پیـشنهـادات ۱۳۱
منابع و مواخذ ۱۳۱
چـکیـده
ب
پست مدرنیسم طی دهه های (۱۹۶۰ تا ۱۹۷۰) گسترش خود را آغاز کرد. کتاب چارلز جنکز «زبان معماری پست - مدرن»، ۱۹۷۷، نخستین کتابی بود که موضوع آن جنبش پست مدرن بود. می توان گفت پست مدرنیسم حرکتی است که پس از آنکه مدرنیسم متعالی جهتش را گم کرد به صورت حرکتی کثرت گرایانه از مدرنیسم جدا شد. مطرح شدن علم نوین و ایده عدم قطعیت و مسئله ایجاد نظم از درون بی نظمی را می توان قلب پست مدرنیسم دانست. جریان شالوده شکنی و دیدگاه ها و نقطه نظرات پراگماتیست ها و آرای فلسفی نئوپراگماتیست ها نیز در تکوین مبانی نظری پست مدرنیته سهم بسزایی داشتند. از خصوصیات پست مدرنیسم می توان به پلورالیسم، التقاط گرایی، پرداختن به هویت، خرده فرهنگ ها، محتوا، سنت و بومی گرایی و از بین بردن تقابلها و تمایزها و آشتی تضادها و نفی فراروایت ها، نفی نخبه گرایی و نزدیکی هنر به زندگی روزمره نام برد.
جان دیویی را می توان از پیشتازان پراگماتیسم دانست. نظریات هنری او که با محوریت تجربه و لذت در زندگی روزمره است، دیدگاه تکثرگرایانه و التقاطی به هنر داد و در ضدیت با نخبه گرایی و تقابل ها و فراروایت ها به خرده فرهنگ ها، هویت و محتوا بها می دهد. در طی این رساله به بررسی تطبیقی مبانی پست مدرنیسم و نظریات هنری جان دیویی به خصوص در باب تاثیر زمینه فرهنگی بر دریافت مخاطب اثر هنری، به طور کلی تر، می پردازیم. این رساله بر آن است تا نقاط مشترک تفکرات جان دیویی با پست مدرنیسم را بیان نماید.
واژه های کلیدی: پست مدرنیسم، جان دیویی، زمینه فرهنگی، دریافت مخاطب، پراگماتیسم
مقـدمه
۱- مساله تحقیق
در این تحقیق به مباحثی پرداخته می شود که هم به عنوان مبانی پست مدرنیسم مطرح هستند و هم دیدگاه جان دیویی به هنر را تشکیل می دهند. این مباحث و نقاط مشترک شامل اعتقاد به پلورالیسم، التقاط گرایی، پرداختن به سنت و محتوا، ضدیت با نخبه گرایی و فرم گرایی محض، اعتقاد به عدم قطعیت و نفی استقلال زیباشناسی، حذف مرزها و تمایزها، نزدیک کردن هنر به زندگی روزمره، پرداختن به هویت، نفی فراروایت ها، جهانی شدن، گرایش به خرده فرهنگ ها و پرداختن به تخیل و تجربه… است.
این پایان نامه قصد بیان و تشریح این تشابهات در مبانی پست مدرنیسم و نظریات هنری جان دیویی (در مورد تاثیر زمینه فرهنگی بر دریافت مخاطب به طور کلی تر) دارد و به بررسی تطبیقی آن میپردازد.
۲- اهمیت تحقیق
پست مدرنیسم را می توان به مثابه یک جریان قدرتمند فرهنگی، سیاسی روشنفکری دانست که از دهه ۱۹۷۰ به این طرف سربرآورده است. تعهدات جدی پست مدرنیسم به پلورالیسم، التقاط گرایی، از بین بردن تمایزها و مرزها، پرداختن به هویت و خرده فرهنگ ها، ضدیت با نخبه گرایی و نفی فراروایت ها و سعی بر نقد مدرنیسم و اصلاح نقایص و کاستی های آن و در بعضی موارد ممانعت از افراط گرایی آن دارد. این ویژگی ها اهمیت پرداختن به پست مدرنیسم را آشکار می کند. جان دیویی که از پیشتازان فلسفه پراگماتیسم دانسته می شود، نظریات زیباشناسانه ای نیز دارد که بیشتر حول محور تجربه و لذت است. اعظم نظریات زیباشناسانه وی در کتاب «هنر همچون تجربه» بیان شده است و علی رغم آنکه برخی از فیلسوفان معاصر آن را جامع ترین کتاب در این مورد دانسته اند ولی به آن، آنطور که باید پرداخته نشده است و پرداختن به این نظریات دارای اهمیت است. بررسی تطبیقی این آراء با مبانی پست مدرنیسم به خصوص در باب زمینه فرهنگی و تاثیر آن بر دریافت مخاطب هنر، که بسیار جای پرداختن و تحقیق دارد، می تواند اهمیت پس زمینه فرهنگی یک جامعه در دریافت مخاطب، هنگام روبرویی با اثر هنری را نشان بدهد.
۳- اهداف تحقیق
هدف کلی تحقیق بررسی تطبیقی مبانی پست مدرنیسم با نظریات هنری جان دیویی به طور اخص در باب تاثیر زمینه فرهنگی بر دریافت مخاطب اثر هنری و بیان نقاط مشترک و تشابهات بین تعاریف پست مدرنیسم با دیدگاه های جان دیویی است.
اهداف جزیی تر این تحقیق را نیز می توان آشنایی خواننده با تعاریف ارائه شده در تحقیق مانند پلورالیسم، التقاط گرایی، هویت، خرده فرهنگ ها، فراروایت ها، زمینه فرهنگی، پراگماتیسم و آشنایی با شخصیت جان دیویی فیلسوف قرن بیستم و جنبش پست مدرنیسم دانست.
۴- سوالات تحقیق
-
- نظریات هنری جان دیویی کدام است؟
-
- تعریف پست مدرنیسم در مورد تاثیر زمینه فرهنگی بر دریافت مخاطب هنر چگونه است؟
-
- نظریات هنری جان دیویی در مورد تاثیر زمینه فرهنگی بر دریافت مخاطب هنر چگونه است؟
-
- تشابهات مبانی پست مدرنیسم با نظریات هنری جان دیویی کدام است؟
۵- پیشینه تحقیق
در مورد پست مدرنیسم، به خصوص درباره تاثیرگذاری جنبش های دیگر بر آن و ارتباط آن با جنبش های همزمان و یا قبل آن و بیان نظریات اندیشمندان پست مدرنیسم و تاثیر نظریات این شخصیت ها، بر کار هنرمندان دیگر تحقیق صورت گرفته است که با توجه به نوپا بودن این جنبش در ایران، می توان امید به تحقیقات بیشتر نیز داشت.
در مورد جان دیویی به عنوان یک فیلسوف پراگماتیست و کسی که تحولاتی در مبحث آموزش و پرورش ایجاد کرده است، تحقیقاتی اندک در زمینه تعلیم و تربیت انجام شده است. ولی درباره نظریات هنری این اندیشمند فقط می توانم به پایان نامه کارشناسی ارشد آقای نادر شایگان فر در گروه فلسفه هنر اشاره کنم که به بررسی نظریات هنری جان دیویی و پاپ آرت پرداخته اند و بحث پیرامون تجربه در تفکرات جان دیویی و پاپ آرت که بیشتر دید فلسفی بر این پایان نامه حاکم است.
۶- موانع و محدودیت ها
از جمله محدودیت هایی که در این تحقیق با آن روبرو بودم:
-
- کمبود کارهای تحقیقاتی انجام شده مرتبط با موضوع پایان نامه
-
- نبودن مقالات ترجمه شده، بخصوص در ارتباط با نظریات هنری جان دیویی
-
- نبودن ترجمه کتاب های مرتبط با تحقیق از جان دیویی
-
- نبودن کتاب «هنر همچون تجربه» که محوریت این تحقیق را دارد در داخل کشور
-
- خرید کتاب های مورد نیاز از خارج کشور و ترجمه آن ها
که موارد یاد شده در بالا در ضمن ایجاد تشویش، باعث اتلاف وقت و هزینه می گردد. به امید آنکه دانشجویان آینده با این مشکلات برخورد نکنند.
۷- روش تحقیق و نگارش
روش تحقیق به صورت مطالعه کتابخانه ای بوده است. و در ارتباط با شیوه های سندآوری و آئین نگارش از کتاب زیر استفاده شده است:
- عباس حری و اعظم شاهبداغی، شیوه های استناد در نگارش های علمی، چاپ اول (تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، ۱۳۸۵).
