یک بودجه بندی خوب و مناسب بایستی دارای ویژگی های ذیل باشد :
۱- شامل کلیه افرادی باشد که در سطوح مختلف بودجه ها را تهیه می کنند. یعنی مدیران سطوح میانی و پایین احساس نکنند که بودجه نسبت به آنها تحصیل شده است.
۲- آن یک تثبیت خاص اختیار و مسئولیت باشد.
۳- اهداف آن واقعی باشد. چنانچه دستیابی به اهداف مشکل و غیرقابل دسترسی باشد علایق اشخاص را ترغیب نخواهد کرد.
۴- یک سامانه حسابداری خوب نیز اساس وزیر بنای یک بودجه بندی موفق خواهد بود.
۵-قوت قلبی برای مدیریت رده بالا داشته باشد.
( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
۶- با برگزاری جلسات و مباحث و تشریح اهداف برای کلیه کارکنان ذینفع یک رسالت آموزشی برای کارکنان داشته باشد.
۷- در کنار یک سامانه گزارشگری خاص که نتایج واقعی را فوراً گزارش می نماید و ارزیابی اجراء را مقدور می سازد، قرار گیرد (کرباس یزدی، ۱۳۸۵)
۲-۱۱-۲- مقاصد بودجه
بودجه برای مقاصد و دلایل مختلف تعبیه می شود. برخی از مقاصد مشترک و عمومی این است که بودجه بندی
۱- طرح ریزی دوره ای را ایجاب می کند۲- هماهنگی، همکاری و ارتباط را ترویج می نماید۳- به مقدار در آوردن پیشنهادها را الزامی می کند. ۴- چارچوبی برای ارزیابی فعالیت های انجام شده فراهم می سازد. ۵- آگاهی روشنی از اقدام بهای تمام شده امور و فعالیت ها را بدست می دهد. ۶- الزامات قانونی یا قراردادی را تأمین می کند. ۷- فعالیت های مؤسسه را به سمت هدف های سازمانی هدایت می کند. (شباهنگ، ۱۳۸۴)
۲-۱۱-۳- وظایف بودجه بندی
برای هر سامانه بودجه بندی دو وظیفه اصلی طرح ریزی و کنترل را می توان معین کرد.
طرح ریزی: این وظیفه کلیه مراحل بودجه بندی را از نقطه شروع فکر تا مرحله برآورد بودجه شامل می شود و بالطبع زمان نسبتاً طولانی نیز به آن اختصاص می یابد. ضمناً طرح ریزی، چارچوبی را برای وظیفه دوم بودجه بندی یعنی کنترل فراهم می کند.
کنترل: وظیفه کنترل بودجه عبارت است از مقایسه بین نتایج واقعی و پیش بینی های بودجه است. این مقایسه بعد از فراهم شدن ارقام و اطلاعات حسابداری انجام پذیر است. (شباهنگ، ۱۳۸۴)
کنترل بودجه ای شامل موارد زیر است :
الف) اهداف و ماهیت بودجه تعیین می شود.
ب( مؤسسه به مراکز مسئولیت گوناگون برای تهیه بودجه تقسیم می شود.
ج) ارقام واقعی ثبت می شوند.
د) ارقام واقعی با بودجه از طریق مطالعه عملکرد مراکز مختلف هزینه ها مقایسه می گردد.
ه) اگر عملکرد واقعی کمتر از استاندارد بودجه بود، یک اقدام علاج بخش به فوریت صورت می پذیرد.
اهداف کنترل بودجه ای: اهداف اصلی و بنیادی کنترل بودجه ای بشرح زیر می باشد :
۱-مطمئن نمودن طرح ریزی برای آینده با آماده نمودن بودجه های گوناگون.
۲-هماهنگ نمودن فعالیت های مختلف سازمان.
۳- اجرای فعالیت های مراکز هزینه و بخش ها با کارایی و صرفه اقتصادی.
۴- حذف ضایعات و افزایش در سوددهی مؤسسات.
۵- پیش بینی نمودن مخارج سرمایه ای آینده.
۶- متمرکز نمودن سامانه کنترل.
۷- اصلاح انحرافات از استانداردهای تعیین شده.
۸- تثبیت نمودن مسئولیت های کارکنان مختلف در سازمان. (کرباس یزدی، ۱۳۸۵)
۲-۱۱-۴- اصول بودجه بندی مؤثر
گروه الف ( اصول اهداف بلند مدت :
۱- توسعه اهداف بلندمدت برای مؤسسه.
۲- تبدیل اهداف بلند مدت به صورتحسابی درباره طرحها برای خطوط تولید یا خدمات پیشنهادی و ارتباط طرح های سود بر حسب مقداری کردن آنها بطور وسیع.
گروه ب) اهداف کوتاه مدت و اصول استراتژیک :
۳- طرحهای بلندمدت بر حسب طرحهای کوتاه مدت برای خطوط تولید یا ارائه خدمات و جزئیات طرح سود مجدد بیان می گردد.
۴-یک سری از طرح های توسعه ای بودجه و نگاره زمانی برای کل دوره تهیه می گردد.
گروه ج( مسئولیت های نیروی انسانی و اصول تعاملی :
۵- مشخص نمودن بودجه مدیران و کارکنان.
۶- مشخص نمودن تمام افراد شرک کننده در فرایند توسعه ای بودجه.
۷- انجام بودجه بندی مشارکتی.
۸- بدست آوردن حمایت کامل مدیران رده بالا و ارتباط دادن این حمایت ها به شرکت کنندگان در بودجه.
۹- ایجاد ارتباط کامل در خلال فرایند بودجه بندی.
گروه د ( اصول اداره بودجه :
۱۰- قرار دادن واقعیت ها در تهیه بودجه ها.
۱۱- تعیین حداکثر وقت ممکنه برای انجام عملی آن.
۱۲- استفاده از دستورالعمل های کاربردی انعطاف پذیر.
گروه ه (اصول پیگیری :
۱۳- نگهداری و حفظ فرایند بودجه بندی مداوم در سرتاسر دوره.
۱۴- انجام و اجرای یک سامانه گزارشات ادواری اجرای بودجه که به واگذاری مسئولیت ارتباط داده می شود.
