انتخاب ورودی­ ها باید به گونه ­ای باشد که مدهای مختلف حرکتی را فعال نماید. در این راستا مسیرهائی با سرعت و شتاب متغیر به شکل زیر انتخاب شده ­اند:
(۳-۷)
مسیرهای انتخابی همان مسیرهای پایدار طراحی شده ­اند که به دلیل پیچیدگی رابطه با دقت بالائی به وسیله­ توابع چندجمله­ای فیت زده شده ­اند. برای سایر مفاصل نیز توابعی چندجمله­ای به صورت مشابه انتخاب می­شوند. این مقادیر به صورت ورودی به توابع ماتریس­های جرمی، گرانش و ماتریس اجزای غیرخطی و کوریولیس داده می­شوند و بر اساس معادله­ حرکت مقداری عددی برای گشتاورها به دست می ­آید. همین ورودی­ ها به مدل ساخته شده در محیط Simulink نیز اعمال می­شوند. بلاک عملگر^[۸] در جعبه ابزار SimMechanics این امکان را به ما می­دهد که از میان دو گزینه­ی اعمال نیرو و اعمال مسیر مطلوب یکی را به دلخواه انتخاب کنیم. در اینجا اعمال مسیر مطلوب مورد نظر است. در فصل شبیه­سازی توضیحات بیشتری در مورد نحوه­ مدل­سازی به کمک جعبه ابزار SimMechanics خواهد آمد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۳-۴-۲- نتایج صحه­گذاری
به منظور ثبت میزان گشتاورهای لازم جهت طی نمودن مسیر مورد نظر، سنسور^[۹]هائی به هر مفصل متصل نموده­ایم. مقادیر خروجی از توابع حامل معادله­ حرکت با مقادیر خروجی سنسورها مقایسه می­ شود. نمودار (۳-۳-الف) میزان خطای موجود را نشان می­دهد. این میزان خطا در واقع و با توجه به پیچیدگی­ ترم­های مدل دینامیکی که به شدت غیرخطی است، صفر است. بنابراین می­توان گفت صحت مدل با دقت بالائی مورد تاًیید است. به عنوان نمونه میزان گشتاور مفصل مچ پای راست در شکل (۳-۳-ب)، شتاب در شکل (۳-۳-ج) و سرعت در شکل (۳-۳-د) آمده است. همچنین میزان گشتاور موجود در مفاصل ربات HRP جهت مقایسه در شکل (۳-۴) آمده است.

شکل (۳-۳-الف). خطای موجود در خروجی صحه گذاری شکل (۳-۳-ب). گشتاور عکس­العملی روی مچ پای راست

شکل (۳-۳- ج). شتاب زاویه­ای مفصل مچ پای راست شکل (۳-۳-د). سرعت زاویه­ای مفصل مچ پای راست
در صفحه بعد تصویری از محیط Simulink که در آن صحه­گذاری دینامیک انجام شده آمده است. مدل ربات در بالا و توابع حامل ماتریس­های جرمی گرانش و سرعت­ها در پائین آمده است.
فصل چهارم
طراحی شیوه ی حرکت پایدار ربات
۴-۱- مقدمه
در این پروژه، بهینه­سازی­ حرکت ربات با بهره گرفتن از الگوریتم ژنتیک انجام می­ شود. توضیحات مربوط به چگونگی و نحوه­ ورود الگوریتم ژنتیک به بحث، در بخش مربوط به طراحی مسیر آورده می­ شود. ابتدا به طور مختصر به روند کاربرد و اجزاء و مفاهیم پایه­ این الگوریتم می­پردازیم.
۴-۲- الگوریتم ژنتیک
الگوریتم ژنتیک، روشی برای جستجو و بهینه­سازی است که مبتنی بر احتمالات می­باشد. روش کار در الگوریتم ژنتیک از فرایند تکامل بیولوژیکی و انتخاب طبیعی در طبیعت الهام گرفته شده است. مفاهیم اولیه الگوریتم ژنتیک اولین بار توسط هلند^[۱۰] [۳۲] معرفی شده و پس از آن مقالات بسیاری در این زمینه ارائه شد. با پیشرفت کامپیوترها و افزایش سرعت آنها، امروزه استفاده از الگوریتم ژنتیک در مسائل مهندسی رواج یافته و مسائل پیچیده­ای توسط الگوریتم ژنتیک حل شده است. روش­های بهینه­سازی معمولاً به دو دسته کلی تقسیم می­شوند: روش­های مبتنی بر گرادیان و روش­های مستقل از گرادیان. در روش­های بهینه­سازی مبتنی بر گرادیان، برای بدست آوردن نقطه بهینه از مشتق یا گرادیان تابع نسبت به متغیرها استفاده می­ شود، لذا نیاز است که مشتق تابع هدف محاسبه شود. روش­های نیوتن، شیب نزولی و حداقل مربعات از این دست می­باشند. اما در روش­های مستقل از گرادیان به اطلاعات مربوط به مشتق یا گرادیان تابع هدف نیازی نیست و این روش­ها معمولاً با بهره گرفتن از ارزیابی مکرر تابع هدف، نقاط بهینه را می­یابند. الگوریتم ژنتیک و جستجوی تصادفی در زمره این روش­ها هستند.
در الگوریتم ژنتیک هر نقطه، که شامل متغیرهای مسأله در بازه مورد نظر است و می ­تواند یک جواب برای مسأله باشد، به صورت یک کد (معمولاً به صورت باینری) درمی­آید. به این عمل کدگذاری گفته می­ شود و هر یک از نقاط کدگذاری شده یک کروموزوم یا یک شخص نامیده می­ شود. هر کروموزوم شامل تمامی متغیرها یا پارامترهای مسأله بصورت کدگذاری ­شده می­باشد. هر یک از این متغیرهای کدگذاری­شده ژن نامیده می­ شود. در واقع در فرایند بهینه­سازی در الگوریتم ژنتیک، نقاط از فضای متغیرهای مسأله به فضای ژن­ها و کروموزوم­ها نگاشته می­شوند و عملیات روی این کروموزوم­ها انجام می­ شود. در پایان فرایند بهینه­سازی نقطۀ بهینۀ به دست آمده کدبرداری شده به فضای متغیرهای مسأله برگردانده می­ شود. برخلاف اکثر روش­های بهینه­سازی که کار را با یک نقطه آغاز می­ کنند در الگوریتم ژنتیک یک مجموعه از نقاط به عنوان شروع در نظر گرفته می­ شود و عملیات بر روی تمامی این نقاط بصورت موازی انجام می­ شود. به این مجموعه که شامل نقاطی در فضای جواب مسأله است، یک نسل گفته می­ شود. یعنی هر نسل شامل تعداد معینی از اشخاص یا کروموزوم­ها می­باشد. در طول فرایند بهینه­سازی در الگوریتم ژنتیک با بهره گرفتن از یک نسل و اعمال عملگرهای ژنتیکی، نسل بعدی تولید می­ شود و به همین دلیل معمولاً از الگوریتم ژنتیک به عنوان روش بهینه­سازی مبتنی بر نسل یاد می­ شود. برای شروع فرایند بهینه­سازی در الگوریتم ژنتیک به یک نسل اولیه نیاز است. این نسل اولیه معمولا به صورت تصادفی در بازه مورد نظر متغیرهای مسأله، با توزیع یکنواخت انتخاب می­ شود. چنانچه اطلاعاتی راجع به مسأله موجود باشد که به انتخاب اولیه جواب­ها کمک کند، بهتر است از این اطلاعات در تولید نسل اولیه استفاده کرد و به این ترتیب روند همگرایی الگوریتم ژنتیک را تسریع کرد. وقتی که نسل اولیه ایجاد شود برای تولید نسل بعدی نیاز است که عملکرد هر یک از اشخاص نسل کنونی ارزیابی شود. برای این کار از تابع شایستگی استفاده می­ شود. با بهره گرفتن از این تابع به هر نقطه یک مقدار شایستگی اختصاص داده می­ شود که عملکرد نقطه مورد نظر را نشان می­دهد. روند بهینه­سازی در الگوریتم ژنتیک بگونه­ای است که تابع شایستگی کلی در طول نسل­ها افزایش یابد. این کار با انتخاب اشخاص شایسته­تر در هر نسل و اعمال عملگرهای ژنتیکی، برای تولید نسل بعد صورت می­گیرد. اجزای اصلی الگوریتم ژنتیک در ادامه شرح داده می شود.
۴-۲-۱- کدگذاری
کدگذاری عبارت است از نگاشت نقاط از فضای پارامترها یا متغیرهای مسأله به فضای دیگری که قابل استفاده توسط الگوریتم ژنتیک باشد. معمول­ترین نوع کدگذاری استفاده از کدهای باینری می­باشد. برای مثال فرض کنید که نقطه (۹ ۶ ۱۱) یک نقطه در فضای پارامترهای مسأله باشد. با بهره گرفتن از کدگذاری باینری می­توان این نقطه را به صورت یک شخص یا کروموزوم به شکل زیر نمایش داد:
(۴-۲)
که در آن هر یک از متغیرها بصورت یک ژن متشکل از چهار بیت کدگذاری شده است. انواع دیگر کدگذاری نیز وجود دارد که از آن جمله می­توان به کدگذاری خاکستری و کدگذاری با بهره گرفتن از اعداد طبیعی و اعداد حقیقی اشاره کرد. کدگذاری با بهره گرفتن از اعداد حقیقی در بسیاری از مسائل مورد استفاده قرار گرفته است و مزایایی نیز نسبت به کدگذاری باینری دارد[۳۳].
۴-۲-۲- تابع شایستگی
برای ارزیابی هر نقطه یا شخص در فرایند بهینه­سازی با الگوریتم ژنتیک، از تابع شایستگی استفاده می­ شود. با بهره گرفتن از این تابع به هر نقطه یک مقدار شایستگی اختصاص داده می­ شود و در انتهای فرایند بهینه­سازی نقطه­ای که بیشترین مقدار شایستگی را داشته باشد به عنوان نقطۀ بهینه معرفی می­ شود. در واقع روند بهینه­سازی در الگوریتم ژنتیک مبتنی بر یک قاعده است: شایسته­ترین­ها باقی می­مانند، یعنی در یک نسل اشخاصی که شایستگی بیشتری داشته باشند برای زنده ماندن و نیز برای مشارکت در تولید نسل بعد از بخت بیشتری برخوردارند. روند کار در الگوریتم ژنتیک بصورتی است که شایستگی کلی از یک نسل به نسل بعد، افزایش یابد. هنگامی که هدف مسأله پیدا کردن ماکزیمم باشد تابع شایستگی همان تابع هدف است و زمانی که هدف پیدا­کردن مینیمم باشد، باید تابع شایستگی بصورتی تعریف شود که وقتی تابع هدف مینیمم است تابع شایستگی ماکزیمم باشد مثلاً می­توان تابع شایستگی را عکس تابع هدف در نظر گرفت.
۴-۲-۳- انتخاب
پس از ارزیابی اشخاص موجود در نسل حاضر، باید نسل جدیدی با بهره گرفتن از نسل حاضر تولید شود. انتخاب، مکانیزمی است که تعیین می­ کند کدامیک از اشخاص موجود در نسل حاضر باید برای تولید نسل بعد برگزیده شوند و یا اینکه هر یک از این اشخاص چه مقدار در تولید نسل بعد مؤثر باشند. این انتخاب با توجه به میزان شایستگی اشخاص موجود در نسل حاضر صورت می­گیرد و باید بگونه­ای باشد که اشخاص با شایستگی بیشتر نسبت به اشخاص با شایستگی کمتر شانس بیشتری برای مشارکت در، تولید نسل بعد داشته باشند[۳۴و ۳۵]. معمولاً انتخاب اشخاص برای تولید نسل بعد متناسب با مقدار شایستگی آنها صورت می­گیرد. معمول­ترین نوع این انتخاب­ها بگونه­ای است که احتمال انتخاب یک شخص برای مشارکت در تولید نسل بعد از رابطه زیر محاسبه می­ شود:
(۲-۴)
که در آن  نشان­دهنده شخص یا کروموزوم  ام،  تابع شایستگی و  تعداد اشخاص موجود در نسل می­باشد[۳۴].
۴-۲-۴- آمیزش
در فرایند تولید مثل، فرزندان خصوصیات ژنتیکی والدین خود را به ارث می­برند، بدین معنی که برخی خصوصیات بیولوژیکی فرزند شبیه خصوصیات بیولوژیکی پدر و برخی مانند خصوصیات بیولوژیکی مادر است. در الگوریتم ژنتیک، این فرایند توسط عملگر آمیزش شبیه­سازی می­ شود. آمیزش عبارتست از تبادل اطلاعات ژنتیکی بین دو کروموزوم انتخاب شده (والدین) و تولید دو کروموزوم جدید (فرزندان). این عملگر ابزاری قدرتمند است که با بهره گرفتن از آن می­توان اشخاصی با خصوصیات ژنتیکی جدید ایجاد کرد و گستردگی اطلاعات ژنتیکی را حفظ کرد. ویژگی مهم این عملگر این است که والدین با میزان شایستگی بالا می­توانند فرزندانی با همان میزان شایستگی و یا حتی میزان شایستگی بالاتر تولید کنند. این امر موجب می­ شود شایستگی کلی از نسلی به نسل بعد افزایش یابد. آمیزش معمولاً به کروموزوم­های انتخاب شده بصورت احتمالی اعمال می­ شود که میزان این احتمال، توسط نرخ آمیزش، تعیین می­ شود. برای اعمال عملگر آمیزش در الگوریتم ژنتیک، روش کار به این صورت است که کروموزوم­های انتخاب شده بطور تصادفی شکسته می­شوند و قسمت­ های مختلفشان با هم مبادله می­ شود. در ساده­ترین نوع آمیزش، دو کروموزوم از یک نقطه که بطور تصادفی انتخاب می­ شود (نقطۀ آمیزش)، به دو قسمت شکسته می­شوند و قسمت­هایشان را با هم مبادله می­ کنند. این نوع آمیزش که آمیزش تک نقطه­ای نامیده می­ شود، در شکل (۲-۱) نشان داده شده است:

شکل (۴-۱)- آمیزش تک نقطه­ای
چنانچه به جای یک نقطه، کروموزوم­ها از دو نقطه شکسته شوند آمیزش دونقطه­ای حاصل می­ شود.
۴-۲-۵- جهش
با بهره گرفتن از عملگر آمیزش اطلاعات ژنتیکی اشخاص موجود در نسل حاضر مبادله می­ شود، اما چنانچه نسل حاضر شامل تمام اطلاعات ژنتیکی لازم برای حل مسأله نباشد، عملگر آمیزش به جواب نهایی مسأله منجر نخواهد شد. لذا عملگر دیگری که جهش نام دارد معرفی شده است. جهش عبارتست از تغییر ژنتیکی در یک شخص، که بطور تصادفی و با احتمالی برابر نرخ (احتمال) جهش اتفاق می­افتد. در عالم واقع نیز جهش ژنتیکی به دلیل تأثیرات محیطی، مانند رادیواکتیو، در یک فرد اتفاق می­افتد. در الگوریتم ژنتیک عملگر جهش معمولا با تغییر یک بیت، که بصورت تصادفی از یک کروموزوم انتخاب می­ شود، اعمال می­ شود (شکل (۴-۲)).

شکل (۴-۲)- جهش تک نقطه­ای
تاثیر مثبت عملگر جهش این است که گستردگی ژنتیکی حفظ می­ شود و مانع از گیر افتادن در نقاط بهینه محلی می­ شود.
۴-۲-۶ روند بهینه­سازی با الگوریتم ژنتیک
تا اینجا به شرح مهمترین اجزاء الگوریتم ژنتیک پرداخته شد و حالا می­توان روند کلی بهینه­سازی با الگوریتم ژنتیک را توضیح داد. الگوریتم ژنتیک یک الگوریتم تکراری است که می­توان آن را به صورت زیر فرمول­بندی کرد:
۱- ایجاد نسل اولیه
۲- محاسبه مقادیر شایستگی برای هر یک از اشخاص نسل حاضر
۳- انتخاب اشخاص شایسته برای تولید نسل بعد
۴- اعمال عملگر آمیزش
۵- اعمال عملگر جهش
۶- تولید نسل جدید
۷- تکرار مراحل دو تا شش تا زمانی که شرط اتمام حلقه ارضاء شود.
شرط اتمام حلقه معمولاً حداکثر تعداد نسل­ها در نظر گرفته می­ شود، هر چند که می­توان میزان تغییرات همگرایی جواب را نیز به عنوان شرط اتمام حلقه در نظر گرفت. فلوچارت الگوریتم ژنتیک در شکل (۴-۳) مشاهده می شود. با توجه به مطالب گفته شده ملاحظه می­ شود که الگوریتم ژنتیک روشی کاملاً متفاوت با روش­های مرسوم بهینه­سازی است. این روش نقاط قوت و ضعفی دارد که هنگام استفاده از آن باید مورد توجه قرار گیرند. خصوصیات الگوریتم ژنتیک را می­توان به صورت زیر خلاصه کرد[۳۳ و ۳۵ و ۳۶]:

شکل (۴-۳)­- روند بهینه­سازی با الگوریتم ژنتیک
- الگوریتم ژنتیک به اطلاعات مربوط به مشتق یا گرادیان نیازی ندارد و فقط از تابع هدف و تابع شایستگی برای تعیین مسیر جستجو استفاده می­ کند.
- الگوریتم ژنتیک بر روی تعدادی (نسلی) از نقاط به صورت موازی عمل می­ کند، نه بر روی یک نقطه منفرد.
- در الگوریتم ژنتیک عملیات روی کدها انجام می­ شود نه روی خود پارامترها.

الف
معاونت پژوهش و فناوری
به نام خدا
منشور اخلاق پژوهش
با یاری از خداوند سبحان و اعتقاد به اینکه عالم محضر خداست و همواره ناظر بر اعمال انسان و به منظور پاس داشت مقام بلند دانش و پژوهش و نظر به اهمیت جایگاه دانشگاه در اعتلای فرهنگ و تمدن بشری، ما دانشجویان و اعضاءهیات علمی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی متعهد می گردیم اصول زیر را در انجام فعالیت های پژوهشی مد نظر قرار داده و از آن تخطی نکنیم :
۱-اصل برائت : التزام به برائت جویی از هر گونه رفتار غیر حرفه ای و اعلام موضع نسبت به کسانی که حوزه علم و پژوهش را به شائبه های غیر علمی می آلایند.
۲-اصل رعایت انصاف و امانت :تعهد به اجتناب از هر گونه جانب داری غیر علمی و حفاظت از اموال ،تجهیزات و منابع در اختیار.
۳-اصل ترویج :تعهد به رواج دانش و اشاعه نتایج تحقیقات و انتقال آن به همکاران علمی و دانشجویان به غیر از مواردی که منع قانونی دارد.
۴-اصل احترام :تعهد به رعایت حریم ها و حرمت ها در انجام تحقیقات و رعایت جانب نقد و خودداری از هر گونه حرمت شکنی .
۵-اصل رعایت حقوق :التزام به رعایت کامل حقوق پژوهشگران و پژوهیدگان (انسان ،حیوان و نبات )و سایر صاحبان حق.
۶-اصل رازداری :تعهد به صیانت از اسرار و اطلاعات محرمانه افراد،سازمان ها و کشور و کلیه افراد و نهادهای مرتبط با تحقیق.
۷-اصل حقیقت جویی :تلاش در راستای پی جویی حقیقت و وفاداری به آن و دوری از هرگونه پنهان سازی حقیقت.
۸-اصل مالکیت مادی و معنوی :تعهد به رعایت کامل حقوق مادی و معنوی دانشگاه و کلیه همکاران پژوهش.
۹-اصل منافع ملی :تعهد به رعایت مصالح ملی و در نظرداشتن پیشبرد و توسعه کشور در کلیه مراحل پژوهش .
دانشگاه آزاد اسلامی
واحد علوم و تحقیقات کرمان
تعهدنامه اصالت پایان نامه
اینجانب ابراهیم مددی زاده دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته در رشته حسابداری که در تاریخ ۱۳/۶/۱۳۹۲ از پایان نامه خود تحت عنوان «بررسی رابطه ساختار مالکیت و نگهداری موجودی های نقدی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران» با کسب نمره ۲۵/۱۸ و درجه عالی دفاع نموده ام بدینوسیله متعهد می شوم:
این پایان نامه حاصل تحقیق و پژوهش انجام شده توسط اینجانب بوده و در مواردی که از دستاوردهای علمی و پژوهشی دیگران (اعم از پایان نامه، کتاب، مقاله و …) استفاده نموده ام، مطابق ضوابط و رودیه موجود، نام منبع مورد استفاده و سایر مشخصات آن را در فهرست مربوطه ذکر و درج کرده ام.
این پایان نامه قبلاً برای دریافت هیچ مدرک تحصیلی (هم سطح، پایین تر یا بالاتر) در سایر دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی ارائه نشده است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

چنانچه بعد از فراغت از تحصیل، قصد استفاده و هر گونه بهره برداری اعم از چاپ کتاب، ثبت اختراع و … از این پایان نامه داشته باشم، از حوزه معاونت پژوهشی واحد مجوزهای مربوطه را اخذ نمایم.
چنانچه در هر مقطع زمانی خلاف موارد فوق ثابت شود، عواقب ناشی از آن را می پذیرم و واحد دانشگاهی مجاز است با اینجانب مطابق ضوابط و مقررات رفتار نموده و در صورت ابطال مدرک تحصیلی ام هیچگونه ادعایی نخواهم داشت.
نام و نام خانوادگی:
ابراهیم مددی زاده
تاریخ، امضاء:
دانشگاه آزاد اسلامی
واحد علوم و تحقیقات کرمان
دانشکده علوم انسانی، گروه حسابداری
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته حسابداری (M.A)
عنوان:
بررسی رابطه ساختار مالکیت و نگهداری موجودی های نقدی در شرکت های پذیرفته
شده در بورس اوراق بهادار تهران
استاد راهنما:
دکتر امید پورحیدری
استاد مشاور:
دکتر مهدی بهار مقدم
نگارش:
ابراهیم مددی زاده
تابستان ۱۳۹۲
سپاس و تقدیر از
استاد ارجمند جناب آقای دکتر امید پور حیدری که اندیشمندانه و با صبر و بزرگواری مرا در انجام این پژوهش مساعدت نمودند، و استاد گرامی جناب آقای دکترمهدی بهارمقدم که با رهنمودها و نظرات عالمانه خویش، انجام این دشوار را ممکن ساختند، همچنین استاد محترم جناب آقای دکتر احمد خدامی پور که مسئولیت نظارت و داوری این پژوهش را بر عهده داشتند.
بی‌شک افتخار شاگردی این بزرگواران برای همیشه برایم به یادگار خواهد ماند.
تقدیم به
ای پدر از تو هر چه می گویم باز هم کم می آورم
خورشیدی شدی و از روشنایی ات جان گرفتم و در ناامیدی ها نازم را
کشیدی و لبریزم کردی از شوق
اکنون حاصل دستان خسته ات رمز موفقیتم شد
و ای کاش امروز در کنارم بودی
تقدیم به روح پرفتوح پدر بزرگوارم.

ضریب تعیین تعدیل شده: ۸۶۸/۰ آماره F چاو: ۲۴۱/۸
آماره دوربین واتسون: ۲۰۴/۲ سطح معنی داری F چاو: ۰۰۰/۰
آماره F: 299/142 آماره هاسمن: ۴۳۳/۴۴
سطح معنی داری آماره F: 000/0 سطح معنی داری هاسمن: ۰۰۰/۰

ب) آزمون های تشخیص مدل
جهت برازش مدل رگرسیونی، ابتدا از طریق آزمون های آماری، مدل رگرسیونی مناسب تشخیص داده می شود. بدین منظور از آزمونهای آزمون چاو استفاده می شود. آزمون چاو کمک می کند تا بین روش ترکیبی(Pooled) و روش پانل(panel) بهترین روش تخمین را انتخاب نمود. بدین ترتیب، ابتدا مدل رگرسیونی مبتنی بر روش ترکیبی، پردازش داده شد و سپس آزمون چاو بر روی رگرسیون برازش شده اجرا گردید. فرضیه های آماری مربوط به این آزمون بصورت ذیل می باشد.
H0 :روش رگرسیون، ترکیبی است.
H1: روش رگرسیون، پانل است.
با توجه به اینکه سطح معناداری آزمون چاو کمتر از سطح خطا(۰۵/۰) می باشد؛ فرضیه H0 فوق، رد می شود.بر این اساس، استفاده از روش پانل جهت برازش مدل رگرسیونی آزمون فرضیات، توصیه می شود. در مدل های مبتنی بر داده های پانل، لازم است روش تخمین مبتنی بر تصادفی بودن و یا ثابت بود اثرات، مورد آزمون قرار گیرد و مناسب ترین روش، برای پردازش مدل، انتخاب شود. در این راستا، ابتدا مدل رگرسیونی، مبتنی بر اثرات تصادفی پردازش داده شده و سپس،از طریق آزمون هاسمن مناسب بودن روش اعمال شده، بررسی می شود. فرضیه های آماری مربوط به آزمون هاسمن بصورت ذیل می باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

H0 : رگرسیون مبتنی بر اثرات تصادفی است.
H1: رگرسیون مبتنی بر اثرات ثابت است.
بر اساس یافته ها، سطح معناداری آزمون هاسمن پایین تر از ۰۵/۰ است، بنابراین، استفاده از روش اثرات ثابت جهت پردازش مدل رگرسیونی توصیه می شود.
ج) تحلیل اعتبار معادله برآوردی
نتایج تحلیل آماری در خصوص اعتبار الگوی رگرسیونی در بخش دوم جدول فوق آمده است. ضرایب تعیین مدلهای رگرسیونی، ۲۴۶/۰ و ۸۶۸/۰ می باشد و حاکی از این که این مدل توانسته است ۶/۲۴ و ۸/۸۶ درصد از تغییرات فاصله مالیاتی شرکتهای نمونه آماری را از طریق متغیرهای مستقل و کنترلی تبیین نماید. همچنین، نتایج نشان می دهد که آماره دوربین واتسون بین ۵/۱ تا ۵/۲ بوده و بنابراین، بین خطاهای الگوی رگرسیونی خود همبستگی شدیدی وجود ندارد و فقدان خود همبستگی بین خطاها، بعنوان یکی از فرضهای اساسی رگرسیون در خصوص مدل برازش شده، پذیرفته می شود. نتایج تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA)، که براساس آماره F درخصوص آن تصمیم گیری می شود؛ برای الگوهای پردازش داده شده در آزمون فرضیه اول در دو ستون آخر جدول ۴-۱۱ آمده است. فرضیه های آماری مربوط به تحلیل آماره F بصورت ذیل می باشد.
H0: βi=0 الگوی رگرسیونی معنی دار نیست
H1: βi≠۰ الگوی رگرسیونی معنی دار است
سطح معنی داری آماره F برای مدل کمتر از سطح خطای آزمون(۰۵/۰=α ) است و درنتیجه فرض H0 فوق رد می شود و رگرسیون برآورد شده به لحاظ آماری معنی دار و روابط بین متغیرهای تحقیق، خطی می باشد.
د) تحلیل روابط بین متغیرها
با توجه به یافته های ارائه شده در جدول فوق، سطح معناداری هر دو ضریب برآورد شده برای متغیرهای IIQ1*Unser و IIQ2*Unser که ارتباط بین معیارهای گزارشگری مالی و عدم اطمینان با فاصله مالیاتی شرکتهای نمونه آماری را نشان می دهد؛ بالاتر از ۰۵/۰ است و حاکی از فقدان ارتباط بین این متغیرها می باشد و با ادعای مطرح شده در فرضیه سوم تحقیق، مغایر است.
همچنین در حالتی که متغیر وابسته TAXA(2) است، ضریب برآورد شده برای متغیر IIQ1*Unser که ارتباط بین سرعت اعلان سود و عدم اطمینان با فاصله مالیاتی شرکتهای نمونه آماری را نشان می دهد؛ برابر با ۴۲۱/۲و با سطح معناداری ۰۰۰/۰ است که کمتر از ۰۵/۰ است و حاکی از وجود ارتباط مستقیم و معنادار بین متغیرهای مذکور است. همچنین، ضریب برآورد شده برای متغیر IIQ2*Unser که ارتباط بین دقت پیش بینی سود و عدم اطمینان با فاصله مالیاتی شرکتهای نمونه آماری را نشان می دهد؛ برابر با ۰۲۱/۰ و با سطح معناداری ۰۰۰/۰ است که کمتر از ۰۵/ ۰ و حاکی از وجود ارتباط مستقیم و معنادار بین متغیرهای مذکور است. این یافته ها با ادعای مطرح شده در فرضیه سوم تحقیق، مطابق می باشند.
۸-۴) خلاصه فصل
هدف اساسی تحقیق حاضر بررسی رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی با فاصله مالیاتی شرکتها می باشد. مطابق با هدف مذکور، ۳ فرضیه مطرح شد که در فصل حاضر، مورد تجزیه و تحقیق آماری قرار گرفتند. جامعه آماری تحقیق، شامل ۱۴۹ شرکت است که از ۱۳ گروه صنعتی می باشند. نمونه آماری تحقیق ۱۰۵ پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار تهران می باشند که داده های آنها برای یک دوره ۵ ساله مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.
مدل تحقیق حاضر از تحقیق گالمور و لابرو(۲۰۱۴) اقتباس شده است که در آن، فاصله مالیاتی، به عنوان متغیر وابسته و تابعی از متغیرهای مستقل می باشد. با توجه به اینکه برای محاسبه متغیر وابسته (فاصله مالیاتی)، از دو معیار استفاده شده است؛ جهت آزمون هر فرضیه، دو مدل رگرسیونی پردازش داده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون های توصیفی و استنباطی استفاده شد. توصیف نمونه آماری، تکنیکی است که به بررسی شاخصهای مرکزی و پراکندگی داده های تحقیق می پردازد. در بخش آمار استنباطی، ارتباط بین متغیرها از طریق روابط رگرسیونی بررسی شد. در این راستا، ابتدا به تحلیل پیش فرض های رگرسیون، پرداخته شد. جهت بررسی نرمال بودن داده ها از جارکو-برا استفاده شد. بررسی نرمال بودن متغیر(های) وابسته نشان داد که متغیرهای وابسته تحقیق از توزیع نرمال پیروی نمی کنند. برای نرمال سازی داده ها از لگاریتم طبیعی داده ها (Ln) بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از جارکو-برا بعد از فرایند نرمال سازی، حاکی از نرمال بودن متغیرهای وابسته بوده است. همچنین، معیارهای به سمت یک میل کردن ضریب تعیین، استقلال خطی X ها یا متغیرهای مستقل(ماتریس همبستگی متغیرهای تحقیق)، عدم خود همبستگی باقیمانده ها و نرمال بودن باقیمانده ها نیز آزمون شدند و نتایج حاصل از آنها حاکی از مطلوب بودن رابطه های رگرسیونی برازش شده بوده است.
جهت برازش هر مدل رگرسیونی، ابتدا از طریق آزمون های آماری، مدل رگرسیونی مناسب تشخیص داده شد. بدین منظور از آزمونهای آزمون چاو استفاده می شود. آزمون چاو کمک می کند تا بین روش ترکیبی(Pooled) و روش پانل(panel) بهترین روش تخمین را انتخاب نمود. بدین ترتیب، ابتدا مدل رگرسیونی مبتنی بر روش ترکیبی، پردازش داده شد و سپس آزمون چاو بر روی رگرسیون برازش شده اجرا گردید. با توجه به اینکه سطح معناداری آزمون چاو برای همه رابطه ها، کمتر از سطح خطا(۰۵/۰) می باشد؛ استفاده از روش پانل جهت برازش روابط رگرسیونی آزمون فرضیات، توصیه شده است. در مدل های مبتنی بر داده های پانل، لازم است روش تخمین مبتنی بر تصادفی بودن و یا ثابت بود اثرات، مورد آزمون قرار گیرد و مناسب ترین روش، برای برازش مدل، انتخاب شود. در این راستا، ابتدا مدل رگرسیونی، مبتنی بر اثرات تصادفی پردازش داده شده و سپس،از طریق آزمون هاسمن مناسب بودن روش اعمال شده، بررسی شد. بر اساس یافته ها، سطح معناداری آزمون هاسمن برای همه روابط، پایین تر از ۰۵/۰ است، بنابراین، استفاده از روش اثرات ثابت جهت پردازش مدل رگرسیونی توصیه شده است.
فصل پنجم
تلخیص، نتیجه گیری و پیشنهادها
۱-۵) مقدمه
فاصله مالیاتی عبارت از قصور مؤدی نسبت به انجام تعهدات مالیاتی از روی عمد و یا غیر عمد است. فاصله از قوانین مالیاتی به شکل های متفاوتی صورت می گیرد. ممکن است اجتناب، عمدی باشد که مؤدی تعمداً قوانین و مقررات مالیاتی را به نفع خودش تفسیر می نماید، و یا فاصله غیرعمدی باشد که ممکن است در نتیجه نادیده گرفتن و یا اشتباه در اعمال قوانین مالیاتی صورت گیرد. هرگونه عمل غیر عمد توسط مؤدی مالیاتی، بدون اجبار تلقی می شود و در صورتی که نتایج اظهارنامه و گزارش سود مشمول مالیات منجر به هیچ گونه پرداخت مالیات نشود، از آن به عنوان فرار از مالیات یاد می شود(تیموتی و چی کان، ۲۰۱۰).
کیفیت در گزارشگری مالی یک عامل مهم در تئوری نمایندگی مبتنی بر ارتباط شرکت با گروه های خارج از شرکت است و مطابق با شواهد تجربی، ممکن است که برخی از تعارض های نمایندگی در شرکتها را کاهش دهد. شواهد نظری و تجربی حاکی از این می باشند که عدم مبادله کامل اطلاعات و نبودن سیستم نظارت و پیگیری در اخذ مالیات، یکی از مهمترین عوامل موثر بر فاصله مالیاتی است. در تحقیق حاضر، کیفیت گزارشگری مالی به عنوان عاملی که ممکن است، رفتار مالیاتی شرکتها را تحت تاثیر قرار دهد؛ موردنظر قرار گرفته است و به طور بالقوه، بر نقش آن در رابطه با حفظ منافع دولت در شرکتهای سهامی تمرکز شده است.
به طورکلی، هدف اساسی تحقیق حاضر بررسی رابطه بین کیفیت گزارشگری مالی با فاصله مالیاتی شرکتها می باشد. در این راستا، یک فرضیه اصلی و ۳ فرضیه فرعی مطرح شد که در فصل قبل مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. در این فصل نتایج حاصل از آزمون فرضیات تحقیق ارائه و نتایج مزبور براساس مبانی نظری تحیقق تشریح و تفسیر می شوند. همچنین، این یافته ها با نتایج تحقیقات پیشین مقایسه می شوند. در پایان فصل، پیشنهادهای کاربردی با توجه به یافته های تحقیق و نیز پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی مرتبط ارائه شده است.
۲-۵) خلاصه ای از یافته های تحقیق
یکی از مهمترین گروه های ذینفع در واحدهای اقتصادی، دولت می باشد. دولت، از طریق اخذ مالیات در منافع این واحدها، سهیم است. گالمور و لابرو(۲۰۱۴)، استدلال نمودند که بخش عمده ای از مدیریت سود شرکتها در راستای کاهش هزینه مالیات و یا در اصطلاح فاصله مالیاتی می باشد که منافع دولت در واحدهای اقتصادی را به طور بالقوه، به خطر می اندازد. چنین شرایطی ناشی از عدم تقارن اطلاعاتی بین مدیران شرکتها و ممیزان مالیاتی می باشد که به عنوان یک تعارض نمایندگی تلقی می شود. استدلال می شود که کیفیت گزارشگری مالی از دو جنبه بر رفتارهای مالیاتی شرکتها تاثیرگذار باشد. اول، شرکتهایی که اطلاعات مالی با کیفیتی را افشا می کنند، کمتر متمایل به گزارشگری خلاف واقع هستند و در این قبیل شرکتها، منافع گروه های ذینفع، بیشتر حفاظت می شود. دوم، کیفیت ارقام مالی، به ممیزان مالیاتی این امکان را می دهد که درآمد مشمول مالیات را به طور صحیح تعیین نموده و از این طریق، حقوق دولتی را به نحو مناسب از واحدهای اقتصادی مطالبه و وصول نمایند(گالمور و لابرو، ۲۰۱۴).
با توجه به مباحث فوق، مساله اساسی تحقیق حاضر، وجود ابهام در نقش کیفیت گزارشگری مالی در رفتارهای مالیاتی شرکتها می باشد. به عبارت دیگر، تاثیر گزارشگری مالی به عنوان یکی از مکانیسم های نظارتی در شرکتها در حفظ حقوق دولت در واحدهای اقتصادی مبهم می باشد که تحقیق حاضر، سعی در روشن نمودن و تبیین آن داشته است. با توجه به مباحث فوق در تحقیق حاضر، یک فرضیه اصلی و ۳ فرضیه فرعی مطرح شد که در فصل قبل مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نمونه آماری تحقیق شامل ۱۰۵ شرکت پذیرفته شده در بورس است که داده های آنها در طول ۵ سال(۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲)، بعنوان دوره آزمون، مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج حاصل آزمون فرضیات به صورت خلاصه در جدول زیر ارائه شده است.
جدول ۱-۵ : خلاصه نتایج حاصل از آزمون فرضیات

خلاصه فرضیه

نتیجه

بین کیفیت گزارشگری مالی با فاصله مالیاتی شرکتها رابطه معکوس وجود دارد.

*مرحله اول، فاقد قابلیت: در این مرحله شرکت فاقد وب سایت است و به وب سایت سایر شرکت ها هم دسترسی وجود ندارد . در این سطح اطلاعات و اسناد و مدارک به صورت غیرالکترونیکی و به شکل دستی یا با بهره گرفتن از ابزارهایی مانند تلفن و فاکس بین سازمان ها مبادله می شود.
*مرحله دوم، دسترسی: در این سطح هنوز شرکت فاقد وب سایت است، ولی به وب سایت سایر سازمان ها دسترسی دارد.در این سطح هنوز اطلاعات و اسناد و مدارک به صورت غیرالکترونیکی مبادله می شود.
*مرحله سوم، ایستا: در این سطح سازمان دارای وب سایت می شود و اطلاعات به صورت الکترونیکی بین سازمان ها مبادله می شود. ولی هنوز هم اسناد و مدارک مانند مراحل قبلی به صورت غیرالکترونیکی مبادله می شود.
*مرحله چهارم، تعاملی: در این سطح مبادله اطلاعات حالت فعال تری پیدا می کند، و فرم ها به صورت الکترونیکی تکمیل می شوند. ولی در این سطح نیز مبادله اسناد و مدارک همانند مراحل قبلی، به صورت غیرالکترونیکی است. البته ممکن است که اسناد و مدارک بسیار محدودی به صورت الکترونیکی و یک طرفه مبادله شوند.
*مرحله پنجم، مبادله ای: در این سطح مبادله اطلاعات شکل کامل تر و فعال تری پیدا می کند و امکان مبادله الکترونیکی اسناد و مدارک نیز فراهم می شود. ولی با توجه به این که سطح مبادله ای، اولین سطح مبادله الکترونیکی اسناد و مدارک است، ممکن است این مبادله به صورت کامل نباشد یا در صورت کامل بودن فقط بین دو سازمان مبادله شود و از یک پارچگی لازم برخوردار نباشد. در این مرحله سفارشات و پرداخت ها به صورت باز صورت می پذیرد.در این مرحله انتقال وجوه مالی نیز به صورت الکترونیکی امکان پذیر می شود.
*مرحله ششم، یک پارچه: سطح یک پارچه، سطح مطلوب بلوغ مبادله الکترونیکی اطلاعات، اسناد و مدارک است. پیشرفتی که در این سطح نسبت به سطح قبلی روی می دهد، این امکان را فراهم می آورد که اطلاعات، اسناد و مدارک نه تنها بین دو سازمان بلکه به صورت یک پارچه بین تمام سازمان های مرتبط مبادله شود. در این سطح جریان کار بین سازمان ها به صورت یک پارچه و منسجم می شود.
۲-۵-۹ الگوی دموکراسی الکترونیکی
ویلیامسون^[۴۷] در سال ٢٠٠٣ یک مدل پنج بعدی برای بلوغ الکترونیکی جامعه ارائه داده است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

این مدل یک مدل غیرخطی است که می تواند برای ارزیابی توانایی و وضعیت بلوغ فناوری در جامعه مورد استفاده قرار گیرد. این مراحل عبارتند از: (ویلیامسون، ۲۰۰۳) .
١. دسترسی ،
٢. سواد ،
٣. محتوا ،

4. 4. خلق نمودن و

۵. تسهیم و انتشار
۲-۵-۱۰ الگوی بلوغ دو بعدی
مدل ارائه شده توسط فریدون قاسم زاده، ا ز ترکیب دو مدل سازمان ملل متحد برای بلوغ تجارت الکترونیکی و مدل میسرا و دینگرا برای بلوغ دولت الکترونیکی توسعه یافته است .
مدل سازمان ملل متحد دارای دید کاربردی و مدل میسرا و دینگرا دارای دید سازمانی است. پس مدل دوبعدی قاسم زاده هر دو نگرش کاربرد و سازمان ر ا مورد توجه قرار می دهد. این مدل به مدیران کمک می کند تا موقعیت فعلی تجارت الکترونیکی سازمان خود را از دو دیدگاه کاربردی و سازمانی مشخص کرده و بر این مبنا برای بهبود آن در آینده برنامه ریزی کنند (قاسم زاده ، ۱۳۸۴). شکل(۲-۲) مراحل مختلف مدل های یازده گانه بلوغ تجارت و دولت الکترونیک را نشان می دهد.
جدول(۲-۲) مراحل مختلف مدل های یازده گانه بلوغ تجارت و دولت الکترونیک

قرارداد در 27 ماده تنظیم شد. مهم‌ترین مواد امتیاز قرارداد نفتی1933 برداشتن حق غیر انحصاری حمل و نقل نفت و تصفیه آن، کاهش حوزه عملیاتی کمپانی تا سال 1938 به یکصد هزار میل زمین به انتخاب کمپانی، در اختیار قراردادن مجانی زمین‌های مورد نیاز کمپانی از طرف دولت و در صورت داشتن مالک خصوصی خرید منصفانه آن از مالک، توسعه خط راه آهن، تلفن، تلگراف و بی‌سیم مورد نیاز کمپانی، عدم پرداخت حقوق گمرگی و مالیات، برخورداری از حق بررسی عملیات فنی در هر زمان به دولت ایران، حضور نماینده ایران با برخورداری از حق رأی در تمام جلسه‌های کمپانی، قراردادن یک دفتر فروش سهام در تهران، عدم تبدیل عواید فروش کمپانی به پول، مشخص بودن قیمت فروش نفت کمپانی به دولت ایران و روشن کردن چگونگی حل اختلاف میان دولت ایران و کمپانی بود. همانطور که از مفاد قرارداد های جدید نفتی ایران و انگلیس مشخص است، انگلستان بخش های وسیعی از عملیات اکتشاف و تاسیس نفت را از دست داد، از سویی دیگر، با بالارفتن قیمت نفت و نیز حق السهم جدید ایران از درآمد های نفتی، رضاشاه که در ابتدای سلطنتش کاملا مسائل اقتصادی و نفتی بریتانیا را پوشش می داد، به مخالفی جدی برای استعمار انگلستان مبدل شد. شاید بتوان یکی از دلایل عمده ای که متفقین و در راس آنان انگلستان را در برکناری و تبعید رضاشاه در شهریور 1320 تحریک نمود، علاوه بر گرایشات نازیستی رضاشاه، کوتاه نمودن ید استعماری انگلستان را از منابع نفتی- اقتصادی ایران قلمداد کرد. لذا در روند بررسی رویدادهای نفتی ایران در عصر پهلوی اول، اصول جامعیت و استقرا (از اصول روش تاریخی) را می توان کاملا در تبیین هرچه علمی تر مباحث بحران سازی بریتانیا به شمار آورد چرا که با بررسی جز به جز و دقیق رویدادها در مسئله نفت، شناخت شناسی هرچه بهتر بحران نفتی مذکور با وضوح بهتر و بیشتری صورت می گیرد.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

بند3- حکومت رضاشاه دستاویز انگلستان در برابر هجمه کمونیسم:
یکی دیگر از ابزارهایی که بریتانیا همواره جهت مداخله در ایران و بحران سازی سیاسی متمسک آن می شد، مقابله با تهاجم کمونیسم در ایران بود. واقعیت این است که بریتانیا هیچ گاه از دیر باز حضور یک قدرت را در نواحی شمالی ایران بر نمی تافت. درواقع سابقه رقابت بریتانیا و روسیه(روس های تزاری، شوروی کمونیستی و حتی زمان کنونی فدراسیون روسیه) قدمتی طولانی دارد. رقابت انگلستان و روسیه در ایران که همواره از گذشته های دور وجود داشته است، با توسعه روسیه در آسیای مرکزی به نقطه اوج خود رسید اهداف روسیه تزاری نظیر دستیابی به آب های آزاد خلیج فارس، دست اندازی به قلب امپراتوری بریتانیا یعنی هندوستان موجب برانگیخته شدن مبارزه شدید بریتانیا می شد، لذا دخالت های مستقیم و غیر مستقیم در ایران به بهانه های مختلف جهت مقابله با روسیه تزاری و بعدها شوروی کمونیستی به نوعی گریزناپذیر جلوه داده می شد(بهرام نوازنی،1388: 1) که می توان با بهره گرفتن از جامعه شناسی تاریخی در بعد خارجی ، اقدامات انگلستان در این خصوص را توجیه نمود.
از نظر جغرافیایی، ایران در جنوب شوروی و در سر راه انگلیسی به خلیج فارس و اقیانوس هند قرار دارد. ایران سر راه هندوستان، بزرگترین و زرخیزترین مستعمره بریتانیا قرار داشت. سرازیر شدن نیروهای سرخ به سوی جنوب غرب یا شرق فاجعه­ای جبران­ناپذیر بود. منافع انگلستان ایجاب می­کرد در ایران هسته یک قدرت مرکزی نیرومند تکوین یابد تا مانع تحریکات و دسیسه های بلشویسم برسر راه مستعمرات انگلستان شود(معتضد،1377: 151-153). تا پیش از سال 1917 کلیه اقداماتی که از سوی یکی از این دو ابر قدرت استعماری در ایران صورت می گرفت باید هماهنگی و رضایت تقریبی طرف مقابل را به همراه می داشت. به عنوان مثال اگر روس ها نیروی قزاق را تحت نفوذ خود داشتند انگلیسی ها هم نیروی پلیس جنوب را ایجاد کردند. در مقابل اعطای امتیاز بانک شاهنشاهی، بانک استقراضی روس تاسیس شد و یا از همه مهم تر کشور ایران در جهت منافع آنها در مناطق نفوذ این دو قدرت استعماری تقسیم شده بود. اما پس از انقلاب کمونیستی 1917 و ادعاهای اولیه سران دولت جدید مبنی بر مبارزه با امپریالیسم و حمایت از خلق های زحمتکش در جهان، انگلستان در ابتدا خود را در ایران بی رقیب احساس می کرد ولی پس از گذشت مدت اندکی و شکستن قدرت های اروپایی در سرنگون کردن حکومت شورایی در روسیه به وسیله حمایت از مخالفان آن، انگلستان متوجه خطرات این همسایه شمالی ایران برای منافع خود در جنوب ایران و به طور کلی در همه سرزمین هایی که توسط آنها استثمار می شد گردید. سران دولت جدید به منظور افشاگری سیاست های دول استعمارگر جهان از جمله رژیم سابق تزاری و یا انگلستان در سرزمین های دیگر، قراردادهای محرمانه استعماری بین روسیه تزاری با سیار دول جهان مانند قرارداد 1915 را علنی و افشا کردند که این امر به همراه بیانیه های جذاب سران رژیم جدید مبنی بر حمایت ازهمه زحمتکشان و مظلومان جهان سبب استقبال مردم ستمدیده جهان به خصوص مردم ایران از ایدئولوژی کمونیسم شده بود به خصوص که هنوز ماهیت رژیم جدید و تضادهایی که بعدها این رژیم جدید با مذهب پیدا کرده برای مردم ایران آشکار نشده بود.
در واقع، شوروی که از همان ابتدای انقلاب خواهان صدور بلشویسم به شرق (مانند ایران) بود، در آغاز کار جهت جلب توجه ایرانیان به کمونیسم اعلام نمودند که دولت جدید روسیه در راستای اصل عدم مداخله در امور داخلی دیگر کشورها، آماده مذاکره با دولت ایران است^[35] مردم ایران که از ظلم و تعدی دول استعماری به حقوق خود خسته شده بودند دولت شوروی را حامی ملل مظلوم جهان می پنداشتند به نحوی که مامور سیاسی موقت دولت شوروی در تهران می نویسد تهران براثر تظاهرات و مسرت عمومی واقعا تکان خورده است. آنها حتی در کوچه و خیابان مرا با کف زدن استقبال می کنند(گروه جامی، 1357 :47 ). از سویی دیگر، بریتانیا که به شدت احساس خطر نموده بود، نتوانست اوضاع جاری را تحمل نماید، خصوصا این که همزمان با گرایشات بیشتر کشورهای منطقه به آموزه های کمونیستی، شورش های ضدانگلیسی نیز در مناطق شمالی ایران نظیر تاشکند، خراسان و سیستان صورت گرفت و شرایط بریتانیا را درایران بحرانی تر نمود( Fatemi, 1953: 41-74) .
بند4- جنگ جهانی دوم، از پایان ماموریت های انگلیسی رضاشاه در ایران تا بازخورد حضور نیروهای ارتش بریتانیا در ایران:
ماخودمان او را آوردیم و خودمان او را برکنار کردیم him, We took him We brought “”
سخنان چرچیل در مورد رضاشاه پهلوی در کنفرانس تهران، 1320 (فاروقی و لوروریه،1358: 28)
روابط سیاسی ایران و آلمان پس از سفر دوم ناصرالدین شاه به اروپا و دیدار با امپراتور آن کشور (ویلهلم اول) و بیسمارک صدراعظم وقت آلمان آغاز شد.پس ازنهضت مشروطه و به علت سابقه سو و رقابت مستمر دو کشور روسیه و انگلستان درایران، سیاستمداران کشورمان متوجه قدرت درحال ظهورسوم شدند تا رقابت روسیه و انگلستان‏را در ایران محدود کنند. همچنین، سیاست گسترش نفوذ امپراتوری آلمان در این‏زمان در خاورمیانه سبب گردید تا روابط بازرگانی و تجاری بین دو کشور گسترش‏یابد. همچنین حمایت آلمان از دولت موقت در زمان اشغال ایران در جنگ اول جهانی، باعث افزایش محبوبیت و نفوذ بیشتر آن کشور در ایران شد( میر احمدی،1368 :71-65 ).
با روي كار آمدن رضاشاه در ايران و تبعيت وي از گرايش به قدرت سوم موضوع رابطه با آلمان بار ديگر در محافل سياسي كشور، مطرح ومورد توجه قرار گرفت. براي بسياري از رجال سیاسی ايران انقراض سلسله قاجار به منزله پايان سلطه دودماني بود كه در سال هاي طولاني حاكميت خود،‌ ايران را در برابر دو قدرت توسعه طلب روس و انگليس تا سر حد يك مستعمره تحقير كرده بودند. تاريخ روابط روسيه و بريتانيا با ايران درعصر قاجار پرونده‌اي مملو از امتيازخواهي‌هاي انحصاري، تعرض، تجزيه كشور، كاپيتولاسيون و تحميل تحت‌الحمايگي و انواع خسارات جاني و مالي و حيثيتي بر سیاستمداران ايران بود. روسيه و انگليس در طي قريب به يك قرن بسياري از دولتمردان و زمامداران ايران را فريفتند يا خريدند و به هر نحو با خود همراه كردند و هر بار كه دولت ايران از توان مي‌افتاد و به ورشكستگي نزديك مي‌شد، ‌در راستاي منافع خويش آن را ميان خود تقسيم مي‌كردند. ايران در عرصه‌هاي فرهنگي و اجتماعي نيز به همين گونه آسيب ديده بود. پيدايش خط گرايش به قدرت سوم و يا تمايل به آلمان، واكنش طبيعي جامعه ايران به خساراتي بود كه روس و انگليس طي سال هاي طولاني بر رجال سیاسی تحميل كرده بودند. تصور سیاستمداران ايران، ‌آن بود كه آلمان، از يكسو صاحب اقتدار سياسي و نظامي و اقتصادي بود و از جانب ديگر تا آن زمان هنوز به ايران آسيبي نرسانده و يا چشم داشتي نسبت به آن نداشت. به همين دليل اگر چه از سرسپردگي عميق رضاشاه و همراهانش به سياست‌هاي انگليس و از نقش انگليسي‌ها در به قدرت رساندن وي اطمينان داشتند ولي انقراض دودمان قاجار و اظهار تمايل گاه و بيگاه وی به آلمان را به عنوان تحول مثبت مي‌نگريستند.گرایش رضاشاه به آلمان ها را شاید بتوان به دلایل متعددی نسبت داد. از مدت ها قبل نزديكي‌هاي سياسي بين آنها ايجاد شده بود و رضاشاه با هيتلر و بلندپروازي هاي او همدلي داشت. اودر اتاقش نقشه‌اي نصب كرده بود ودر آن شهرهائي كه توسط آلمان‌ها اشغال مي‌شد، را علامت‌گذاري مي‌كرد. او به فردوست دستور می داد كه از طريق راديو پيشرفت لحظه به لحظه جنگ را در نقشه منعكس كند. در زمان اوج قدرت نازي‌ها در آلمان به دستور رضاشاه يك كابينه جوان به نخست‌وزيري دكتر متين دفتري روي كار آمد (آبان 1318) وظيفه اين كابينه، نزديك شدن به آلمان بود. عملا نيز روابط تجاري و صنعتي بين ايران و آلمان توسعه يافت و تعداد مهندسين و متخصصين آلماني در طول جنگ جهاني دوم در ايران زياد شد و به رده دوم بعدازبریتانیا رسید(فردوست، 1379 : 86) .
همچنین طي پنج سال يعني تا 1319 مبادلات بازرگاني ايران و آلمان با چنان سرعتي افزايش يافت كه صادرات آلمان به ايران پنج برابر شد و آلمان نيز بزرگترين خريدار مواد خام صادراتي ايران گرديد. در سال 1317 خط كشتيراني مستقيم بين هامبورگ و خرمشهر داير شد و شركت هواپيمايي لوفت‌هانزا نيز خط هوايي تهران ـ برلين را تأسيس كرد. سپس يك خط كشتيراني بين بندر هامبورگ در آلمان و بنادر خليج فارس، توسط آلماني‌ها برقرار شد و شركت آلماني هانزا در شهرهاي جنوبي ايران مانند اهواز،‌ بندر شاهپور و بوشهر شعباتي داير كرد. متخصصين، كارشناسان، تكنسين‌ها، مديران و كارمندان متعدد آلماني در تمام شئون اقتصادي، صنعتي، بازرگاني، كشاورزي، فرهنگي و حتي سازمان هاي دولتي و ملي ايران مشغول كار و فعاليت بودند و تلاش فوق‌العاده‌اي از سوي هر دو كشور ايران و آلمان به عمل مي‌آمد تا حجم مبادلات بازرگاني هر چه بيشتر افزايش يابد و روابط فرهنگي و سياسي ايران و آلمان نيز توسعه بيشتري پيدا كند(عظیمی،1374: 269).
رضاشاه و حكومت آلمانوفيل او نيز از يكسو از توسعه روابط همه جانبه با آلمان خشنود بودند و از سوي ديگر پيشروي‌هاي نظامي و فتوحات هيتلر را با دقت و رضايت خاطر دنبال مي‌كردند. با پيشرفت آلماني‌ها در جنگ و نزديك شدن آنها به كوه هاي قفقاز، گرایش وليعهد (محمد‌رضا) هم به آلمان زياد شد و رضاشاه اکنون دشنام علیه بریتانیا را سرلوحه کار خود قرار داده بود. امارویکرد وی از نگاه لندن پنهان نبود. با شروع شكست آلمان در جبهه‌ها رضاشاه دستپاچه شد و منصورالملك را كه از مهره‌هاي انگليسي به شمار مي‌رفت، نخست‌وزير كرد. او به رضاشاه گفت انگليسي‌ها از وجود مهندسين و متخصصين آلماني در ايران ناراضي‌‌اند و رضاشاه بلافاصله بيش از 600 كارشناس آلماني را ظرف 24 ساعت با كاميون به تركيه تحويل داد. او تصور مي‌كرد كه با اين عمل مسئله حل شده و انگليسي‌ها با بقاي او موافقت مي‌كنند ولي اشتباه مي‌كرد(فردوست، 1379: 89-96).
در 1941 حدود 50 درصد تجارت خارجي ايران منحصر به روابط با آلمان بود. دولت ايتاليا نيز كه متحد آلمان به شمار مي‌رفت كمك‌هاي گران بهايي در به وجود آوردن نيروي دريايي ايران نمود. ساختمان وتحويل فوري كشتي‌هايي كه دولت ايران سفارش داده بود، آموختن فنون دريانوردي به افسران جوان ايراني كه به ايتاليا فرستاده شده بودند و اعزام مربيان و مستشاران ايتاليايي نيروي دريايي، باعث شد كه دولت ايران بتواند در مدت كوتاهي داراي نيروي دريايي كوچكي شده و پس از قرن ها راسا دفاع از آب هاي ساحلي خود در بحر خزر و خليج فارس را به عهده بگيرد. بديهي است كه اين روابط نزديك ايران با دولت هايي كه محور برلن ـ رم را بوجود آورده بودند با نظر خوشي از طرف شوروي و انگلستان تلقي نمي‌شد( امینی، 1381: 64). پس از گرایش رضاشاه به آلمان و حضور گسترده آلمانی­ها در ایران، انگلیس که منافع خود را در خطر دید با کمک سایر متفقین و برای بستن نفوذ آلمان در ایران (به خاطر جنگ متفقین در اروپا بر علیه تجاوزات آلمان) و با شعار جلوگیری از نفوذ فاشیسم^[36] در ایران، به کشورمان، حمله کرد که می توان هجوم بریتانیا را تحت چالش های خشونت آمیز ساندرز و در قالب جنگ قلمداد نمود. لندن که می دید فردی که تاج و تحت خود را مدیون حمایت از انگلیس است اکنون در بسیاری ازپروژه های نظامی و غیر نظامی مهندسان آلمان، ایتالیا، فرانسه و حتی شوروی کمونیست را به ژنرال های انگلیسی ترجیح می دهد بی سر و صدا و آرام آرام  به دنبال سرنگونی رضاشاه از طریق نفوذ در بین سرداران ارشد ارتش ایران رفت و در این راه آنچنان قوی عمل کرد که موفق شد رضاشاه و ارتش بزرگش را در شهریور 1320 نجنگیده وادار به تسلیم کند. سرانجام نیروهای بریتانیا به بهانه بیرون نکردن عمال آلمانی از ایران مبادرت به عبور نیروهایشان از ایران کردند و نیروهایشان مشغول پیشروی در ایران شدند. بدین ترتیب ایران در سوم شهریور 1320 به اشغال نیروهای متفقین درآمد(عظیمی،1374: 283) و بحران رضاشاه و سیاست های آلمانوفیل وی این چنین از سوی انگلیس مدیریت شد.
در واقع هنگامی که بحران نازیسم اروپا و حیات سیاسی بریتانیا را به شدت با خطر مواجه نمود، بریتانیا یکی از راه های حل مدیریت بحران نازیسم را استفاده از جوامع تحت سیطره همچون ایران دانست. چرا که ایران می توانست پل ارتباطی بسیار مهمی در راستای کمک به شوروی و ارسال تسلیحات به این کشور در مبارزه با نازی ها باشد اما با آشکار شدن گرایشات آلمانوفیل رضاشاه بریتانیا با حمله نظامی و اشغال ایران نه تنها تغییر حکومت در ایران ایجاد نمود بلکه بسیاری دیگر از بحران های سیاسی را در ایران ایجاد نمود و از این طریق ادامه وابستگی های ایران به خود را نیز افزایش داد.
هرچند بحث فصل حاضر، تبیینی پیرامون اقدامات بریتانیا در دوران سلطنت پهلوی اول بوده است و مواردی نظیر نفت، بانک شاهنشاهی، مقابله با نازیسم و کمونیسم محوریت گفتار این بخش را شکل می داده است، لذا در قسمت پایانی، درصددیم تا برخی دیگر از اقدامات بحران ساز انگلستان که تئوری بی ثباتی ساندرز و نیز تئوری وابستگی دوس سانتوس را به نوعی پوشش می دهد، تبیین نماییم. در واقع می توان موارد ذیل را موضوعاتی دانست که در عصر پهلوی اول بحران های دامنه داری را درکنار بحران هایی که در فوق تشریح و تبیین شد، ایجاد نموده است که همگی اوضاع سیاسی ایران را حتی بیشتر از دوران قاجار پریشان نمود.
بند5- رادیو بی بی سی، از تثبیت حکومت رضاشاه تا اضمحلال او:
تبیین فعالیت های رادیو بی بی سی که به نظر می رسد از ابزارهای مهم تبلیغاتی انگلستان در تثبیت حکومت رضاشاه به شمار می رفت، در این قسمت مهم وگریزناپذیرجلوه دهد. با بررسی اجمالی نقش رادیو بی بی سی در به قدرت رسیدن رضاشاه (به عنوان یکی از ابزارهای مهم) و در ادامه موضع خصمانه علیه پهلوی اول، نقش رسانه ها را نیز در آن اوان مورد تحلیل قرار خواهد گرفت. امروزه قدرت و تاثیر رسانه ها بر افکار عمومی بر هیچ کس پوشیده نیست و سیر افکار عمومی و ذهن مردم با اطلاعات رسانه ها ارتباط مستقیم دارد. قدرت رسانه ها تا حدی است که دولت ها برای رسیدن به اهداف خود از زور کمتر استفاده نموده و با کمک ابزار رسانه ای توانسته اند به اهداف خود دست پیدا کنند. یکی از رسانه های پر قدرت جهان، شبکه خبری بی بی سی انگلیس است. این شبکه از زمان تاسیس تاکنون نقش مهمی در سیاست های بین المللی انگلستان ایفا نموده است و بحق می توان آن را از ابزارهای بحران ساز انگلستان در ایران پهلوی اول قلمدادنمود(خجسته1387: 145 وهمچنین،مولانا،1371: 98).شبکه خبری بی. بی. سی یکی از بزرگترین و تاثیر گذارترین شبکه های خبری جهان است. این شبکه در سال 1922 میلادی( 1301شمسی) تاسیس شد. پس از مدتی، با وسعت یافتن فعالیت های شبکه، مخاطبان آن فقط مردم بریتانیا نبودند، بلکه فعالیت های آن با حمایت دولت به خارج ازمرزهای کشور انگلستان رسید. درجنگ جهانی دوم، بی. بی. سی فعالیت های چشمگیری به نفع متفقین داشت. وینستون چرچیل، از طریق سخنرانی در این شبکه رادیویی، افکار عمومی انگلستان و مستعمرات را توجیه می کرد. این شبکه در ارسال پیام های جنگی نقش اساسی داشت. (خجسته،1387: 149).
این شبکه در سال 1940میلادی پخش برنامه های فارسی زبان خود را از لندن شروع کرد. هدف از راه اندازی این برنامه به گفته بولارد، سفیر انگلیس در ایران، مقابله با شبکه فارسی زبان برلین بود که آلمان های نازی از طریق آن بر ضد متفقین در ایران تبلیغ می کردند که در اینجا نیز می توان از یک سو مدیریت بحران انگلستان در برابر دیگر قدرت ها آنگونه که برچر بیان می دارد، استفاده نمود و از دیگر سو، نقش روش تاریخی خارجی ِ مطرح شده از سوی استفن هابدن را برجسته ساخت(بولارد،1387: 59). انگلیسی ها بر این عقیده بودند که می توان از طریق بخش فارسی بی. بی. سی افکار ایرانیان را به خود جلب کرد. (مومنی،1379: 12).
در جنگ جهانی دوم، متفقین به کمک ایران احتیاج بسیار داشتند. هیتلر در حال پیشروی بود و بهترین راه برای جلوگیری از پیشروی او ایران بود. متفقین قصد داشتند از طریق خاک ایران به شوروی کمک کرده و آلمان را شکست دهند(روش جامعه شناسی در بعد خارجی هابدن و مدیریت بحران برچر). نیل به این مقصود فقط با همراهی دولت ایران ممکن بود، ولی معضل اصلی، حکومت ناتوان و ناکارآمد رضاشاه و اعلان بی طرفی دولت ایران در جنگ بود. انگلیس حضور عده ای آلمانی در ایران را که قبلا با حمایت انگلیس از گسترش روابط ایران و آلمان به ایران آمده بودند، بهانه قرار داد و دولت ایران را تهدید کرد در صورت عدم اخراج این افراد از ایران، متفقین کشور را اشغال خواهند نمود. سرانجام در 1941میلادی (شهریور 1320 شمسی) ایران به دست نیروهای متفقین اشغال و رضاشاه برکنار و روانه تبعیدگاه شد. انگلیس می بایست قبل از هر اقدامی، افکار عمومی ایرانیان را برای این تغییر و تحولات آماده می ساخت. لذا از طریق برنامه فارسی رادیو بی. بی. سی اقدام به جنگ روانی وسیعی نمود. جنگ روانی اغلب از طریق تبلیغ و با تاکتیک های دقیق و معطوف به اهداف مشخص هدایت و راهبری می شود. هدف جنگ روانی تسلط بر قلب و اندیشه های افراد است و می خواهد باور فرد را نسبت به نظام ارزشی یک دولت، حکومت و یا فرد از میان ببرد(کمری،1382: 8). شبکه فارسی زبان بی. بی. سی نیز برای رسیدن به اهداف خود در ایران از تاکتیک هایی پیروی می کرد. اهداف و تاکتیک های این برنامه ها توسط بولارد و لمبتون در سفارت انگلیس در تهران طراحی و به لندن ارسال می شد(بولارد، 1387: 185) این جنگ روانی از دو جنبه به نفع انگلیس بود:
- با اعتراف رادیوی انگلیس به فساد و سوء رفتار رضاشاه، در برکناری او سابقه و مسئولیت دولت انگلیس در روی کار آوردن رضاشاه خدشه دار می شد و می توانست به جای او فرد دست نشانده دیگری که منافع انگلستان را در ایران پوشش دهد بر اریکه قدرت بنشانند.
- نفرت مردم از رضاشاه باعث می شد نسبت به انگلیس نظر مثبت پیدا کرده و کمی از بدبینی آنها نسبت به سیاست های انگلستان در ایران کاسته شود و تدریجا نظرهای مثبت به سمت انگلستان ایجادشود. در این راستا در شب 8 تیر 1320 شمسی رادیو بی. بی. سی با آگاهی از نقاط ضعف رضاشاه وحرص و طمع او در جمع آوری اموال و املاک و دست اندازی های او به املاک دیگران، از رضاشاه انتقاد کرد و به واقعیت های اندکی از احتکار زمین و مایحتاج مردم توسط او، اشاره کرد. این رویه به شکل حساب شده ای ادامه داشت تا اینکه هنگام حمله متفقین به ایران، سرلشکر محمد نخجوان، به اشاره انگلیس دستور ترک مقاومت و مرخص کردن سربازها از پادگان ها را داد. محمد نخجوان در اقدامی نمایشی به دستور رضا شاه بر کنار شد (زرگر، 1372: 450).
در اینجا بی. بی. سی به حمایت از نخجوان برخاسته و از او به عنوان مردی وطن پرست یاد کرد. این شبکه بازداشت او راخلاف قانون اساسی اعلام کرد.(بولارد،1387: 117).به نوشته روزنامه تایمز، درشب قبل از استعفای رضاشاه، رادیو بی. بی. سی داستان کاوه و ضحاک را نقل کرد و رضا شاه را با ضحاک مقایسه نموده و در آخر داستان پرسید امروزه کاوه ایران کجاست؟رضاشاه بعد از کسب اطمینان از حمایت انگلیس نسبت به پادشاهی فرزندش استعفا داد. پس از استعفای رضاشاه موضوعات جدید برنامه های بی. بی. سی به آنها ابلاغ شد. به گفته بولارد “اینک که شاه رفته است فرستنده رادیویی ما می بایست درباره حکومت مبتنی بر قانون اساسی حرف برند و روی نکاتی از قبیل شکیبایی و روحیه مسالمت آمیز تأکید کند"(بولارد، 1387: 127).
وجود این روحیه مسالمت آمیز در ایران برای انگلیس بسیار الزامی بود. انگلستان در حال جنگ بود و نمی توانست به اداره امور آشوب زده ایران نیز بپردازد. پس می بایست از طریق تبلیغ و استفاده از بی. بی. سی آرامش و ثبات نسبی را در کشور ایران حفظ می کرد. در این زمان این شبکه از تاکتیک موازی سازی استفاده کرده و بسیاری از واقعیات زمان رضاشاه را بازگو کرده و به انتقاد هر چه بیشتر از دوره ی رضاشاه پرداخت و در حقیقت افکار عمومی را از پرداختن به مسئله اشغال کشور، منحرف می نمود. موضوعاتی که در بی. بی. سی مطرح می شد، بخشی از حقایقی بود که مردم در دوران حکومت رضاشاه، خود شاه آنها بودند و از این قبیل بود. مداخله رضاشاه در انتخابات، خشونت و حکومت رضاشاه و کشتن مخالفان، غفلت از کشاورزی و ناکامی طرح های صنعتی و نهایتا مصادره اراضی کشاورزی به نفع خود تنها مواردی بودند که رادیو بی.بی.سی به بیان آنان پرداخت که در اینجا می توان بخش هایی از چالش های مسالمت آمیز ساندرز را در قالب سخنرانی های اعتراض آمیز مشاهده نمود. وقایعی که در بروز آنان انگلستان سناریوگر واقعی بود.بی. بی. سی موارد دیگری نیز به نقل از مطبوعات خارجی مانند افشای موجودی شش میلیون پوندی رضاشاه در حساب بانکی خارج را بیان کرده و استعفای رضاشاه را بسیار معقول خواند(بولارد،1387: 135).
بعد از این قضیه انگلیس می بایست هر چه بیشتر مظلوم نمایی نموده و ضمن برائت از جنایات رضاشاه، خود را مبرا از هرگونه مطامع نظامی در ایران نشان می داد. بر این اساس رادیو بی. بی.سی اعلام کرد اشغال ایران توسط انگلیس به پیشنهاد آمریکا بوده است. به گفته آنها روزولت رئیس جمهور آمریکا هنگام کنفرانس مربوط به منشور آتلانتیک اشغال ایران را تصویب کرده است (استوارت، 1370 : 318). این خبر موجب شد ایرانیان نسبت به آمریکائیان مقیم ایران نیز موضع خصمانه گرفته و به آنها اعتراض می کردند. رادیو بی بی سی از هنگام آغاز فعالیت در ایران در راستای منافع انگلیس و پوشش خواسته های استعماری این دولت گام برداشته بود. در ابتدای تثبیت حکومت رضاشاه با معرفی نمودن وی به عنوان فردی وطن پرست و تنها ناجی ایران در آن برهه معرفی گردید و پس از ایجاد چالش میان بریتانیا و رضاشاه با تغییر موضع، وی را عامل شوربختی ایرانیان قلمداد نمود. در واقع، رادیو بی بی سی یکی از ابزارهای مهم بریتانیا در مدیریت بحران رضاشاه و گرایشات نازیستی وی به شمار می رفت.
بند6- انگلیس وحمایت از جریان بهاییت در ایران:
این بعد از فعالیت های استعماری انگلستان را می توان ابزار بنیادگرایی مذهبی در راستای ایجاد بحران های سیاسی نامگذاری نمود. واقعیت امر اینست که انگلستان از دیرباز همواره قدرت مذهبی کشورهای خاورمیانه و به خصوص نقش دین اسلام و مکب تشیع (در ایران) را از موانع استیلای خود بر این جوامع می دانست.پیشتر اشاره گردید که ماهیت نخست اقدامات بریتانیا در زمان مغول و هنگام سلطنت ارغون، جلوگیری از تسلط دین اسلام بوده است.گرچه رویکرد دینی به عنوان یکی از ابزارهای انگلستان در ایجاد بحران های سیاسی در ایران معاصر همواره از ابزارهای اقتصادی و نظامی مانند بانک شاهنشاهی، پلیس جنوب ودیگر ابزارها از قدرت تخریب نسبتا کمتری برخوردار بوده است، لذا بحران های سیاسی منتج از آن نیز شدت و وخامت خاص خود را در جامعه ایران داشته است. لذا این بخش، اختصاصا به نقش عوامل مذهبی و رویکردهای فرق مختلف در عصر پهلوی اول، می پردازد و نتایج و بازخوردهای مخرب سیاسی آن را نیز مورد تبیین قرار خواهد داد. همچنین باید افزود از آنجایی که فعالیت های گروه بهاییان در ایران تا عصر پهلوی دوم نیز ادامه یافت، لذا استفاده از روش جامعه شناسی داخلی(خرد) در راستای شناخت هرچه بهتر اهداف و ابزارهای بهاییان در ایران بسیار مفید و موثرخواهد افتاد.
رضاخان پیش از رسیدن به قدرت، درظاهر، خود را مسلمانی متعصب نشان داده بود، زیرا به خوبی درک کرده بود که تشیع و گرایشات عقیدتی- اسلامی در جامعه ایرانی ریشه عمیقی دارد و اگر بر خلاف آن گام بردارد هرگز در رسیدن به اهداف خود( که تشکیل حکومت پهلوی بود) موفق نخواهد شد. وی در این دوران تظاهر مذهبی زیادی جهت جلب نظر روحانیون و مردم عادی نمود، به زیارت عتبات می رفت و با پای برهنه در دسته های عزاداری ماه محرم شرکت می کرد، مجالس روضه خوانی تشکیل می داد و جهت دلجویی از علما بارها به قم مسافرت نمود و خود را مدافع اسلام نشان می داد. از طرف دیگر، با سردادن شعارهای ملی گرایانه و وطن پرستانه نیز توانست قلوب بسیاری از ملی گرایان را با خود همراه کند. با به قدرت رسیدن رضاشاه طرح شعارهای ملی گرایانه و باستان گرایانه سعی در احیاء فرهنگ باستانی ایرانی و آیین زرتشت و در کنار آن غربی نمودن کشور در اولویت قرار گرفته و شعارهای مذهبی را کنار گذارد. وی با کنار گذاشتن روحانیون از امور حکومتی و آموزشی(تغییر حکومت در مدل ساندرز)، کشف حجاب و تصویب قانون جدایی دین از سیاست و مخالفت با فرهنگ اسلام و تصویب برخی قوانین ضد شرعی و تغییر سال قمری به سال شمسی تدریجا، سعی در حذف اسلام و ترویج فرهنگ غربی و اروپایی را داشت.همچنین وی باکنار گذاشتن روحانیون از امور قضایی و آموزشی و ایجاد محدودیت برای آنان و ترویج فرهنگ و آداب رسوم و لباس غربی در مقابل فرهنگ سنتی و اسلامی ایرانی و همچنین تصویب قانون جدایی دین از سیاست و سردادن شعارهای باستان گرایی و تبلیغ آیین زرتشتی به عنوان آیین باستانی ایرانیان و غیره سعی کرد، تا اسلامی را که بیش از سیزده سده با تار و پود جامعه ایران پیوند خورده بود، کنار بگذارد. لکن حرکت وی با مخالفت شدید و عکس العمل توده های مردم، روحانیون و جامعه مذهبی ایرانی روبرو گردید(امینی، 1381: 40-26).
یکی از مواردی که نماد بارز مخالفت رضاشاه و بریتانیا را در برابر روحانیت و مکتب تشیع را در دوران پهلوی اول نشان می دهدنقش حمایت بریتانیا در روند ترویج گرایشات جریان بهاییت می باشد. البته قبل از آن نیز انگلیسی ها از بابیه که گروهی اصولی بودند در برابر روحانیت شیعه ایران استفاده می نمودند. همچنین، روحانیت در ایران به دلایل بی کفایتی پادشاهان قاجار ارج و قرب فراوانی در میان مردم داشت و با گسترش بیش از پیش عقایدتشیع در دوران قاجار نگرانی های دولت و سفارت بریتانیا تشدید شد، چرا که این به منزله حکومت روحانیت در ایران بود(جعفریان، 1379: 225-210 و همچنین، لمبتون، 1380 :435-430 ).
یکی از دلایل اصلی ای که بریتانیا را سخت حامی بابیه و میراث خوار بعدی آنان یعنی بهاییت نموده بود ارکان اصلی اعتقاد جریان بهاییت بود که شامل :
الف) خارج نمودن دین از حوزه حکومت و سیاست. ب) توجیه استعمار به عنوان یگانه عامل تجدد و ترقی. ج)تثبیت نیروهای غرب گرا در ارکان سیاست گذاری و تصمیم گیری کشور (نامدار، 1382: 48). بعد ها انگلیسی ها سعی نمودند توسط فردی بنام لیمجی ماتریا هوشنگ که زرتشتی مذهب بود، تمامی زرتشتیان ایران را به بهائیت سوق دهند( فقیه حقانی،1382: 18). وی علاوه بر توانایی در ترویج بهایی گری، نقش تعیین کننده ای در ایجاد محافل فراماسونری در ایران داشت به نحوی که ورود بهائیان به این محفل را منتسب به وی می دانند( زیبا کلام،1389 : 271). همچنین انجمن فراماسونری که به “سلاح سری انگلیسی ها” در ایران شهرت دارند به کرات در طول حیات فعالیت خود مامور به مبارزه با مذهب و روحانیت بودند(رایت،1385: 69-102).واقعیت این است که مهمترین علت موفقیت جریان بهاییت در عصر پهلوی اول، همکاری آنان با انجمن های فراماسونری بود که مستقیما تحت نظارت بریتانیا و برای مقابله وسیع با روحانیت شیعه قرار داشت. درحقیقت، مهمترین ره آوردهای سیاست گذاری های پنهان فراماسونری در ایران، که مهمترین و اصلی ترین ابزار فرهنگی نقض حاکمیت سیاسی در ایران توسط بریتانیا به شمار می آید، امتیازات بانکی نظیر تاسیس بانک ایران و انگلیس ونیز عقد قراردادهای فرهنگی- تجاری و نفتی بود( ازغندی،1381: 247 ).
1- در خصوص اصل نخست، یعنی خارج نمودن حوزه دین از حوزه سیاست، رضا شاه اقداماتی را کاملا درراستای آن انجام داد. بی اعتنایی وی به روحانیت، درگیری های سیاسی وی با مرجعیت به بهانه مدرنیزاسیون، تبعید سیدحسن مدرس، کشف حجاب و بسیاری دیگر از موارد انجام شده از سوی پهلوی اول را می توان در راستای منافع انگلیس در گام اول و بهاییت درگام دوم نامید.^[37]
2- در توجیه عامل دوم نیز می توان این دلیل را برشمرد که در دیدگاه بهاییت و پهلوی اول، می توان توسعه و ترقی را در سایه اقدامات انگلستان به دست آورد. به همین علت گام هایی که در جهت تغییر فرهنگ اسلامی- ایرانی برداشته شد، نظیر تغییر تاریخ و کشف حجاب و لباس های متحدالشکل و بسیاری دیگر از اقدامت رضاشاه همگی گام هایی بودند که در راستای کمرنگ تر شدن هرچه بیشتر روحانیت در ایران و گرایش به سمت بریتانیا برداشته شدند:
بعد از مسافرت به ترکیه رضاشاه اظهار داشت"ما باید صورتا غربی شویم و باید در قدم اول کلاه ها تبدیل به شاپو بشود” بعد از تبدیل کلاه پهلوی به کلاه فرنگی بود که شاه به وزرا اعلام کرد که شروع به رفع حجاب زن­ها نمایند و چون برای عامه مردم یک دفعه مشکل بود، اقدام به بی­حجابی کنند، شاه خطاب به وزرا و معاونین به آن­ها اعلام کرد که شما وزرا و معاونین پیش قدم شوید و هفته­ای یک شب با خانم­های خود در کلوپ ایران مجتمع شوید.^[38]
3- در خصوص سومین عامل، یعنی حضور و نیز تثبیت نیروهای غرب گرا در ارکان سیاست گذاری و تصمیم گیری کشور، می توان به اقداماتی که از سوی انگلستان و با حمایت بهاییان ایران صورت گرفت اشاراتی نمود. از افراد منتسب به فراماسونر که همکاری های گسترده ای با رضاشاه، چه قبل از پادشاهی و چه بعد از آن داشت، حبیب الله عین الملک^[39]، پدر امیرعباس هویدا که مورد وثوق و حمایت بریتانیا بود، را می توان نام برد^[40] برخی از نویسندگان معتقدند که اقدامات غربی مآبانه رضا شاه در راستای منافع بریتانیا و خواسته بهائیان بوده است، تا جایی که آنها رضاشاه را بخاطر سیاست های ضددینی اش ستوده و مقابله او با علما را نشانه علاقه اش به بهائیت تلقی نموده و سیاست کشف حجاب رضاشاه را مطابق با قانون بهائیت قلمداد کردند(منصوری،1378 : 324). پس از به قدرت رسیدن رضاشاه و به دستور مستقیم وزیر مختار وتنی چند از نمایندگان بریتانیا در ایران، بسیاری از سران فراماسونر و بهایی در دستگاه های دولتی، خصوصا نظام های آموزشی صاحب مناصب بالایی شدند (طباطبایی، 1384: 37-29).
بریتانیا در راستای کاهش اهمیت مرجعیت شیعه ونیز مبارزه با مذهب که در جامعه سنتی ایران ِآن اوان، از قدرت سیاسی بالایی برخوردار بود، مساعی خود را بر تقویت نیروهای مذهبی دیگر که ساختگی بودن و برخورداری از حمایت دربار را در معیت خود می دید، گذارد. به عبارتی دیگر، با تقویت نیروهای مذهبی جعلی و دروغین نه تنها سعی در کاهش نفوذ و قدرت مرجعیت شیعه داشت، بلکه احصاء منافع خود را در این مهم می دید. تقویت نیروهای بهایی، در ابتدا مدرنیزاسیون به سبک غربی، سپس مخالفت با عقاید ریشه ای شیعه نظیر کشف حجاب به عنوان فرهنگ های سنتی و از بین رفته شده، تبعید و درگیری با نیروهای مذهبی نظیر واقعه مسجد گوهرشاد ونیز روحانیون مبارز همچون سیدحسن مدرس و بسیاری دیگر از علما و نهایتا انتصاب افرادی که نشان بهاییت را یدک می کشیدند در امور مهم سیاسی، علمی و فرهنگی، مهمترین اقدامات بحران ساز سیاسی بریتانیا در عهد پهلوی اول با رنگ و بویی مذهبی و دینی بوده است .
اکنون با استفاده ازسطح تحلیل سه گانه سعی در تحلیلی متقن از جریان بهاایت و بحران سازی های سیاسی بریتانیا در ایران داریم. بریتانیا همواره از قدرت مرجعیت مذهبی و روحانیت در ایران در هراس بود چراکه روحانیت همواره با افشای ماهیت اقدامات بریتانیا در ایران، تامین منافع این کشور را با چالش های جدی مواجه می کرد. بریتانیا در راستای مدریت و حذف بحران روحانیت برای خود، با ایجاد جریانات مذهبی ساختگی همچون بهاییت سعی در مدیریت و به نوعی حذف و حاشیه رانی نیروهای مذهبی در ایران داشته است. در این میان با حمایت های وسیع اقتصادی و سیاسی از بهاییت به عنوان جریانی ساختگی و حضور گسترده بهییان در ساختار های سیاسی و اقتصادی و فرهنگی ایران، با مقابله با روحانیت و ایجاد بحران های سیاسی در ایران پرداخت.
بند7- پلیس جنوب و حراست از منافع بریتانیا در ایران:
همواره نقش خلیج فارس در زمینه های تجارت و بازرگانی و نیز نفت و انرژی برای بریتانیا بسیار حائز اهمیت بود. لذا تامین امینت در راستای حراست از منافع بریتانیا بالطبع امری حیاتی قلمداد می شد. پلیس جنوب از نهاد های انگلیسی– ایرانی به شمار می رفت تا حراست از نفت و امور تجاری بریتانیا را به نحوی شایسته انجام دهد. در ذیل پس از بررسی اجمالی از تاریخ تاسیس این نهاد امنیتی- پلیسی به مهمترین اقداماتی که نهاد مذکور در ایران بروز داده، تبیین خواهد شد. اقداماتی که از آشوب و ناآرامی در جنوب ایران گرفته تا ترور و جنگ و ارعاب که همگی در تئوری بی ثباتی ساندرز پیشتر اشاره گردید را شامل می شود. با ورود سر پرسی سایکس به عنوان فرمانده این قوا به همراه گروهی از افسران انگلیسی و هندی به بندرعباس و اقدام به سربازگیری در این شهر، آغاز شد (مابرلی،1369: 204) اما اندیشه تشکیل این نیرو از مدت ها پیش در ذهن دولتمردان بریتانیا وجود داشت. دولت بریتانیا دراکتبر 1910 یادداشت شدیداللحنی برای دولت ایران ارسال کرد و در آن فرصت سه ماهه ای را برای دولت ایران جهت اعاده نظم و امنیت در راه های بوشهر- شیراز و شیراز- اصفهان در نظر گرفت و تهدید کرد چنانچه دولت ایران از عهده این کاربرنیاید، بریتانیا رأسا اقدام به تشکیل قوایی زیر نظر صاحب منصبان خود کرده مخارج آن را از افزایش ده درصدی حقوق گمرکی واردات بنادر جنوب و مالیات فارس تامین خواهد کرد(وزارت امور خارجه بریتانیا، 1362ـ1369،ج 4: 948).
در پاسخ به این یادداشت، کابینه سپهدار در مه 1910 لایحه تشکیل نیروی ژاندارمری را به مجلس شورای ملی ارائه کرد که به تصویب رسید(قائم مقامی،1355: 124-137). تشکیل این نیرو با افسران و صاحب منصبان سوئدی، خواسته های دولت بریتانیا را برآورده نکرد و با آنکه به تصریح مقامات انگلیسی این نیرو توانست امنیت و آرامش را در جنوب ایران حکمفرما سازد(کیانفر و استخری،1363 :111ـ114). دولت بریتانیا برنامه تشکیل نیرویی با فرماندهان انگلیسی را چند سال بعد با تشکیل پلیس جنوب به اجرا درآورد. مهمترین دلیل تشکیل این نیرو با صرف هزینه فراوان از سوی دولت بریتانیا، ایجاد نیرویی مشابه بریگاد قزاق در جنوب ایران بود. این امر به منظور تامین امنیت وحفظ منافع دولت بریتانیا در مناطق تحت نفوذ تعیین شده در قراردادهای 1907 و 1915، منعقده میان روسیه و بریتانیا بود که نواحی جنوبی ایران را در حیطه نفوذ بریتانیا قرار می داد (کحال زاده،1363 :197ـ 198 و همچنین، ذوقی،1368،بخش1: 192) و با توجه به حضور نیرویی مانند قزاق در شمال ایران، حفظ منافع بریتانیا در جنوب از نظر دولتمردان انگلیسی ضروری به نظر می رسید(مابرلی،1369 :186).
از سوی دیگر، تمایلات آلمان دوستانه افسران سوئدی و ایرانی ژاندارمری منجر به قطع پرداخت هزینه این نیرو از سوی دولت بریتانیا شد(کیانفر و استخری،1363 :115ـ127 وهمچنین، مابرلی، 1369 :138) و دولت ایران ناچار از فسخ قرارداد افسران سوئدی و بازگرداندن آنها به کشورشان و انحلال نیروی ژاندارمری شد که می توان رویداد مذکور را ذیل تغییر حکومت ساندرز در قالب تغییر اجزای اصلی اجرای حکومت دانست (قائم مقامی،1355 : 221) و خلا ناشی از انحلال این نیرو اقتضای تشکیل نیروی نظامی جانشین را داشت (مابرلی،1369 :235) دلیل دیگر تشکیل پلیس جنوب، ضرورت مقابله با گسترش نفوذ سیاسی و نظامی ماموران آلمانی در ایران بود که می توان هدف چنین سیاستی را از سوی بریتانیا در تطابق با روش جامعه شناسی تاریخی در بعد خارجی که از سوی هابدن مطرح شد، قرار داد. ماموران آلمانی، که ابتدا با هدف عبور از ایران و ایجاد ارتباط با امیر حبیب الله خان، حاکم افغانستان، وارد ایران شده بودند (نیدرمایر،1363 :17-37) با ملاحظه احساسات ضدانگلیسی مردم ایران، تصمیم به بهره برداری از این موقعیت به نفع کشور آلمان گرفتند و در مدت زمانی کوتاه از حمایت نسبتا عمومی مردم ایران برخوردار شدند. اخراج کنسول های بریتانیا از شهرهای کرمانشاه و اصفهان و کرمان به هنگام ورود ماموران آلمانی به این شهرها نمونه ای از گرایش های آلمان دوستانه مردم ایران در آن دوره است(ذوقی،1368 :146ـ147و همچنین، سفیری،1364 :51-59).
حراست از راه های تجاری جنوب ایران یکی از عمده ترین اهداف بریتانیا از تشکیل پلیس جنوب بود، زیرا با انحلال قوای ژاندارمری و شیوع قحطی و خشک سالی، راه های جنوب ایران فاقد امنیت لازم برای عبور کاروان ها و افراد بود. این مشکل برای اتباع انگلیسی و کالاها و مال التجاره آنها به مراتب حادتر بود (سایکس، ج 2: 712-724)، زیرا بروز احساسات ضدانگلیسی در اکثر نقاط ایران پس از افشای مفاد قرارداد 1907 و تشدید آن در پی آغاز جنگ جهانی اول و طرفداری مردم از دولت های آلمان و عثمانی به تزلزل موقعیت بریتانیا در ایران منجر شده بود (هدایت، 1363 :270 و همچنین ذوقی، 1368: 148ـ149) علاوه بر آن، اقدامات خصمانه انگلیسی ها با مردم جنوب ایران در خلال این سال ها، و به ویژه تصرف بوشهر در 1915 و مبارزه با مردم دشتستان و تنگستان و قتل رئیس علی دلواری که ذیل چالش های خشونت آمیز و در قالب ترور قرار می گیرد(ذوقی، 1368 : 32ـ42) تاثیر عمده ای در نگرش منفی مردم نسبت به بریتانیا و رواج انزجار عمومی از سیاست ها و اتباع آنان در جنوب ایران داشت (سپهر، 1336: 78ـ79). این عوامل به انسداد راه شاهی (راه بوشهر ـ شیراز) بر روی کاروان های انگلیسی از سوی مبارزان جنوب ایران انجامید (مابرلی،1369 : 333). هدف دیگر بریتانیا حفاظت از چاه های نفت جنوب ایران بود که با تبدیل مصرف سوخت کشتی های نیروی دریایی بریتانیا از زغال سنگ به نفت در خلال سال های جنگ جهانی اول اهمیت به سزایی برای دولت بریتانیا یافته و منافع عظیم بریتانیا از شرکت نفت ایران و انگلیس بر میزان توجه دولت مردان انگلیسی به جنوب ایران افزوده بود(سایکس، ج 2: 814 و همچنین، سفیری،1364 : 27).
به آتش کشیده شدن چاه های نفت جنوب اهواز و انهدام لوله های نفت بین اهواز و مسجد سلیمان در فوریه 1915 توسط گروهی از ماموران آلمانی که تحت عنوان “هیئت کلاین” به ایران اعزام شده بودند و قبایلی که از سوی عثمانی ها تحریک می شدند از جمله عواملی بود که لزوم حضور قوایی نظامی در جنوب ایران را برای دولت بریتانیا قوت می بخشید. علاوه بر آن، مخالفت مردم نواحی جنوبی ایران با حضور بریتانیا در این مناطق، مشکلات فراوانی برای دولت بریتانیا فراهم آورده بود. به قتل رسیدن نظامیان و اتباع انگلیسی در این منطقه و توقیف و به اسارت گرفته شدن کنسول بریتانیا در شیراز، فردریک اوکانر، به همراه ده تن از اتباع انگلستان و اشغال کنسولگری توسط مبارزان، که ذیل چالش های خشونت آمیز ساندرز قرار می گیرند(سفیری،1364 :59 و همچنین، اوکانر1376: 115) و مسدود نگه داشتن جاده بوشهر - شیراز و حملات مکرر به کاروان های انگلیسی که با هدف خسارت زدن و ایجاد زحمت برای دولت انگلستان انجام می گردید و هدف از آن ابراز خشم و انزجار مردم از سیاست های دولت انگلستان بود، مشکلات عدیده ای برای تردد و اعمال نفوذ انگلیسی ها در جنوب ایران فراهم آورده بود(سفیری،1364 : 32ـ35) لذا با توجه به تمامی خطراتی که منافع بریتانیا را در سال های آغازین جنگ جهانی اول در ایران تهدید می کرد، اندیشه تشکیل نیرویی ایرانی با فرماندهان انگلیسی بار دیگر قوت گرفت و بحث درباره انتخاب نام، جزئیات تشکیل و اداره آن مدت ها میان وزارت جنگ، وزارت امور خارجه و حکومت هندوستان ادامه یافت (سفیری،1364 :99ـ110).
سر چارلز مارلینگ، وزیر مختار بریتانیا در ایران، طرحی مبنی بر تشکیل نیرویی مشابه قوای قزاق تحت نظر فرماندهان و افسران انگلیسی برای جنوب ایران را به وزارت امور خارجه بریتانیا ارائه کرد (ذوقی،1368 :154 ـ155). دولت بریتانیا در ژانویه 1916، پیش از رسیدن به هرگونه توافقی با دولت ایران، ژنرال سرپرسی سایکس رابرای فرماندهی این نیرو برگزید که دلیل آن سابقه آشنایی وی با جنوب ایران به مدت 18 سال، از 1894 تا 1913 بود (سپهر، 1336 :131 و همچنین سفیری،1364 :70). بدین ترتیب، در حالی که بر سر ماهیت نظامی یا سیاسی پلیس جنوب بحث های فراوانی وجود داشت، سایکس عملیات سربازگیری خود را به محض ورود به ایران از بندرعباس آغاز کرد و با استخدام افراد داوطلب که غالبا به دلیل مشکلات ناشی از اوضاع اقتصادی و بروز قحطی و بیکاری به این کار روی آورده بودند و ادغام افسران و تفنگ چیان تعلیم دیده ای که پیش از این در خدمت ژاندارمری بودند(مابرلی،1369 :272 و همچنین، سایکس،ج 2: 722ـ724). آمار افراد پلیس جنوب در خلال سال های حضور این نیرو در ایران در سال های نخست در حال افزایش بود، به طوری که تعداد افراد شاغل آن از 000 ، 5 تن در 1916 به 000،8 تن در 1918 رسید، اما تعداد نفرات ایرانی آن در سال های بعد تغییرات فراوانی یافت به طوری که در پاییز 1918 تعداد نفرات ایرانی آن به کمتر از 000 ، 5 تن تقلیل یافت و تا 1920 تقریبا در همین حدود باقی ماند. دلایل کاهش چشمگیر آمار افراد ایرانی شاغل در پلیس جنوب را می توان چنین برشمرد: شورش های مکرر در پادگان های پلیس جنوب، ترک خدمت آنان و پیوستن شان به صف مبارزان (سایکس، ج 2: 764)، مجازات های سخت و اعدام اعضای ایرانی پلیس جنوب که فرماندهان انگلیسی به جرم خیانت اعمال می کردند، زخمی شدن و مرگ آنان در زدوخوردهای نظامی و اخراج افراد مظنون به همراهی با مجاهدین و بروز بیماری های واگیردار نظیر وبا (سایکس، ج 2: 727- 783).
با این وصف، آمار نفرات پلیس جنوب به هنگام انحلال آن در 1921، 000 ، 7 تن بود که تعداد افراد آن به دلیل اقدام به استخدام افراد جدید از سوی فرماندهان پلیس جنوب و کاهش ترک خدمت افراد افزایش یافته بود که همگی را می توان ذیل چالش های خشونت آمیز و مسالمت آمیز ساندرز قرار داد. دولت های وقت در ایران از همان آغاز با پیشنهاد دولت انگلیس در خصوص اعطای کمک های مالی در ازای تشکیل کمیسیون مختلط مالیه برای نظارت بر مخارج حاصل از بازگشت قروض ایران به دولت های روسیه و بریتانیا (شاهدی، 1375: 40ـ52 و همچنین، کحال زاده،1363 : 203ـ204) و افزایش قوای نظامی ایران به بیست و دو هزار تن که تحت تعلیم و فرماندهی افسران روسی و انگلیسی قرار گیرند (سفیری،1364 : 19) واکنش های متفاوت داشتند، کابینه فرمانفرما با علم به اوضاع وخیم مالی و نیاز به وجوه پیشنهادی انگلیس با آن مخالفت کرد(هدایت،1363 :290)، ولی کابینه سپهسالار اعظم محمدولی خان تنکابنی با تشکیل کمیسیون مذکور موافقت کرد (کحال زاده،1363 : 203ـ205 و همچنین، بهار، ج 1: 24ـ25) و با ارسال نامه ای تمام شروط آنها را پذیرفت. بدین ترتیب تشکیل نیرویی یازده هزار نفره تحت سرپرستی صاحب منصبان انگلیسی مورد موافقت دولت ایران قرار گرفت. مع الوصف، وی با قید عبارت فورس ماژور (قوه قهریه یا زور و فشاری که از آن اجتناب نتوان کرد) در نامه، به دولت های بعد از خود امکان داد تا ادعا کنند که قبول این شروط محدود به شرایط خاص زمان وی بوده است. همچنین با قید عبارت تصویب مجلس برای رسمیت یافتن و اجرای آن، این امکان را فراهم آورد که دولت ها از پذیرش آن امتناع ورزند ولی پس از تشکیل کابینه وثوق الدوله، دولت انگلیس به وی اطلاع داد که در صورت به رسمیت نشناختن پلیس جنوب، کمک های مالی معوق خواهد شد که در واقع نوعی بحران روانی و ادامه وابستگی تلقی می شد(کحال زاده،1363 :202- 209).
لذا وثوق الدوله با پیشنهاد هشت ماده و قید شروطی نظیر خروج قوای خارجی و عدم مداخله انگلیس و روسیه در امور داخلی ایران پس از پایان جنگ، آمادگی خود را برای به رسمیت شناختن پلیس جنوب اعلام کرد. کابینه وثوق الدوله با امضای قرارداد 1919، تلاش های چندساله بریتانیا برای به رسمیت شناختن پلیس جنوب را به ثمر رساند (وزارت امور خارجه بریتانیا ، 1368 ،ج 1: 29 ) مخالفت قشرهای مختلف مردم با این قرارداد (کحال زاده،1363 :424) موجب شد تا کابینه های بعدی تا زمان انحلال پلیس جنوب از به رسمیت شناختن و صحه گذاشتن بر قرارداد 1919 خودداری ورزند (سفیری،1364 : 254). مخالفت مردم به درگیری های خشونت آمیز منجر شد و چون حیطه حفاظتی پلیس جنوب به استان فارس و کرمان محدود می شد (سایکس،ج 2: 731)، ایلات و عشایر ساکن این مناطق تحت رهبری اسماعیل قشقایی صولت الدوله (ایلخان ایل قشقایی ) و ناصر دیوانِ حاکم کازرون و شیخ حسین خان چاه کوتاهی ضابط چاه کوتاه به مقابله با آن پرداختند. همچنین علمای بزرگ نجف، چون آیت الله میرزا محمدتقی شیرازی و آیت الله سیدمحمدکاظم یزدی، در مخالفت با تجاوز انگلیس اعلامیه و حکم دادند (سپهر:72-73 و همچنین،سایکس،ج 2: 776)و گروهی از علما نیز عازم جنوب شدند و به تشویق و تایید مبارزان پرداختند (نبوی،1373 :206ـ207).