱)۳ مقرر شده است، شاید به عنوان مهم‌ترین اقدام به شمار می‌رفته که می‌توانسته علیه قاچاق غیرقانونی اشیاء فرهنگی صورت گیرد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

با این‌حال، این تعریف در جایی که اشیاء فرهنگی غیرقانونی خارج شده موردنظر باشند، تابع محدودیت‌های خاصی می‌باشند؛ بنابراین ماده (۳)۵، اعاده شیء را مشروط به یکی از موارد فهرست شده که به آ‌ن آسیب رسیده است می کند که باید توسط کشور درخواست‌کننده اثبات گردد یا اینکه شیئی دارای اهمیت فرهنگی ویژه‌ای برای ‌آنها باشد.
تمایز ایجاد شده بین اشیاء فرهنگی مسروقه و غیرقانونی خارج شده از لحاظ دامنه شمول این کنوانسیون، با توجه به این حقیقت موجه می‌شود که سرقت به طور جامع و در همه‌جا یک عمل زشت و ناپسند است در حالی که این موضوع درباره صدور غیرقانونی صدق نمی‌کند. پیشنهاد گردید که دو تعریف جدا یکی برای اشیاء مسروقه و دیگری برای اشیاء غیرقانونی خارج شده در نظرگرفته شوداما به خاطر پیچیدگی زیاد، این موضوع مورد پذیرش قرار نگرفت چرا که پیشنهادات دیگر به دنبال محدودکردن تعریف اشیاء فرهنگی براساس عمر یا ارزش اقتصادی آنها بودند.^[۲۸]
ماده ۲ هیچگونه اشاره‌ای به حقوق ملی کشورهای متعاهد نمی‌کند. با نظر به مشخص‌نمودن این امر که کدام اشیای فرهنگی توسط این کنوانسیون مورد حمایت قرار خواهند گرفت، برخلاف کنوانسیون ۱۹۷۰ که کشورها را رها می‌کند تا یک شیئی فرهنگی که دارای اهمیت باشد را تعیین نمایند. با این وجود، پیشنهاد دیگری هم وجود داشت مبنی بر اینکه هر کدام از کشورهای متعاهد آزاد است که آن دسته از اشیاء فرهنگی را که کنوانسیون باید در مورد آنها اجرا شود، مشخص نماید به این دلیل که مناسب‌تر و بهتر است که خود کشورها تعیین نمایند که کدام مورد از میراث فرهنگی‌شان دارای چنان اهمیتی می‌باشند که استرداد یا اعاده آنها در موارد مربوط به سرقت یا صدور غیرقانونی تأیید گردد تا اینکه تصمیم‌گیری در مورد آن به دادگاه‌های کشور دیگری سپرده شود. در حالی که کارشناسان اعتقاد به بدیهی‌بودن این مطلب داشتند که هر کشور عضو این کنوانسیون آزاد است که در قانونگذاری ملی یا داخلی خود مقرراتی را برای حمایت و حفاظت از میراث فرهنگی خویش وضع کند، از سوی دیگر اکثریت بر این نظر بودند که برای دولت‌شان قابل قبول نخواهد بود که بدون داشتن شکلی از کنترل و نظارت، چنین قوانینی را قابل اجرا نمایند، اگرچه دادگاهها و مقامات دارای صلاحیت باید توجه بسزایی به قانون کشوری که یک شیء از آن خارج شده است،‌ داشته باشند. چنین سیستم «ملی» برای تعیین نمودن اشیاء، این کنوانسیون را از برخی ویژگی‌های حقوقی متحدالشکل مربوط به آن محروم می‌سازد، در حالی که ذکر شد که این امر می‌تواند دارای این ویژگی باشد که اشیاء مشخص و تعیین‌نشده توسط کشورها از شمول حفاظت این کنوانسیون خارج گردد.
با این حال تعریف کنوانسیون ۱۹۹۵ از اموال فرهنگی نسبت به تعریف کنوانسیون ۱۹۷۰ دارای این مزیت است که این اموال قبلاً توسط دولت‌های عضو تعیین شده باشند. قصد کنفرانس وحدت قوانین برقراری ترتیبات استرداد اموال فرهنگی مسروقه برای قانونی ساختن تجارت آثار فرهنگی بود و نمی‌شد دامنه آن را به اموال «تعیین‌‌شده» بوسیله دول عضو محدود نمود. همچنین به این دلیل است که ماده ۲ مقرر می‌دارد مال باید از نظر باستان‌شناسی، ماقبل تاریخ و غیره «واجد اهمیت باشد». وجود «اهمیت زیاد» یا «اهمیت خاص» که ارزیابی و بررسی‌های پیچیده و غیرمنصفانه در جریان استرداد اموال مسروقه را موجب می‌شود (که در نتیجه گروهی حمایت می‌شود و گروه دیگر) مدنظر واقع نشده است.^[۲۹]

کنوانسیون حمایت از میراث فرهنگی زیرآب مصوب ۲۰۰۱

برای نخستین‌بار پیش‌نویس کنوانسیون اروپایی راجع به حمایت از میراث فرهنگی (۱۹۸۵) مبادرت به تعریف میراث فرهنگی زیرآب نمود.
به موجب بند ۱ ماده ۱ این پیش‌نویس «تمام بقایا و اشیاء و سایر نشانه‌هایی از انسان که کلاً یا جزئاً در دریاها، دریاچه‌ها، رودخانه‌ها، کانال‌ها، مخازن مصنوعی آب یا سایر مجموعه‌های آبی یا در مناطق جزری یا در مناطقی که در فواصل معین زمانی با آب پوشانده می‌شود قرار دارند یا از چنین محیط‌هایی خارج یا به ساحل آورده شدند» میراث فرهنگی زیرآب اطلاق می‌شود.
بکاربردن واژه اموال در این ماده بدین‌جهت بوده تا علاوه بر اموال منقول، اموال غیرمنقولی همچون اماکن باستانی یا تاریخی و تأسیساتی مانند بنادر را در برگیرند.^[۳۰]
علاوه براین پیش‌نویس مذکور اعمال حفاظت را محدود به اموالی می‌کند که لااقل صد سال قدمت داشته باشد؛ در عین حال به دولت‌ها اجازه داده شده تا در صورت تمایل با وضع مقرراتی اشیایی را که کمتر از صدسال قدمت دارند را نیز تحت حمایت قرار دهند.^[۳۱]
مؤسسه حقوق بین‌الملل در طرح خود اموال تحت حمایت را با عنوان جدید «میراث فرهنگی زیرآب» تعریف می‌کنند بدین‌صورت که «کلیه آثار به جای مانده در زیرآب از انسان‌ها الف- اماکن، ابنیه‌ها، ساختمان‌ها، صنایع‌دستی و دیگر مواد به جای مانده از انسان همراه با قرائن باستانی و طبیعی آنها؛ ب- لاشه‌هایی چون کشتی، هواپیماها یا سایر وسایل نقلیه یا بخشی از آنها، محموله یا سایر محتویاتشان همراه با قرائن باستانی و طبیعی آنها»^[۳۲] بند ۱ ماده ۲ نیز به معیار صدسال در زیرآب مانده اشاره کرده است.
یونسکو در سی و یکمین اجلاس خود (۱۵ اکتبر تا ۳ نوامبر ۲۰۰۱- پاریس) با تأیید اهمیت میراث فرهنگی زیرآب، به عنوان بخش جداناپذیر از میراث فرهنگی بشر و عامل بسیار مهم در تاریخ انسان‌ها؛ با درک اهمیت حفظ و نگهداری میراث فرهنگی زیرآب و مسؤولیتی که در این مورد برعهده دولت‌هاست؛ با توجه به علاقه روزافزون جامعه به این نوع میراث و ارجی که برای آن قائل است و با آگاهی از این حقیقت که میراث فرهنگی زیرآب بر اثر فعالیت‌های غیرمجاز و همچنین اثرات منفی احتمالی فعالیت‌های قانونی که ممکن است به طور تصادفی بر آن مؤثر باشد، در خطر است، در روز دوم نوامبر ۲۰۰۱ میلادی برابر با ۱۱ آبان‌ماه ۱۳۸۰ شمسی کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی آب را مورد پذیرش قرار داد.^[۳۳]
با توجه به هدف کنوانسیون، تأمین و تقویت میراث فرهنگی زیرآب، تدوین‌کنندگان آن تلاش کرده‌اند آنچه را از چنین میراثی استنباط می‌شود تعریف کنند و نقایص کنوانسیون ۱۹۸۲ سازمان ملل متحد راجع به حقوق دریاها را برطرف سازند.
مطابق ماده ۱ این کنوانسیون میراث فرهنگی زیرآب «به تمامی نشانه‌های زندگی بشری اطلاق می‌شود که دارای مشخصه فرهنگی، تاریخی یا باستان‌شناسی باشد و به تناوب یا به طور دائم لااقل صدسال تمام یا بخشی از آن در زیرآب مانده باشد». چنین محدودیت‌ زمانی سبب می‌گردد که اشیایی که عمر کوتاهی سپری کرده‌اند، با این که اهمیت هنری و تاریخی آنها را نمی‌توان نادیده گرفت، مشمول کنوانسیون قرار نگیرند مثل لاشه‌های کشتی‌های جنگی که در دوران دو جنگ جهانی به قعر دریا رفته‌اند و در بعضی قوانین ملی در شمار اشیای فرهنگی به شمار آمده‌اند.^[۳۴]
در ادامه کنوانسیون مصادیق میراث فرهنگی زیرآب را که جنبه حصری ندارند احصاء کرده است. در آغاز «۱- محل‌ها، سازه‌ها، بناها، مصنوعات بشری و بقایای انسانی، به همراه شرایط باستان‌شناسی و طبیعی آنها» ذکر شده است. به عنوان مثال می‌توان آثار فانوس دریایی اسکندریه را ذکر کرد که بر اثر زمین لرزه‌های پی در پی در طول قرن چهاردهم میلادی به دریا پرت شده‌اند.
«۲- کشتی‌ها، هواپیماها، دیگر وسایل حمل و نقل یا بخشی از قطعات آنها به انضمام محموله یا محتوی آنها به همراه شرایط طبیعی و باستان‌شناسی آنها و «۳- اشیای با ماهیت ماقبل تاریخ» نیز از مصادیق میراث فرهنگی زیرآب محسوب شده است. مطابق بندهای (ب) و (پ) ماده ۱ کنوانسیون لوله‌ها و کابل‌های موجود در بستر دریا و یا سایر تأسیسات واقع در آن که هنوز مورد استفاده می‌باشند در شمار میراث فرهنگی زیرآب قرار نمی‌گیرند.
کنوانسیون حراست از میراث فرهنگی ناملموس
بند ۱ ماده ۲ کنوانسیون مبادرت به تعریف، میراث فرهنگی ناملموس نموده است:
الف- «میراث فرهنگی ناملموس به معنای رفتارها، شیوه‌های ارائه، نمودها، دانش‌ها، مهارت‌ها و همچنین وسایل، اشیاء، مصنوعات دستی و فضاهای فرهنگی مرتبط با آ‌نهاست که جوامع، گروه‌ها و در برخی موارد افراد، آنها را به عنوان بخشی از میراث فرهنگی خود می‌شناسند. این میراث فرهنگی ناملموس از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود، مدام توسط جوامع و گروه‌ها در پاسخ به محیط، طبیعت و تاریخ آنها مجدداً خلق می‌شود و حس هویت و استمرار را برای آنها به ارمغان آورده و بدین ترتیب احترام به تنوع فرهنگی و خلاقیت بشری را ترویج می‌کند. در این کنوانسیون فقط به آن قسم از میراث فرهنگی ناملموس توجه می‌شود که با اسناد بین‌المللی حقوق بشر، ضرورت احترام متقابل میان جوامع، گروه‌ها و افراد و همچنین توسعه پایدار منطبق باشد.
ب- «میراث فرهنگی ناملموس آنگونه که در بند ۱ ماده فوق تعریف شده است در عرصه‌های زیر نمود پیدا می‌کند:

1. 1. سنت‌ها و نمودارهای شفاهی شامل زبان که محملی برای میراث فرهنگی ناملموس باشد؛

1. 1. هنرهای نمایشی؛

1. 1. عادات‌ها و رسوم اجتماعی، آیین‌نامه و جشن‌ها؛

1. 1. دانش‌ها و عادات‌ها و رسوم مربوط به طبیعت و کیهان؛

1. 1. مهارت‌ها در هنرهای دستی و سنتی».

بند ۱ ماده ۲ کنوانسیون، میراث فرهنگی ناملموس را شامل رویه‌ها، نمودها، تجلیات، دانش‌ها و مهارت‌هایی می‌داند که جوامع، گروه ها و در برخی موارد افراد آنها را به عنوان بخشی از میراث فرهنگی خود به رسمیت می‌شناسند. برای اینکه این میراث مورد حفاظت قرار گیرد باید از ویژگی‌های ذیل برخوردار باشد:
از نسلی به نسلی دیگر انتقال یابد؛
مستمراً توسط جوامع یا گروه‌ها در واکنش به محیط، تعامل آنها با طبیعت و جامعه خویش باز تولید شوند؛
برای جوامع وگروهها، هویت در پی‌داشته باشند؛
با اسناد بین‌المللی حقوق بشری تطابق و سازگاری داشته باشد؛
از الزامات احترام متقابل میان جوامع و توسعه پایدار پیروی کند.^[۳۵]
فهرست مندرج در بند ۳ ماده ۲ حصری نیست اما فهرست سودمندی از پنج قلمرویی است که میراث فرهنگی ناملموس در آن متجلی می‌شود. تردیدی نیست که این قلمروها تا حد زیادی با هم همپوشانی دارند چنانکه یک اثر موسیقیایی که بنا به تعریف، یک هنر نمایشی است می‌تواند بخشی از سنت شفاهی یا بخشی از یک آیین باشد یا دانشی را در مورد ماهیت جهان ارائه دهد.^[۳۶] ممکن است کمیته بین‌الدولی موضوع ماده ۵ کنوانسیون روزی تصمیم بگیرد که تعداد قلمروها را افزایش دهد یا برای قلمروهایی که فعلاً آماده‌اند، قلمروهای فرعی در نظر بگیرد. موسع‌ و کلی‌بودن تعریفی که از میراث فرهنگی در کنوانسیون ارائه شده است ممکن است در فهم محدوده دقیق کنوانسیون مشکل ایجاد کند. مهمتر از همه اینکه نمونه‌هایی از قلمروهایی که در بند ۲ ماده ۲ به آنها اشاره شده است ابتدائاً در ضمیمه‌ای به پیش‌نویس مقدماتی تهیه شده توسط کمیته کارشناسان میراث فرهنگی ناملموس که در جولای ۲۰۰۲ به مدیر کل تسلیم شده آمده بود. آن ضمیمه، به گونه‌ای مشروح، حوزه دانش و رویه‌ها را توضیح می‌داد. حذف چنان ضمیمه‌ای می‌توانست در تعیین دقیق موضوعات مشمول کنوانسیون کمک کند. پیشتر گفته شد که یکی از ویژگی‌های میراث ناملموس مورد حفاظت، سازگاری آن با حقوق بشر است. این امر محصول جدل‌ها و بحث‌های فراوان در کمیته کارشناسان میراث برای تدوین پیش‌نویس کنوانسیون بود. اقلیت بر این اعتقاد بود که تعریف میراث فرهنگی ناملموس از نظر آنچه که رویه‌های مرسوم ذیربط هستند نیازی به اشاره به استانداردهای حقوق بشری ندارد بلکه باید در ماده‌ای دیگر مقرر شود که کنوانسیون تنها رویه‌ها و رفتارهایی را مورد حمایت قرار می‌دهد که سازگار با حقوق بشر باشند. از نظر ‌آنها آنچه که یک سنت معتبر بومی تلقی می‌شود باید بدون توجه به حق دولت‌ها برای حمایت یا عدم حمایت از آنها تعریف شوند.^[۳۷]
این تعریف هر چند پیچیده و وسیع است اما فهم و درک دقیق آن برای اقدامات مربوط به میراث فرهنگی ناملموس و ضروری است. به عنوان مثال اگر دولتی قصد داشته باشد که میراث فرهنگی ناملموس او در فهرست نمونه میراث فرهنگی ناملموس بشری، موضوع ماده ۱۶، درج شود باید بر مبنای این تعریف توضیح دهد که آن میراث، مشمول مقررات کنوانسیون است.^[۳۸] بنابر این تعریف، علی‌رغم موسع بودن آن، هرگونه فعالیت فرهنگی بشری، میراث فرهنگی ناملموس تلقی نمی‌شود. کنوانسیون مجموعه‌ای از اعمال را مدنظر دارد که اشخاص آنها را سنت می‌نامند و آن را دارای مفهوم می‌دانند. بعلاوه کنوانسیون، میراث ناملموس را میراثی می‌داند که میان اعضای جامعه مشترک است و سنتی است بدین معنی که از نسلی به نسلی دیگر انتقال می یابد. بسیاری از کارشناسانی که در تدوین کنوانسیون نقش داشته‌اند بر این باورند که میراث فرهنگی ناملموس مربوط به فرهنگ سنتی هستند و اینگونه تمامی فعالیت‌های مربوط به تئاتر آوانگارد، بازیهای ویدئویی، موزیک پاپ، فوتبال آمریکایی، … را از دایره شمول آن میراث خارج می‌سازند اما تعریفی که کنوانسیون ارائه می‌دهد. بسیار وسیع‌تر از تعریفی است که تدوین‌کنندگان اولیه آن مدنظر داشته‌اند.^[۳۹]

فصل دوم:

هنجارها، اصول و قواعد حقوق بین الملل درباره ورود و

خروج غیرقانونی اموال فرهنگی

گفتار نخست: هنجارها و قواعد ناظر بر ورود و خروج غیرقانونی اموال فرهنگی در حقوق ملی کشورهای باستانی

در راستای حفظ و حراست از میراث فرهنگی- ملی و باهدف قانونمند کردن حمل و نقل اموال فرهنگی از مرزهای ملی، بسیاری از کشورها به وضع قوانین داخلی و خارجی پرداخته‌اند، که موضوع اصلی آنها مسایل و معضلات سرقت و حمل و نقل غیرقانونی اموال فرهنگی است. معمولاً این قوانین به صورت محدودیت‌های صادراتی هستند، اما بعضاً شامل محدودیت‌هایی در زمینه واردات نیز می‌شوند. البته توجیه وجود محدودیت‌های قانونی در خصوص صادرات میراث فرهنگی کشورها، مقوله‌ای بسیار بحث‌انگیز است و بسیاری از صاحب‌نظران، این سخت‌گیری‌ها را در محدودیت‌های صادراتی بسیاری از کشورهای مبدأ مورد انتقاد قرار داده‌اند، زیرا موجب رشد و گسترش بازار سیاه اموال فرهنگی و همچنین مانع رشد و تفاهم و درک متقابل ملت‌ها درخصوص فرهنگ‌های بومی‌شان می‌شود. اینها معتقدند محدودیت ـ چه در زمینه واردات و چه در زمینه صادرات ـ از مبادله آزاد اموال فرهنگی که به تمام بشریت تعلق دارد جلوگیری می کند. برخی نیز تحت لوای طرفداران نظریه مالکیت جهانی با وجود محدودیت‌ها مخالفند و براین عقیده‌اند که محدودیت‌های صادراتی و محدویت‌های انتقال مالکیت باید کمتر سخت‌گیرانه باشد تا موجبات نقل و انتقال آزادانه اموال فرهنگی را فراهم‌ آورد، البته استثنای آثار هنری که دارای ارزش خاص فرهنگی برای میراث ملی یک کشور طرفداران نظریه مالکیت جهانی مشوق سلسله مقرراتی هستند که به منظور حفاظت و بهره‌مندی از اموال فرهنگی در سطح جهان، وضع گردیده‌اند.

ایتالیا

فصل پنجم قانون حمایت از میراث فرهنگی و طبیعی به گردش و جریان اموال فرهنگی در درون مرزهای بین‌المللی اختصاص یافته است.
در این فصل مقررات مفصلی درخصوص صدور میراث فرهنگی از سرزمین ایتالیا و قلمرو اتحادیه اروپایی و ورود و چگونگی استرداد آنها پیش‌بینی شده است.

به نظر می‌رسد تمام نظریه‌های مدیریت سود در سه چیز اشتراک دارند:
۱)تمام آنها می‌کوشند رابطه بین مدیران شرکتها و گروه با گروه‌های استفاده کنندگان یا ذینفعان را نسبت به مدیریت سود تبیین کنند،
۲)به این دلیل و به دلیل استفاده از دو مقدمه منطقی «انسان عقلایی» و« نفع شخصی» و محصول این دو، یعنی"بیشینه سازی مطلوبیت". همه‌ی این نظریه‌ها می‌کوشند رابطه مدیریت سود و ارزش را تبیین کنند،
۳)تمام این نظریه‌ها در عصر یکه تازی حسابداری اثباتی پرداخته شده‌اند و بنابراین طبیعت اثباتی و استقرایی دارند و ازمشاهده و تجربه استفاده شده اند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

رانن و یاری^[۸](۲۰۰۸) نظریه‌ی شرکت را به عنوان یک نظریه‌ی مسلط می‌پذیرند و آن را در صدر نظریه‌های دیگر می‌نشانند. همه‌ی نظریه‌های مدیریت سود می‌کوشند رابطه درون شرکتی‌ها و برون شرکتی‌ها را نسبت به پدیده‌ی مدیریت سود تبیین کنند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که نسبت پارادایمی بین نظریه‌ی شرکت رقبایش وجود دارد و از این رو نظریه‌های رقیب هر کدام در قالب رویکردهای نظریه‌ی شرکت قرار می‌گیرند.
هرکدام از نظریه‌ها بصورت خلاصه در زیر شرح داده شده اند:
نظریه چشم داشت- دو رویکرد به این نظریه وجود دارد: ۱- نظریه‌ی چشم داشت اطلاعاتی و ۲-نظریه‌ی چشم داشت ارزشی. هردو رویکرد ریشه در نظریه‌ی چشم داشت روانشناسی دارند.
برای اولین بار نظریه‌ی چشم داشت در حوزه‌ی حسابداری با رویکرد چشم داشت اطلاعاتی وام گرفته شد. اما سپس رویکرد ارزشی به این نظریه در کانون پژوهش‌های مدیریت سود قرارگرفت.
اسچیپر^[۹] چشم انداز اطلاعاتی را در مقام عنصر کلیدی زیربنای مطالعه‌ی پدیده‌ی مدیریت سود قرار می‌دهد. بر این اساس چشم داشت اطلاعاتی در اثر عدم تقارن اطلاعاتی که در ساختارهای شرکتهای سهامی پیچیده بین مدیریت مسلط و گروه ذینفعان دور افتاده‌تر وجود دارد ایجاد می‌شود. وی معتقد است چشم داشت اطلاعاتی فرض می‌کند که افشاهای حسابداری دارای یک درونه یا باراطلاعاتی است که علائم فایده مندی را به ذینفعان استفاده می‌کنند.
بورگستیلر و دیچاو^[۱۰] رویکرد ارزشی را به نظریه‌ی چشم داشت اتخاذ می‌کنند. طبق این رویکرد، تصمیم گیران یا ذینفعان ارزش را با توجه به یک مبلغ مرجع مانند سود استخراج می‌کنند تا سطوح مطلق ثروت. یعنی توابع ارزش گذاری افراد در دامنه‌ی زیان، محدب و در دامنه‌ی سود، مقعر است. این تلویحاً این مفهوم را می‌رساند که زیان‌ها ناخوشایند‌تر از سودها هستند. از این رو، ذینفعان بالاترین ارزش را وقتی بدست می‌آورند که ثروت از یک زیان به یک سود به نسبت یک نقطه‌ی مرجع حرکت می‌کند. مخلص کلام این است که اگر همه چیز ثابت بماند، سرمایه گذاران ترجیح می‌دهند در شرکت هایی سرمایه گذاری کنند که سود کوچکتر را گزارش می‌کنند تا شرکت هایی که دارای سود نوسانپذیر هستند. بنابراین تغییر در سود و سطح صفر سود دو نقطه مرجع گزارش کنند بنابراین پاداش دریافت خواهند کرد. به عبارتی سود در مقایسه با زیان و تغییر مثبت
در مقایسه با تغییر منفی به عنوان مرجع پاداش محسوب می‌شوند. این نظریه همچنین گزینه‌ی مناسبی برای نظریه‌ی مطلوبیت مورد انتظار است (کونس و مرسر^[۱۱]، ۲۰۰۵، ۱۸۵).
نظریه‌ی کارگزاری- دو رویکرد به این نظریه در نوشته‌های مدیریت سود مطرح است:
۱)رویکرد سهامداران و ۲) رویکرد ذینفعان.
طبق رویکرد سهامداران یا رویکرد سنتی به نظریه‌ی کارگزاری، تضاد منافعی بالقوه بین سهامداران و مدیران وجود دارد. مدیران می‌کوشند ثروت خود را بیشینه کنند. این ثروت با افزایش پاداش، افزایش ارزش اختیارنامه‌های سهام یا ارزش سهام، یا کسب موقعیت شغلی بهتر افزایش می‌یابد. تاکید بر سود کوتاه مدت و فدا کردن سود بلندمدت بهترین و کوتاه ترین افزایش ثروت است. بر این اساس مدیران، مشوق لازم را برای مدیریت سود دارند.
طبق رویکرد ذینفعان به نظریه‌ی کارگزاری، تضاد منافع به تمام گروه‌های ذینفعان تعمیم داده می‌شود. پرایور، ساروکإ و تریبو (۲۰۰۶) معتقدند بر اساس این رویکرد مدیران نه تنها با سهامداران، بلکه با دیگر گروه‌های ذینفعان شرکت رابطه دارند. آنان رابطه‌ی مثبتی را بین مدیریت سود و مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت یافتند.
نظریه‌ی حسابشویی- جوردن و کلارک می‌گویند: نظریه‌ی حسابشویی یا استحمام یعنی اگر شرکتی در یک سال سود پایین را تجربه کند ممکن است سود آن سال را با شستن یا استحمام داراییها(تبدیل آنها به هزینه) کاهش دهد. بر این اساس اگر حساب شویی در چارچوب اصول حسابداری همگانی باشد مدیران بعداً از بابت حساب شویی هایی که قبلاً انجام داده‌اند جریمه و توبیخ نمی‌شوند. بعضی دیگر مانند زاروین^[۱۲] معتقدند حساب شویی زمانی رخ می‌دهد که مدیران جدید جایگزین مدیران قبلی می‌شوند و برای اینکه بعداً عملکرد خوبی از خود نشان دهند حسابشویی اساسی راه می‌اندازند. مهمترین ضعف این نظریه این است که فقط بخشی از فعالیت‌های مدیریت سود را تبیین می‌کند (جوردن و کلارک،^[۱۳]۲۰۰۴، ۵۴).
نظریه‌ی پذیرایی- نظریه‌ی پذیرایی را برای تبیین مدیریت سود از ادبیات تأمین مالی وام گرفته اند.
راج گوپال و سیمپسون^[۱۴] معتقدند مدیران با متورم کردن اقلام تعهدی از خوش بینی سرمایه گذاران نسبت به سود پذیرایی می‌کنند. براساس این نظریه سرمایه گذاران اشتهای بسیار زیادی برای سود غافلگیرکننده یا سورپرایز نشان می‌دهند ومدیران با متورم کردن اقلام تعهدی از این اشتها پذیرایی میکنند.به نظر آنان سه مقدمه و پیش فرض براساس این نظریه وجود دارد: ۱) یک تقاضای غیرارادی برای شرکتها وجود دارد که به سودهای شگفت انگیز و غافلگیرکننده برای ارزشگذاری وزن بیشتری می‌دهند، ۲)محدوده‌های تفاضل گیری سرمایه گذاران نیز نمی‌تواند این تقاضا را پس براند، ۳)مدیران به مزایای کوتاه مدت پذیرایی، وزن بیشتری در مقابل هزینه‌های بلندمدت مربوط می‌دهند.
نظریه‌ی شرکت- مباحث این بخش عمدتا مبتنی برکار رانن ویاری است. این نظریه درمقایسه با نظریه‌های دیگر مسلط وعام است. از منظر دیگر می‌توان گفت چون شرکتها تولیدکنندگان و گزارشگران اطلاعات حسابداری هستند طبیعی است اهمیت سود از منظر نظریه‌ی شرکت پژوهیده یا کند و کاو سه نظریه‌ی شرکت عبارتنداز:
۱)رویکرد هزینه‌ی قراردادها، ۲)رویکرد تصمیم گیری و ۳)رویکرد سیاسی-قانونی.
رویکرد هزینه‌ی قراردادها اهمیت قراردادها‌ی مدون و صوری را برجسته می‌کند. سود و دیگر اعداد حسابداری آماره‌های خلاصه ای به دست می‌دهند که برای طراحی قراردادهای اثربخش با ارزش اند. اما قرار دادها در شناسایی ومشخص کردن رویدادهای آینده ناتوان هستند. وقتی یک رویداد پیش بینی نشده رخ می‌دهند طرف‌های قراردادها ممکن است با قراردادهای قدیمی و تعدیل نشده با مشکل برخورد کنند و به دردسر بیفتند. در چنین وضیتی سود از وسیله، به هدف تبدیل می‌شود و شرکتها ممکن است سود را برای تبعیت از ارقام مشخص شده در قراردادشان مدیریت کنند.
رویکرد تصمیم گیری سودها را به عنوان اطلاعات با ارزش برای تصمیم گیرندگان درنظر می‌گیرند. اگر همه‌ی ذینفعان کاملا منطقی باشند مدیریت سود نمی‌تواند بدون اجازه‌ی صریح یا تلویحی سرمایه گذاران انجام شود. ازاین رو، یا مدیریت سود بی خطر است چون گزارش مدیریت شده حقیقت را برملا می‌کند، یاحقیقت رامخدوش می‌کند، اماخرابی حاصل، کمتراز هزینه‌ی استنباط و بیرون کشیدن حقیقت است.
رویکرد سیاسی-قانونی اذعان می‌کند که سهامداران ابزاری را برای کنترل اثربخش مدیران ندارند. اعداد سوداندازه‌ی عملکرد باارزشی هستند که فعالیت‌های شرکت را خلاصه می‌کنند و به سهامداران اجازه می‌دهند استفاده‌ی بهتری ازمجموعه‌ی ابزارهای محدودشان بکنند. مدیریت سود درمعنی خوب، فراهم اوردن نشانه ای برای ارزش اینده، ابزاری اثربخش برای پل زدن و برچیدن عدم تقارن اطلاعات بین مدیریت و سهامداران بدون ورود به جزئیات است. مدیریت سود به معنی بد، تخریب حقیقت، نتیجه‌ی حاکمیت ضعیف است (ثقفی و پوریانسب، ۱۳۸۵، ۳).
۲-۱-۵) تعریف مدیریت سود
مدیریت در راستای دستیابی به سود مستمر و پایدار، سعی می‌کند نوسان‌های دوره ای سود را حذف نموده، اقدام به برنامه ریزی سود با یک نرخ رشد ثابت نماید. این موضوع سبب به این می‌شود که دور نمای آتی شرکت، مطلوب به نظر آمده، عملکرد آن قابل قبول ارزیابی شود. اینگونه عملکرد از سوی مدیران در عبارتی ساده به عنوان “مدیریت سود” یاد می‌شود (مشکی و نوردیده، ۱۳۹۱، ۱۰۵).
با بررسی‌های انجام شده در ادبیات دانشگاهی و حرفه ای از مدیرت سود تاکنون تعریف واحدی صورت نپذیرفته است و از دیدگاه‌های مختلف تعاریف متعددی از آنها بیان شده است. در اینجا به چند تعریف مهم از مدیریت سود به شرح ذیل اشاره می‌گردد:
الف) از دیدگاه شیپر^[۱۵](۱۹۸۹) مدیریت سود عبارتست از گزارشگری مالی جانبدارانه و همراه با سوء گیری که براساس آن مدیران از روی تعمد و با تصمیم قبلی، در فرایند تصمیم گیری مالی مداخله می‌کنند تا برخی منافع خاص را عاید خود سازند (نوروش وهمکاران، ۱۳۸۴، ۱۶۸ ).
همچنین ایشان درسال ۱۹۹۹ در کنفرانسی مدیریت سود را اقدامی از سوی مدیران واحد تجاری می‌دانند که انجام آن باعث تضعیف سودمندی گزارش‌های مالی در تصمیم گیری می‌شود.
ب) از دیدگاه هیلی ووالن^[۱۶] (۱۹۹۹) مدیریت سود زمانی اتفاق می‌افتد که مدیران از قضاوتهای شخصی خود برای گزارشگری مالی استفاده می‌کنند و درنتیجه در ساختار مالی تغییراتی بوجود می‌آید. این تغییرات در گزارشگری مالی موجب گمراهی افراد ذینفع درباره عملکرد بنگاه اقتصادی می‌گردد و یا روی پیامدهای ناشی از قراردادهای واحد تجاری که به ارقام حسابداری گزارش شده وابسته است، اثر می‌گذارد (چی فونگ^[۱۷]، ۲۰۰۹، ۷۱ و۸۴).
ج) مدیریت سود یعنی اینکه مدیر می‌تواند رویه ای از حسابداری را انتخاب نماید که به هدف خاصی دست یابد (ویلیام اسکات، ۲۰۰۳).
د) فرن و همکاران^[۱۸] دستکاری سود توسط مدیر به منظور دستیابی به قسمتی از پیش داوری‌های مربوط به “سود مورد انتظار” (مانند پیش بینی‌های تحلیل گران، برآوردهای قبلی مدیریت و یا کاهش پراکندگی‌های سودها) را بعنوان مدیریت سود، تعریف می‌کند (دی جووج^[۱۹]، ۱۹۹۹، ۳۷).
ر) از نظر وایلد^[۲۰] (۲۰۰۱) مدیریت سود به مداخله عمومی مدیریت در فرایند تعیین سود که غالباً در راستای اهداف دلخواه مدیریت می‌باشد، اطلاق می‌گردد (چانگ و همکاران^[۲۱]،۲۰۰۹، ۱۵۳).
ز) از دیدگاه واتز و زیمرمن مدیریت سود یعنی اینکه مدیر، آزادی عمل خود بر روی ارقام حسابداری را با فرض وجود یا عدم وجود محدودیتهای موجود در یک زمینه بکار گیرد (فضل جو، ۱۳۸۷، ۲۲).
س) گای و همکاران(۱۹۹۶) فرض اندازه گیری عملکرد را مطرح کردند که بر اساس آن، مدیران با بهره گرفتن از مدیریت سود تلاش می‌کنند اثر رویدادهای اقتصادی جاری را در سودهای گزارش شده جاری به دقت منعکس کنند. در مقابل، آنها “فرض مدیریت فرصت طلبانه اقلام تعهدی” راتعریف کرده‌اند که بر اساس آن مدیران با بکارگیری مدیریت سود، صحت و دقت گزارشگری سود را کاهش می‌دهند (بهارمقدم و کوهی، ۱۳۸۹، ۷۶).
۲-۱-۶) حدود و دامنه مدیریت سود
به اعتقاد جیراکس^[۲۲] (۲۰۰۴) مدیریت سود شامل طیف وسیعی است که از حسابداری محافظه کارانه^[۲۳] شروع می‌شود و با هموارسازی سود^[۲۴] و سپس تا حسابداری از نوع تخطی از اصول و قواعد و میثاق‌ها (یا حسابداری متهورانه^[۲۵]) ادامه می‌یابد و در نهایت به حسابداری متقلبانه^[۲۶] منتهی می‌شود. لذا حوزه و محدوده بسیار وسیعی برای قضاوت شخصی در حسابداری بوجود می‌آید که این امر موجب اغوای مدیران شده و در آنان ایجاد انگیزه می‌کند تا به دستکاری سود مبادرت ورزند (جیراکس، ۲۰۰۴، ۱۰). هر کدام از این موارد مباحث وسیعی را می‌طلبد، اما از آنجا که عمده، موضوع تحقیق ما مدیریت سود است، فقط به توضیح مختصری از آنها اکتفا می‌کنیم.
حسابداری محافظه کارانه: محافظه کاری یکی از مشخصات اصلی گزارشگری مالی است. از دیدگاه تهیه کنندگان صورتهای مالی، محافظه کاری کوششی است برای انتخاب روشی از روش‌های پذیرفته شده حسابداری که به یکی از موارد زیر منتج می‌شود (شباهنگ، ۱۳۸۷، ۵۴):

• • شناخت کندتر درآمد فروش،

• • شناخت سریعتر هزینه ها،

• • ارزشیابی کمتر داراییها،

• • ارزشیابی بیشتر بدهی‌ها .

در واقع هدف از محافظه کاری جلوگیری از تصمیم گیری‌های نادرست از سوی سرمایه گذاران بر استفاده کنندگان صورتهای مالی است. از دیدگاه تئوری نمایندگی که حقوق و مزایای مدیران به سود گزارش شده مرتبط می‌داند، مدیران انگیزه‌های قوی برای پنهان کردن اخبار بدی که موجب کم شدن سود می‌شود، دارند. بنابراین می‌توان محافظه کاری را سازوکاری برای کنترل انگیزه‌های مدیران به منظور گزینش بیش از واقع سود تلقی کرد، محافظه کاری از رفتار فرصت طلبانه مدیران (برای مدیریت سود شرکت) جلوگیری می‌کند و خطر اخلاقی را کاهش می‌دهد. رویه‌های حسابداری محافظه کارانه، مدیران را از خوش بینی بیش از حد در ارائه سود باز می‌دارد و طبعاً از پرداختهای اضافی (پاداش‌های اضافی) به مدیران جلوگیری می‌کند (مهرانی و همکاران، ۱۳۸۹، ۴۹).
هموارسازی سود: عبارت از اقداماتی که مدیریت برای کاهش نوسانات سودهای گزارش شده حسابداری انجام می‌دهد. هموارسازی سود را می‌توان عمل آگاهانه مدیریت، به منظور تنظیم نوسانات سود شرکت تعریف کرد. مدیران با هموارسازی سود قادرند برای بازده سهام تأثیرگذاشته و با این روش به اهدافی نظیر امنیت شغلی، پاداش و افزایش ثروت سهامداران دست یابند. کم بودن نوسانات سود وضعیت مطلوب تری را در سرمایه گذاران جهت سرمایه گذاری در شرکت‌ها ایجاد می‌کند. مدیریت برخی از شرکت‌ها جهت با ثبات جلوه دادن سودآوری دست به دستکاری آگاهانه در اقلام صورتهای مالی می‌زنند تا توجه سرمایه گذارن را به سمت خود جلب نمایند. در واقع هموارسازی سود یکی از ابزارهای، موضوعی بزرگتر، تحت عنوان مدیریت سود است، به این مفهوم که مدیریت سود از روش‌های مختلفی بهره می‌گیرد که یکی از آنها هموارسازی سود است (آقایی و کوچکی، ۱۳۷۵، ۳۲).
سودهای هموار به دو صورت می‌باشند:
۱)سودهایی که به منظور طبیعی هموار است: این نوع از سودهای هموار به جریان‌های سودی اطلاق می‌شود که از فرآیندهای عملیاتی ذاتاً هموار بدست می‌آید. مثل صنایع آب و برق که معمولاً قیمت ثابتی دارد و با نرخی ثابت رشد می‌کنند.
۲) سودهایی که به طور طبیعی هموار نیستند و عمداً هموار شده اند: این نوع سودها در نتیجه اقدامات و تصمیم‌های مدیریت هموار شده‌اند و به دو صورت می‌باشند:
الف- هموار سازی واقعی^[۲۷]: توسط مدیریت صورت می‌پذیرد و مدیریت برخی از رویدادها و صنایع اقتصادی را کنترل می‌کند و روی آن تأثیر میگذارد، به عبارتی تحت کنترل مدیریت است.
ب-هموارسازی مصنوعی^[۲۸]: ناشی از رویدادهای اقتصادی نمی‌باشد، بلکه از اقدام هایی است که اصلاحاً دست کاری حسابداری نامیده می‌شود و تأثیری بر جریان‌های نقدی ندارد (نورانی، ۱۳۸۶، ۴).